دوشنبه شب، زلمی خلیل‌زاد، نماینده آمریکا در مذاکرات صلح افغانستان، به تلویزیون طلوع، از رسانه‌های معتبر افغانستان رفت و در مورد توافق‌نامه صلح با طالبان صحبت کرد. آقای خلیل‌زاد گفت که توافق با طالبان نهایی شده و منتظر تصمیم دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا است، زیرا او تصمیم خواهد گرفت که توافق نامه در کجا و در چه سطحی به امضا برسد. آقای خلیل‌زاد گفت طالبان نمی‌توانند دوباره امارت اسلامی را در افغانستان برقرار کنند و توسل آنان به زور هم نمی‌تواند کاری از پیش ببرد، مگر این که جنگ را ادامه دهند. او گفت که در صورت امضای توافق نامه 5400 سرباز آمریکا در 135 روز از افغانستان خارج می‌شوند. آمریکا در حال حاضر 14 هزار سرباز در افغانستان دارد. به این ترتیب صحبتی از 9 هزار سرباز دیگر آمریکا، که پس از 135 روز، همچنان در افغانستان باقی خواهند ماند نشده است.
اما چیزی که در این گفتگو بار دیگر غایب بود، مساله انتخابات ریاست جمهوری افغانستان است. خلیل‌زاد در مورد انتخاباتی که نزدیک به 25 روز دیگر در افغانستان برگزار می‌شود هیچ دیدگاهی ندارد یا کوشش می‌کند در این رابطه هیچ حرفی نزند. تنها چیزی که از زبان خلیل‌زاد در مورد انتخابات و صلح نقل شده این است که وی گفته آمریکا نمی‌گوید که انتخابات برگزار نشود ولی صلح برای آمریکا مهم تراز انتخابات است. یعنی اگر توافق صلح مصلحت بداند، انتخابات برگزار نمی‌شود. این در حالی است که دولت افغانستان فارغ از همهمه‌ها‌ی توافق صلح در حال تدارک انتخابات است. حتی نامزد‌های انتخاباتی که تا چندی پیش در برگزاری یا عدم برگزاری انتخابات تردید داشتند و کارزارهای خود را آغاز نکرده بودند، حالا به شدت در حال مبارزات انتخاباتی هستند. متاسفانه توافق نامه صلح از افکار عمومی دور نگه داشته شده است. حتی نسخه‌ای از توافق نامه به دست رئیس جمهور و رهبر حکومت هم داده نشده و صرفا جهت مطالعه به آن‌ها داده شده است. آقای خلیل‌زاد می‌گوید این توافق میان آمریکا و طالبان است نه میان حکومت افغانستان و طالبان. به همین دلیل قبل از تائید ترامپ نباید عمومی شود. به همین دلیل در حالی که عقربه‌های زمان به انتخابات نزدیک می‌شود، هیچ‌گونه رویکرد و موضع گیری واضح و علنی در مورد انتخابات صورت نگرفته است و مشخص نیست که در این توافق با انتخابات موافقت شده است یا نه.
چرا نباید انتخابات و توافق صلح با هم صورت بگیرد؟
بر مبنای قانون اساسی، دوره کاری حکومت در اول خرداد سال پنجم حکومت تمام می‌شود. اکنون از اول خرداد حدود سه ماه می‌گذرد و حکومت بر اساس حکم دادگاه عالی افغانستان تا هنگام برگزاری انتخابات و مشخص شدن نتایج آن، برای این که خلا قدرت ایجاد نشود، باید به کارش ادامه دهد، یعنی مشروعیت فعلی حکومت براساس حکم دادگاه عالی است، نه آرای مردم. لذا چنین حکومتی برای شرکت در توافق صلح صلاحیت لازم را ندارد.
از نظر نگارنده بهترین شیوه برای این که مشروعیت توافق صلح با طالبان گسترده‌تر شود، باید انتخابات برگزار شود. مشروعیتی که رای مردم به حکومت آینده می‌دهد، صلاحیت گفتگو با طالبان و به توافق رسیدن را نیز به آن اعطا می‌کند. بنابراین انتخابات نه تنها به گفتگوها ضرر نمی‌رساند، بلکه دربه نتیجه رسیدن آن موثر خواهد بود. اما طالبان برای این که در مذاکره نفوذ بیشتری داشته باشند، در تلاش ایجاد یک حکومت موقت هستند. حکومت موقت صلاحیت و مشروعیت چندانی نزد مردم ندارد و این مساله به طالبان این توانایی را می‌دهد که خواسته‌های خود را بیشتر اعمال کنند. تعدادی از کشورهای خارجی نیز متوجه این ذهنیت طالبان شده‌اند و برای خنثی سازی این ذهنیت، به کمک به برگزاری انتخابات می‌پردازند. از دید مردم هم برگزاری انتخابات، ولو که با تقلب و تخلف همراه باشد، بیشتر از یک حکومت موقت که نتواند مشروعیت مردم را داشته باشد، مقبولیت دارد. در اصل، انتخابات مشروعیت دموکراسی و مردم سالاری را تضمین می‌کند، نه حضور حکومت را، زیرا توافق صلح می‌تواند هر لحظه حکومت را مجبور به تمکین به خواسته‌های آن کند، در حالی که حکومت موقت می‌تواند، به آینده دموکراسی در افغانستان ضربه بزند.
