پنجاه روز پس از خروج آشفته نیروهای آمریکایی از افغانستان و تصرف کابل به دست گروه افراط‌گرا و ناقض حقوق بشر طالبان، زلمی خلیل‌زاد، نماینده ویژه آمریکا در امور افغانستان از سمت خود استعفا داد.

خبر کناره‌گیری خلیل‌زاد را روز دوشنبه سی‌ان‌ان به نقل از منابع آگاه گزارش داده بود و ساعاتی بعد وزارت امور خارجه آمریکا آن را تایید کرد. وزارت امور خارجه آمریکا  در هفته‌هایی اخیر به پرسش‌ها درباره خلیل‌زاد پاسخ نداده و تنها گفته بود که خلیل‌زاد از دوحه به آمریکا بازگشته و دیپلمات عالی‌رتبه دیگری سرپرستی هیات دیپلماتیک آمریکا برای افغانستان را در قطر بر عهده دارد.

به گزارش سی‌ان‌ان، تام وست که در ماه‌های اخیر از نزدیک با خلیل‌زاد کار کرده و هدایت سیاست افغانستان را در جریان انتقال دولت به جو بایدن بر عهده داشت، جانشین خلیل‌زاد خواهد شد.

خلیل‌زاد در نامه استعفاء از عملکرد خود درباره افغانستان دفاع کرده اما در عین حال مدعی شده است که «هماهنگی‌های سیاسی بین دولت افغانستان و طالبان آنگونه که انتظار می‌رفت، انجام نشد.»

این دیپلمات ۷۰ ساله متولد افغانستان و از باورمندان به تعامل و معامله با طالبان در عین حال دلایل محقق نشدن انتظارها را اعلام نکرده و گفته است که «دلایل پیچیده» آن را در آینده شرح خواهد داد.

خلیل‌زاد که تا ماه‌ها قبل از سقوط دولت اشرف غنی و پیشروی طالبان در افغانستان در صدر اخبار مربوط به این کشور قرار داشت، در هفته‌های منتهی به برسر کار آمدن طالبان در افغانستان و خروج سراسیمه نیروهای آمریکایی از این کشور، سکوت کامل اختیار کرده بود.

او به عنوان نماینده ویژه آمریکا در امور افغانستان پس از تصرف کامل افغانستان به دست طالبان هیچگونه موضع‌‌گیری نداشت.

خلیل‌زاد سفیر سابق آمریکا در بغداد و سازمان ملل مذاکراتی را با طالبان پیش برد که در آن دولت افغانستان شرکت نداشت و در نهایت به توافق بر سر خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان و از هم پاشیده شدن دولت غنی منجر شد. نقطه پایانی برای دستاورد‌های ۲۰ ساله آمریکا در افغانستان.

مدت کوتاهی پیش از علنی شدن استعفاء خلیل‌زاد، وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرده بود که این کشور در جلسه به میزبانی روسیه و مشارکت چین و پاکستان، حامیان کلیدی طالبان شرکت نمی‌کند.

خلیل‌زاد با طالبان که پس از حمله‌های ۱۱ سپتامبر در آمریکا از قدرت کنار گذاشته شدند، رابطه دوستانه برقرار کرده بود و به آزادی ملابرادر، از بنیانگذاران طالبان از زندان کمک کرد. او و طالبان ماه‌ها در یک هتل لوکس در دوحه، پایتخت قطر سرگرم مذاکره بودند.

تصاویر او که لبخندزنان در کنار چهره‌های افراط‌گرای طالبان ایستاده بود، خشم عمومی را در کابل برانگیخته کرد و کاربران شبکه‌های اجتماعی او را به فروش افغانستان متهم کردند.

او اخیرا ادعا کرده بود که در مذاکره با طالبان با آنها بر سر اینکه «از کابل دور بمانند و برای گذار سیاسی وارد گفت‌و‌گو شوند»، توافق کرده بود.

خلیل‌زاد همچنین ادعا کرد که این توافق «به دلیل فرار اشرف غنی از افغانستان و ایجاد خلاء امنیتی در هم شکست.»

خلیل‌زاد همچنین مدعی شده که طالبان به بخش‌های کلیدی تعهدات خود در فوریه ۲۰۲۰ شامل حمله نکردن به روند خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان عمل کرده است.

اما او به دیگر تعهدات این گروه افراط‌گرا شامل احترام به اصول اولیه حقوق بشر و به ویژه حقوق زنان و دختران اشاره‌ای نکرده است. طالبان از تشکیل امارت اسلامی بر اساس قوانین شریعت سخن می‌گویند. قوانینی که به باور آنها باید شامل بازگشت مجازات‌هایی مانند قطع دست و پا و سنگسار و خانه‌نشین کردن زنان باشد.