دستگیری اعضای یک باند خریدوفروش نوزادان در مشهد و بازتاب گسترده آن در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، بار دیگر زنگ خطر هشدار پدیده کودک‌فروشی در ایران را به صدا درآورد. به‌خصوص که پلیس احتمال داده است افرادی که به‌تازگی دستگیر شده‌اند، اعضای یک شبکه گسترده دلالی نوزاد باشند که در شهرهای مختلف ایران فعالیت می‌کنند.
طبق اعلام رسانه‌های محلی، نیروهای کلانتری شفای مشهد از طریق منابع مردمی و مخبران محلی، درباره خریدوفروش نوزادان به اطلاعاتی دست یافتند. تحقیقات نشان داد که دو خواهر میانسال نوزادان خانواده‌های کم‌بضاعت یا معتادان به مواد مخدر را می‌خریدند و سپس آن‌ها را به افرادی که صاحب فرزند نمی‌شوند، می‌فروختند.
بررسی‌های بیشتر نشان داد که «م» (سرکرده باند) در همین زمینه سابقه فعالیت داشته و در چند شهر دیگر ایران هم نوزادانی را خریدوفروش کرده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
به گزارش روزنامه همشهری و به نقل از روزنامه خراسان، ماموران «م» را در بلوار هدایت مشهد در حالی دستگیر کردند که یک دختر یک ساله را خریده بود.
مادر این نوزاد که به مواد مخدر اعتیاد داشت، به مقر انتظامی منتقل شد و تحت بازجویی قرار گرفت. این زن ۲۳ ساله گفت که همسرش کارتن‌خواب است و اطلاعی از او ندارد. خود نیز در حال مصرف مواد مخدر بوده و در حالی که اوضاع مناسبی نداشته، به منزل زنی رفته که به‌عنوان واسطه، دخترش را به مبلغ ۶۰ میلیون تومان به زن دیگری فروخته است.
این زن در بازجویی‌ها گفت که بعد از یک هفته، «احساس مادری» باعث شد برای پس گرفتن دخترش اقدام کند، اما وقتی سراغ زن واسطه رفت، تهدید شد که باید بابت پس گرفتن فرزندش ۸۰ میلیون تومان پرداخت کند وگرنه کودک را به تهران می‌فرستد.
«م»، سرکرده سابقه‌دار این باند، نیز گفت: «خواهرم در زمینه رحم‌های اجاره‌ای قانونی و بیشتر در شهرهای تهران، کرج و بابل فعالیت می‌کند. من از طریق «ن» (واسطه) با مادر این نوزاد آشنا شدم. او به دلیل اعتیاد شدید به مواد مخدر صنعتی، نمی‌توانست از فرزندش نگهداری کند و قصد هم نداشت او را به بهزیستی تحویل بدهد. به همین دلیل، آن دختر خردسال را با پرداخت مبلغ ۶۰ میلیون تومان برای فردی خریدم که با وجود درمان‌های متعدد، صاحب فرزند نشده بود. اما زمانی که مادرش ادعا کرد نمی‌خواهد دخترش را بفروشد، من هم گفتم باید پول مرا برگرداند.»
در همین حال، فرد واسطه این باند ادعا کرد که از هیچ چیز خبر ندارد و در روزی که نوزاد خریدوفروش شده، در بیمارستان بوده و در این ماجرا دخالتی نداشته است.
اکنون طبق اعلام پلیس سه متهم پرونده خریدوفروش نوزاد، شامل مادر کودک، واسطه و دلال روانه زندان شده‌اند و این احتمال وجود دارد که واسطه و دلال بخشی از یک شبکه گسترده‌تر باشد.
مقام‌های پلیس، این بار نیز مانند موارد پیشین، ادعا کرده‌اند که به تحقیقات در این زمینه و شناسایی ابعاد مختلف ماجرا ادامه می‌دهند. به‌رغم این وعده‌ها، پدیده کودک‌فروشی در نتیجه ضعف قوانین، نبود سیستم نظارتی اصولی و فقر فزاینده به یکی از خطرسازترین آسیب‌های اجتماعی در ایران تبدیل شده است؛ به طوری که دلالان به‌راحتی در فضای واقعی و مجازی، برای خریداران و فروشندگان کودک دام پهن می‌کنند. با جستجوی عبارت «سرپرستی نوزاد» در یکی از پلتفرم‌های پرمخاطب مثل اینستاگرام هم تعداد زیادی از آگهی‌ها و حساب‌های کاربری نمایان می‌شوند که کارشان دلالی کودک است و از نوزاد یک روزه تا کودک پنج ساله را می‌فروشند. در مواردی نیز کودکان را قبل از به دنیا آمدن، پیش‌فروش می‌کنند.
گزارش‌های فعالان حقوق کودک آشکار می‌کند که «دلال‌ها به شبکه‌ای گسترده در بیمارستان‌ها و ادارات ثبت احوال متصل‌اند و با استفاده از آن‌ها گواهی تولد را به نام خریدار نوزاد ثبت می‌کنند. به همین ترتیب در ثبت‌احوال هم نفوذ دارند تا برای کودک با نام‌خانوادگی والدین متقاضی شناسنامه بگیرند. این افراد پول‌های کلان جابجا می‌کنند، در حالی که مقدار ناچیزی از این پول سهم والدین فروشنده می‌شود».
گزارش‌ها نشان می‌دهد که خیلی از مادران فروشنده نوزاد معتاد و خیابان‌خواب‌اند و به اجبار و تحت فشار فقر، کودکانشان را می‌فروشند.
مطابق ماده ۳ قانون حمایت از کودکان در ایران، «هرگونه خریدوفروش، بهره‌کشی و به‌کارگیری کودکان به‌منظور ارتکاب اعمال خلاف» جرم‌انگاری شده است و مجازات حبس و جریمه نقدی دارد، اما این ماده قانونی هم مانند دیگر قوانین در اجرا، با مشکلاتی روبرو می‌شود که مهم‌ترین آن ضعف دستگاه‌های اجرایی در اجرای وظایفشان است.
در ایران، سازمان بهزیستی متولی رسیدگی به امور آسیب‌دیدگان از جمله کودکان است. افرادی که تمایل دارند سرپرستی کودکی را برعهده بگیرند، باید به سازمان بهزیستی مراجعه و فرایند فرزندپذیری را طی کنند، اما بسیاری از این فرایند به‌عنوان «هفت‌خوان فرزندخواندگی» یاد می‌کنند و آن را یکی از عوامل تاثیرگذار در گسترش پدیده کودک‌فروشی می‌دانند.
