تب‌وتاب سیاسی روز گذشته در کابل که میزبانی آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا را بر عهده داشت، به شدت بالا بود و ترافیکی دیپلماتیک کاخ سپیدار، ارگ ریاست جمهوری و سفارت آمریکا را فرا گرفته بود تا پیام ایالات متحده آمریکا برای عقب‌نشینی نیروهایش از افغانستان درست و دقیق منتقل شود.

اما در کنار بلینکن، فردی که او را در جریان دیدارهایش با اشرف غنی، رئیس‌جمهوری، عبدالله عبدالله، رئیس شورای عالی مصالحه ملی و هیئت‌های بلندپایه دولت همراهی می‌کرد، راس ولسون سرپرست سفارت آمریکا در کابل بود و از زلمی خلیل‌زاد، فرستاده ویژه آمریکا برای صلح افغانستان خبری نبود.

آقای خلیل‌زاد بانی روند صلح جاری است که به توافقنامه صلح بین آمریکا و طالبان انجامیده است و نمی‌توان از کنار غیبتش در دیدارهای حساس دیروز که صحبت اصلی درباره روند خروج نیروهای آمریکایی، آن‌هم تا کمتر از پنج ماه آینده و همزمان با نشست صلح با طالبان بود، به راحتی گذشت.

طالبان با تاخیر خروج کامل نیروهای آمریکایی از اول ماه مه به ۱۱ سپتامبر سال جاری میلادی مخالفت کرده و هشدار داده است که این نقض توافقنامه دوحه است و مسئولیت آن به عهده آمریکا خواهد بود. طالبان از این نگران است که آمریکا برای تاخیر در خروج از افغانستان بهانه‌جویی و حضورش در افغانستان را تمدید کند.

این شورشیان هشدار داده‌اند که در هیچ نشست صلحی از جمله کنفرانس استانبول شرکت نخواهند کرد.

گفتنی است که برخی این نظریه را مطرح کرده‌اند که تلاش‌های خلیل‌زاد برای اجرای روند صلح مورد نظرش شکست خورده است و دیگر رفته‌رفته زمان آن فرارسیده که به حاشیه برود و شغلش را هم از دست بدهد.

ماموریت اصلی زلمی خلیل‌زاد خروج مسئولانه نیروهای آمریکایی از افغانستان تعیین شده بود و طرح او برای اجرای این روند چندبعدی بود و از جمله شامل انجام گفت‌وگوهای سازنده صلح بین طالبان برای رسیدن به یک توافقنامه صلح پایدار می‌شد که با توجه به تحولات تازه در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته است.

اما آمریکا در آخرین مرحله روند صلح افغانستان قرار دارد و بعید است که روندی را که از دو سال و اندی پیش خلیل‌زاد آغاز کرده بود، نیمه کاره رها کند.

آنتونی بلینکن در سفری غیرمنتظره از بروکسل وارد کابل شد و زلمی خلیل‌زاد او را همراهی می‌کرد.

به نظر می‌رسد به‌رغم رجزخوانی طالبان، آقای خلیل‌زاد همچنان به برگزاری نشست استانبول چشم دوخته است و برای برگزاری آن تلاش می‌کند.

تاکنون مشخص نشده است که فرستاده ویژه آمریکا به دوحه بازگشته یا به استانبول رفته است، اما در هر حال، در آخرین مراحل کار، به احتمال فراوان تلاش‌های او برای به کرسی نشاندن برنامه‌اش ادامه خواهد یافت.

بازگشت او به دوحه، به معنای این خواهد بود که اختلافات میان طالبان بر سر جدول زمانی خروج نیروهای آمریکایی جدی شده است و به مذاکرات بیشتری نیاز است تا آنها تغییرات جدید را بپذیرند و آماده نشست استانبول شوند.

اما اگر او به استانبول برود، شاید بتوان که رجزخوانی‌های طالبان را چندان جدی نگرفته و منتظر برگزاری نشست استانبول است؛ چرا که امروز هم رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، با عمران خان، نخست‌وزیر پاکستان، گفت‌وگو کرده و از او خواسته به برگزاری نشست استانبول کمک کند.

ترکیه از احترام و نفوذ زیادی بر پاکستان که به رهبران طالبان پناه داده برخوردار است و این تماس می‌تواند به برگزاری و موفقیت نشست استانبول کمک کند.

اما اگر خلیل‌زاد به آمریکا رفته باشد، شاید بتوان گفت که زمان خداحافظی او با روند صلح افغانستان فرارسیده باشد.