قیمت یک بسته پوشک ۲۰تایی سایز ۴ کودک در ایران ۵۳۰ هزار تومان است و اگر در نظر بگیریم که هر کودک روزانه به‌طور متوسط بین پنج تا شش پوشک نیاز داشته باشد، هزینه خرید ماهانه پوشک برای یک خانواده دارای یک فرزند چهار میلیون و ۶۸۰ هزار تومان می‌شود؛ رقمی که از حقوق مصوب وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برای کارگر متاهل صاحب یک فرزند بالاتر است.

بر اساس مصوبه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۴۰۰، حقوق کارگر متاهل صاحب یک فرزند سه میلیون و ۹۰۰ هزار تومان است. برای کارگر متاهل صاحب دو فرزند نیز حقوق چهار میلیون و ۲۰۰ هزارتومانی تعیین شده است.

حداقل قیمت‌ درج شده روی پوشک‌های موجود در بازار ایران نشان می‌دهد که کارگر صاحب یک فرزند بدون در نظر گرفتن دیگر هزینه‌های زندگی فقط برای تامین پوشک فرزندش باید کل حقوق دریافتی خود را به‌اضافه ۷۰۰ هزار تومان پرداخت کند. کارگری که دو فرزند زیر سه سال داشته باشد باید برای خرید پوشک، حدود پنج میلیون تومان روی کل حقوق دریافتی خود بگذارد.

یکی از دلایل افزایش قیمت پوشک در ایران بالا بودن قیمت مواد اولیه است. یکی از این مواد پودر جاذب است که در لایه میانی پوشک استفاده می‌شود؛ هم‌اکنون نیاز ایران به این افزودنی از طریق واردات تامین می‌شود اما بروز مشکلاتی در واردات این مواد افزودنی بالا رفتن نرخ پوشک را سبب شده است به‌ طوری‌ که در مدت دو ماه، قیمت آن دو برابر شد.

به گزارش روزنامه اینترنتی فرازشیب، شیب رشد قیمت پوشک در یکی دو سال اخیر آن‌قدر تند بوده که بسیاری خانواده‌ها به دلیل مشکلات اقتصادی، مجبور شدند کودکانشان را خیلی زود از پوشک بگیرند که به گفته روانشناسان، این موضوع می‌تواند روی کودکان آثار روانی منفی بسیاری بر جا گذارد. در عین حال، بالا رفتن هزینه بچه‌داری از ابتدای تولد عاملی برای کاهش انگیزه زوج‌ها به فرزندآوری محسوب می‌شود و بر نرخ جمعیت اثرگذار است.

افزایش سرسام‌آور قیمت پوشک نوزاد در حالی است که مقام‌های جمهوری اسلامی ایران مدعی شده‌اند که به خانواده‌ها در صورت فرزندآوری بسته‌های تشویقی تعلق می‌گیرد. زهره الهیان، نماینده مجلس، به‌تازگی در تشریح «طرح جوانی جمعیت» گفته است که بر اساس این طرح در بدو تولد به فرزند اول ۱۰ میلیون، به فرزند دوم ۲۰ میلیون و به فرزند سوم ۳۰ میلیون تومان تعلق می‌گیرد. در واکنش به این سخنان، عباس عبدی، روزنامه‌نگار، در توییتی نوشت: «خیلی قدرتمندتر از ایشان وعده‌های خیلی کوچک‌تری دادند و اجرا نشد. ‏کدام زن و مرد عاقلی به وعده او حاضرند اقدام به فرزندآوری کنند که حقوق چند روزشان را باید صرف هزینه پوشک ماهانه بچه کنند؟»

گشت‌وگذاری در بازار نیز نشان می‌دهد که بسته‌های تشویقی که حکومت برای فرزندآوری در نظر گرفته است، تنها برای هزینه‌های یک تا دو ماه نگهداری از نوزاد کفاف می‌دهند. به‌ عبارت‌ دیگر، مشوق‌های در نظر گرفته شده فقط افزایش جمعیت فقیر جامعه را به دنبال خواهد داشت و قشرهای متوسط جامعه با در نظر گرفتن وضعیت موجود به فرزندآوری تمایلی ندارند.

چندی پیش، بنیاد ۱۵ خرداد، وابسته به «ستاد اجرایی فرمان امام»، نیز اعلام کرد که به خانواده‌هایی که صاحب فرزند چهارم شوند، ۱۶ میلیون تومان پرداخت خواهد کرد. نگاهی سرانگشتی به هزینه‌های ضروری مراقبت‌های دوران بارداری و زایمان نشان می‌دهد که این مبلغ فقط به کار خانواده‌هایی می‌آید که سطح کیفی زندگی آن‌ها به‌شدت کاهش پیدا کرده است و هزینه‌های ضروری زندگی مثل بارداری و زایمان امن را حذف کرده‌اند.

در کنار هزینه‌های مربوط به خوراک، پوشاک و بهداشت و درمان نوزادان، خانوارها با روند فزاینده قیمت‌ کالاهای اساسی، اجاره‌بهای مسکن و حمل‌ونقل نیز مواجه‌اند. مقام‌های جمهوری اسلامی ایران از یک طرف از «کاهش جمعیت» ایران و رکود زادآوری نگران‌اند و از طرف دیگر برای حل مشکلات اقتصادی گام موثری برنمی‌دارند.

پیش‌تر رضا رویت، رئیس بنیاد ملی خانواده، با بیان اینکه مشکلات اقتصادی، عامل اصلی کاهش جمعیت در ایران نیستند، مدعی شده بود: «مردم باید به این نتیجه برسند که با همین شرایط هم فرزندآوری کنند.»