عربستان سعودی، امارات متحده عربی و بحرین روز چهارشنبه سفرای لبنان را فراخواندند تا به اظهارات وزیر اطلاعرسانی این کشور اعتراض کنند. کویت نیز کاردار این کشور را فراخواند. جورج قرداحی پیش از رسیدن به وزارت، چهرهای تلویزیونی بوده و اظهاراتش در انتقاد از موضع عربستان و دیگر کشورهای عربی در قبال یمن قبل از انتصاب به سمت وزیر اطلاعرسانی بوده است.
روز سهشنبه ویدیویی از گفتههای قرداحی در رسانههای اجتماعی پخش شد که به بحران دیپلماتیک جاریی انجامید. او میگوید این حرفها در پنجم اوت یعنی حدود سه ماه پیش ضبط شدهاند. قرداحی تازه ماه گذشته به سمت خود منصوب شد.
قرداحی در این ویدیو به تلویزیون «الجزیره» قطر میگوید، جنگ عربستان سعودی در یمن «بیهوده» است و یمن به «ناحق مورد تهاجم قرار گرفته است.» او میگوید، شبهنظامیان حوثی مورد حمایت جمهوری اسلامی «از کشورشان دفاع میکنند.»
نجیب میقاتی، نخستوزیر لبنان، برای جلوگیری از نزاع دیپلماتیک تاکید کرد که این گفتگو بیش از یک ماه پیش از شکلگیری کابینه او انجام شده و نظر شخصی قرداحی است. میقاتی گفت این حرفها ربطی به موضع دولت لبنان ندارند.
رابطه لبنان با عربستان سعودی و کشورهای همپیمان آن سالها است مخدوش شده است. علت اصلی آن نقش عمده حزبالله، گروه شبهنظامی شیعه مورد حمایت جمهوری اسلامی، در ساختار قدرت در این کشور است. میقاتی کوشیده این رابطه را بهبود بخشد. او که با حدود دو و نیم میلیارد دلار دارایی ثروتمندترین شهروند لبنان محسوب میشود، ماه گذشته برای سومین بار به نخستوزیری رسید تا بیش از یک سال بلاتکلیفی دولت در لبنان به پایان برسد. میقاتی پیش از این در یک دوره چند ماهه در سال ۲۰۰۵ و یک دوره دو ساله و نیمه از ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۴ نیز نخستوزیر بوده و حدود چهار سال سابقه وزارت ترابری در دولتهای سلیم الحص و رفیق حریری را نیز دارد.
از پنج وزیر شیعه که در کابینه متکثر میقاتی حضور دارند سه نفر (وزرای کار، دارایی و کشاورزی) متعلق به جنبش امل هستند و دو نفر (وزرای فرهنگ و ترابری) متعلق به حزبالله. شش وزیر نیز متعلق به «جنبش میهنپرستان آزاد» هستند، از جمله احزاب مسیحیان لبنان که سالها است در ائتلاف نزدیک با حزبالله قرار دارد. میشل عون، رئیسجمهور لبنان، چهره اصلی این حزب است. میقاتی از جمله اعضای «جنبش عزم» است، جریانی سکولار که خود در سال ۲۰۰۴ بنیان نهاد و بنیان اجتماعیاش مثل خود میقاتی بیشتر سنیهای شمال لبنان هستند.
میقاتی تاکید کرده که لبنان خواهان بهبود روابط خود با کشورهای عربی است.
وزارت خارجه امارات گفت از سفیر خود خواسته به بیروت بابت گفتههای قرداحی اعتراض کند و تاکید کند که این گفتهها «نشانی از فاصله روزافزون لبنان از کشورهای برادر عرب است.» این وزارتخانه تاکید کرد که گفتههای قرداحی «شرمآور و جانبدارانه» و توهینی به کشورهای عربی ائتلاف بودهاند.
در بیانیه وزارت خارجه امارات آماده است: «گفتههای آقای قرداحی نقض هنجارهای دیپلماتیک و تاریخ روابط لبنان با کشورهای ائتلاف عربی برای حمایت از مشروعیت در یمن هستند.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
نایف الحجرف، دبیر کل شورای همکاری خلیج فارس (که متشکل از شش کشور عربی حاشیه خلیج فارس منجمله چهار کشور اعتراض کننده است)، پیش از این گفته بود حرفهای قرداحی نشانه درک نازل و خوانشی سطحی از رویدادهای منطقه دارند.
وزارت خارجه بحرین در نامهای «جنایات گروه تروریستی حوثیها علیه جمهوری یمن و مردمانش و تهاجم مداوم این گروه علیه پادشاهی عربستان سعودی» را محکوم کرد و گفت «این گفتههای غیرمسئولانه مغایر با هنجارهای دیپلماتیک است.»
سیاست رسمی بیروت بیطرفی در تخاصمهای منطقه بوده است اما حزبالله که قاطعانه از مواضع جمهوری اسلامی حمایت میکند به تدریج به قویترین نیروی سیاسی لبنان تبدیل شده است. هزاران نفر از نیروهای حزبالله در جنگ داخلی سوریه، همسایه لبنان، جنگیدهاند. ائتلاف عرب تحت رهبری ریاض در یمن میگوید نیروهای حزبالله در یمن نیز در دفاع از حوثیها جنگیدهاند.
قرداحی روز چهارشنبه گفت حرفهایش خصوصی بودهاند و به دوران پیش از وزارتش برمیگردند. او تاکید کرد که اکنون متعهد به سیاست دولت میقاتی است و افزود: «من مخالف جنگ عرب و عرب هستم. اتهام خصومت با عربستان سعودی در مورد من مردود است.»
این وزیر، مسیحیِ مارونیِ کاتولیک است و به حزب راستگرای «جنبش المرده» تعلق دارد که از حامیان حزبالله و دولت بشار اسد در سوریه محسوب میشود. این حزب، که جزو گروههای شبهنظامی جنگ داخلی لبنان بود، توسط سلیمان فرنجیه بنیان نهاده شد، رئیسجمهور لبنانی از ۱۹۷۰ تا ۱۹۷۶ و دوست نزدیک خاندان اسد در سوریه. رهبری حزب اکنون بر عهده نوه آقای فرنجیه، سلیمان طونی فرنجیه، قرار دارد.
قرداحی ۷۱ ساله سالها از چهرههای شناختهشده تلویزیونی در لبنان بوده و پیش از این مجری نسخه عربی برنامه معروف «چه کسی میخواهد میلیونر شود؟» بود. در جریان جنگ داخلی سوریه او به دلیل دفاع خود از دولت اسد مجبور به ترک شبکه عربستانی «امبیسی» شد و بعدها به شبکه «المیادین» پیوست که مورد حمایت حزبالله و جمهوری اسلامی است.
او پیش از ورود به کابینه میقاتی در ماه گذشته سابقه سیاسی (فرای حضور رسانهای) نداشته است.
در ویدیویی که در رسانههای اجتماعی پخش شده از او در مورد حملات متعدد موشکی حوثیها به خاک عربستان سعودی سوال میشود و قرداحی پاسخ میدهد: «بله اما آسیبی که به آنها به مثابه ملت زده میشود هم ببینید… با هواپیما بمبارانشان میکنند.»
ائتلاف تحت رهبری عربستان سعودی تاکید دارد که عامدانه شهروندان غیرنظامی را در یمن هدف نمیگیرد. حوثیها نیز با حمایت ایران بارها به خاک عربستان سعودی و از جمله تجهیزات نفتی این کشور حمله موشکی و پهپادی کردهاند.
جنگ داخلی یمن از سپتامبر ۲۰۱۴ آغاز شد؛ زمانی که حوثیها کنترل پایتخت یمن، صنعا، را به دست گرفتند تا دولت قانونی این کشور به بندر عدن در جنوب کشور بگریزد و ائتلافی از کشورهای عربی به رهبری عربستان سعودی تشکیل شود. بیشتر کشورهای جهان و سازمان ملل هنوز همین دولت قانونی را به رسمیت میشناسند و ایران و سوریه بشار اسد از معدود کشورهایی هستند که دولت حوثیها را به رسمیت شناختهاند.
به غیر از عربستان سعودی، امارات و بحرین، مهمترین اعضای ائتلاف عربی در یمن، مصر و اردن هستند. از میان کشورهای غیرعربی، سنگال نیز حضوری قاطع در این ائتلاف داشته و برخی کشورهای دیگر مثل جیبوتی، اریتره و سومالی نیز از آن حمایت کردهاند. قطر نیز حضور داشت اما در سال ۲۰۱۷ در پی اختلافات با عربستان و امارات به حضور خود پایان داد. مراکش و سودان نیز در سال ۲۰۱۹ به حمایت خود پایان دادند. آمریکا و بریتانیا نیز از این ائتلاف حمایتهای لجستیکی کردهاند.