رشید مردوف، وزیر خارجه ترکمنستان صبح امروز شنبه، ۳۰ اکتبر، برای ملاقات با سران دولت طالبان وارد کابل شد. بلال کریمی از سخنگویان طالبان با نشر تصاویری از جریان ورود مردوف به کابل گفته است، ملا امیرخان متقی وزیر خارجه طالبان، از آقای مردوف در فرودگاه کابل پذیرایی کرده است. به گفته بلال کریمی، رئیس پروژه تاپی نیز وزیر خارجه ترکمنستان را در این سفر به کابل همراهی می‌کند. قرار است وزیر خارجه ترکمنستان و رئیس پروژه تاپی با مقامات بلندپایه طالبان ازجمله ملا محمدعیسا آخوند ملاقات و در مورد روابط دو کشور ازجمله ازسرگیری کار پروژه تاپی صحبت کنند.
این نخستین سفر یک مقام بلندپایه دولت ترکمنستان به افغانستان، پس از فروپاشی دولت پیشین و مسلط شدن طالبان بر آن کشور است. ترکمنستان از کشورهای هم‌مرز با افغانستان است و به دلیل برخی پروژه‌های اقتصادی ازجمله پروژه تاپی، در سال‌های اخیر هم با حکومت پیشین افغانستان و هم با گروه طالبان روابط و تعامل فراوان دارد.
ترکمنستان، در دوازدهم جولای و یک ماه قبل از مسلط شدن طالبان بر افغانستان، میزبان هیاتی از اعضای طالبان بود. سفر هیات طالبان به ترکمنستان در حالی انجام شد که شهرستان‌های شمال افغانستان در مرز با ترکمنستان، توسط این گروه تصرف شده بودند. هیات طالبان در آن سفر، به دولت ترکمنستان وعده داد که هیچ خطری متوجه مرز این کشور با افغانستان نخواهد بود و طالبان آسیبی به پروژه‌های اقتصادی ترکمنستان در افغانستان نمیرساند.
اوایل ماه اکتبر، قربان قلی بردی محدوف، رئیس‌جمهوری ترکمنستان نیز از آمادگی کشورش برای همکاری نزدیک با دولت طالبان خبر داد. در پی آن، هوجه اویزوف سفیر ترکمنستان در کابل، چندین بار با مقامات دولت طالبان ازجمله با ملا امیرخان متقی وزیر خارجه و ملا محمدعیسا آخوند وزیر معادن در کابینه این گروه دیدار و گفت‌وگو کرد.
محور این گفتگوها، روابط تجاری میان ترکمنستان و دولت طالبان، ازسرگیری کار پروژه تاپی و توسعه روابط دوجانبه بوده است. به نظر می‌رسد، پروژه تاپی محور گفت‌وگو میان رشید مردوف وزیر خارجه ترکمنستان در ملاقات با سران دولت طالبان در کابل است. این پروژه که گاز ترکمنستان را به پاکستان و هند منتقل می‌کند، از افغانستان می‌گذرد و منفعت بزرگی برای اقتصاد افغانستان دارد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
تاپی چیست؟
تاپی اختصار نام چهار کشور ترکمنستان، افغانستان، پاکستان و هند است. هرچند ریشه‌های این پروژه به توافقات ابتدایی میان ترکمنستان و پاکستان در سال ۱۹۹۵ میلادی برمی‌گردد، اما کار علمی این پروژه در ترکمنستان، در سال ۲۰۱۵ و با حمایت بانک انکشاف آسیایی آغاز گردید.
قرار است گاز ترکمنستان توسط لوله گاز تاپی، از طریق افغانستان به پاکستان و هند منتقل شود. این پروژه ۱۸۱۴ کیلومتر طول دارد که ۸۱۶ کیلومتر آن در داخل خاک افغانستان واقع‌شده است. هزینه مجموع این پروژه ۲۲ میلیارد وپانصد میلیون دلار است و افغانستان سالانه از این پروژه حدود ۴۰۰ میلیون دلار نفع می‌برد. بر اساس گزارش‌هایی که دولت پیشین افغانستان از این پروژه ارائه کرده بود، قرار است با تطبیق این پروژه، برای هزاران نفر در داخل افغانستان شغل فراهم شود و سالانه ۵۰۰ میلیون مترمکعب گاز نیز سهم افغانستان از این لوله گاز خواهد بود.
بخش مربوط به افغانستان در پروژه تاپی، در سال ۲۰۱۶ آغاز گردید، اما گسترش جنگ، بحران سیاسی و ابهام در سرنوشت پروژه‌های اقتصادی باعث شد کار آن متوقف گردد. بر اساس برنامه از پیش تعیین‌شده، قرار بود بخش مربوط به افغانستان، در سال ۲۰۱۹ تکمیل گردد. لوله گاز تاپی در افغانستان، از مسیر هرات، فراه، نیمروز، هلمند و قندهار می‌گذرد و پس از سال ۲۰۱۶ که کار این پروژه در افغانستان آغاز گردید، حملات گسترده طالبان در این استان‌ها و در مسیر عبور این لوله گاز افزایش یافت.
پیشروی و تسلط طالبان بر قسمت‌هایی از مسیر عبور لوله گاز تاپی باعث شد ترکمنستان روابط خود را با طالبان توسعه دهد. ترکمنستان با تأمین ارتباط با طالبان، تلاش نمود با تطمیع این گروه، از آسیب رسیدن به پروژه تاپی جلوگیری نماید. اکنون که طالبان بر افغانستان مسلط است، پروژه تاپی به نقطه وصل میان امارت طالبانی و جمهوریت سکولار ترکمنستان تبدیل شده است.
این پروژه اقتصادی اکنون برای طالبان یک لقمه آماده برای تغذیه دولت‌شان است. اعلام آمادگی رئیس‌جمهور ترکمنستان برای همکاری نزدیک با دولت طالبان و سفر وزیر خارجه آن کشور به کابل، نشان می‌دهد که ترکمنستان همچنان به‌دنبال تطبیق این پروژه است. طرفداران این پروژه در افغانستان و ترکمنستان، آن‌را ادامه مدرن جاده ابریشم می‌دانند و معقتد‌اند که تطبیق آن تحول بزرگی را در اقتصاد و توسعه کشورهای ترکمنستان، افغانستان، پاکستان و هند رقم خواهد زد.
هرچند دولت طالبان تا‌کنون توسط هیچ‌یک از کشورها به رسمیت شناخته نشده و به آن ثبات و پایداری نرسیده تا شریک قابل‌اعتماد برای تطبیق یکی از مهم‌ترین پروژه‌های اقتصادی در منطقه باشد، اما ترکمنستان به دلیل منفعت بزرگی که در این پروژه دارد، هر شانسی را برای پیروزی در این پروژه امتحان خواهد کرد.
