ذبیح‌الله‌ مجاهد سخنگوی دولت طالبان، بعد از ظهر شنبه، سی‌ام اکتبر ۲۰۲۱، در یک نشست رسانه‌ای در کابل به سفرهای اعضای کابینه طالبان به کشورهای منطقه و تلاش‌ برای به رسمیت شناخته شدن این کابینه توسط کشورهای جهان اشاره کرد و گفت: «تلاش نخست طالبان متمرکز بر برقراری تماس‌های دیپلماتیک با کشورهای جهان و رفع نگرانی‌ این کشورها در مورد طالبان است.»

مجاهد در مورد نتایج سفرها و ملاقات میان اعضای بلندپایه طالبان و دیپلمات‌های خارجی گفت: «سفرها و ملاقات بزرگان امارت اسلامی در بیست روز گذشته، برای به رسمیت شناخته شدن توسط کشورهای جهان بسیار مؤثر واقع شده است.»

مجاهد گفت که برخی از کشورها در نشست «فرمت مسکو» که بیستم اکتبر برگزار شد، طالبان را غیر مستقیم حکومت خطاب کرده‌اند. او این امر را نشانه‌ای از حمایت این کشورها از حکومت طالبان دانست. پاکستان، چین، ایران و روسیه که از متحدان منطقه‌ای طالبان‌اند، از شرکت کنندگان اصلی نشست فرمت مسکو بودند. هرچند دیپلمات‌های ایران و پاکستان، قبل از این نیز از طالبان به عنوان «امارت اسلامی» یاد کرده بودند، اما سخنگوی طالبان مشخص نکرد که کدام کشور دیگر، از این گروه به عنوان حکومت یاد کرده است. سخنگوی طالبان در صحبت با رسانه‌ها، با خوشحالی به این مورد اشاره کرد.

خوشحالی سخنگوی طالبان نشان می‌دهد که تاکنون هیچ کشوری حتی پاکستان، ایران، قطر، چین و روسیه، این گروه را حتی در ملاقات‌ پشت درهای بسته به رسمیت نشناخته است.

دل بستنِ طالبان به حرف غیر مستقیم یک دیپلمات خارجی، وضعیت این گروه و انزوا و حقارتی را که در تعامل با کشورهای جهان دارد، بیان می‌کند. از این وضعیت چنین به نظر می‌رسد که طالبان بدون توجه به شرایط کشورهای جهان می‌خواهد بدون قید و شرط به عنوان دولت مشروع به رسمیت شناخته شود، در حالی که کابینه این گروه تفاوتی با «شورای کویته» که ۲۰ سال جنگ را در داخل افغانستان هدایت می‌کرد ندارد. همان اعضای کلیدی شورای کویته، اکنون کلیدی‌ترین وزارت‌خانه‌ها و ادارات را در اختیار دارند.

ذبیح‌الله مجاهد، در پاسخ به پرسش یک خبرنگار در مورد مسدود ماندن مدارس دخترانه و ممنوعیت کار و فعالیت زنان گفت: «این یک مسئله داخلی است و هیچ ربطی به به‌رسمیت شناختن امارت اسلامی ندارد.»

دپیلمات‌ها و نمایند‌گان شماری از کشورها به ویژه کشورهای اروپایی که تاکنون با نمایندگان طالبان دیدار کرده‌اند، به روشنی گفته‌اند که به رسمیت شناختن طالبان در برنامه گفتگوهای‌شان نیست. بیشتر این دیدارها در مورد چگونگی کمک به مردم افغانستان و برای جلوگیری از وقوع بحران بشری انجام شده است، در‌حالی‌که سخنگوی طالبان این ملاقات را تلاش این گروه برای به رسمیت شناخته شدن توسط کشورهای جهان می‌داند.

سخنگوی طالبان همچنان گفت، تلاش‌ سران این گروه برای رفع نگرانی‌ کشورهای جهان نیز مؤثر بوده است؛ در حالی‌که بیشتر کشورهای کمک کننده (آمریکا و اتحادیه اروپا) حتی حاضر نیستند بسته‌های کمکی‌ خود را برای رساندن به مردم افغانستان، در اختیار طالبان قرار دهند.

چین که تصور می‌شد به دلیل قدرت اقتصادی و توسعه‌طلبی‌اش در منطقه، روی طالبان حساب ویژه‌ای باز کرده است و از هیچ کمکی برای دست‌یابی طالبان به قدرت و ثبات خودداری نخواهد کرد، فقط یک میلیون دلار به دولت طالبان کمک کرد.

این در حالی است که طالبان به آسانی و با ربودن یک تاجر محلی، می‌تواند یک میلیون دلار را بدون زحمت به دست بیاورد. یک میلیون دلار چین حتی نمی‌تواند نیازمندی‌های یک‌ماهه کارکنان امنیتی طالبان را که از سفره‌های مردم تغذیه می‌کنند، تأمین کند.

در سخنان سران طالبان دیده می‌شود که آنان برای گدایی نان و مشروعیت، معمولا به دو چیز متوسل می‌شوند. یکی وضعیت رقت‌بار اقتصادی و گرسنگی مفرط مردم و دیگری فجایعی که دولت نخست طالبان در زمان حاکمیت ملاعمر در افغانستان، به بار آورد. ملا‌عبدالسلام حنفی، معاون نخست وزیر طالبان، در نشست «فرمت مسکو» به روشنی به کشورهای جهان هشدار داد که در گذشته ثابت شده است «انزوای افغانستان به نفع هیچ یک از کشورها نیست.»

منظور عبدالسلام حنفی از انزوای افغانستان، انزوای دولت نخست طالبان به رهبری ملا‌عمر است که به دلیل میزبانی از القاعده و تروریست‌های جهانی، کشتار مردم و اعدام دکتر نجیب‌الله رئیس جمهوری پیشین، مورد انزجار جهان قرار گرفت و در نهایت سرکوب شد.

ابزار دیگری که طالبان دارد، گرسنگی و ناچاری مردم در افغانستان است. سران این گروه پس از درخواست‌های مکررِ مقامات غربی در مورد خروج امن کسانی که می‌خواهند از افغانستان خارج شوند، روند توزیع گذرنامه را آغاز کردند. اما تاکنون ده‌ها افسر و کارمند پیشین نهادهای امنیتی در جریان دریافت گذرنامه شناسایی و بازداشت شده‌اند.

تهدید جهان به آنچه در دولت نخست طالبان اتفاق افتاد و استفاده از گرسنگی مردم، دو ابزار در دیپلماسی طالبان برای ملاقات با نمایندگان کشورهای خارجی و گدایی مشروعیت از آنهاست، در حالی‌که بسیاری از کشورها از جمله روسیه و چین گفته‌اند که دست‌یابی طالبان به مشروعیت، به اقدامات آنان در ایجاد حکومت فراگیر، به رسمیت شناختن حقوق زنان و رعایت حقوق اقلیت‌های قومی بستگی دارد. هرچند ممکن است دولت‌هایی مانند چین و روسیه برای این مسائل ارزشی قائل نباشند، اما دست‌کم در دیپلماسی‌ با طالبان از این مسائل استفاده می‌کنند، چون می‌دانند که ثبات در افغانستان بدون رعایت این مسائل ممکن نیست.

سخنگوی طالبان پیش‌شرط‌هایی را که کشورهای جهان برای به رسمیت شناختن طالبان مطرح کرده‌اند، «مسائل داخلی افغانستان» می‌داند و معتقد است که این مسائل تاثیری در به رسمیت شناخته شدن جهانی حکومت طالبان ندارد. به همین دلیل، تاکنون هیچ یکی از موارد مهمی که کشورهای جهان به عنوان پیش‌شرط‌ برای به رسمیت شناختن دولت طالبان مطرح کرده‌اند، از سوی این گروه رعایت نشده است.

وضعیت رقت‌بار حقوق بشر، تک‌قومی بودن حکومت، سرکوب و نادیده گرفتن اقلیت‎‌‌های قومی و مذهبی، محروم ساختن دختران و زنان از حق آموزش و کار و از هم پاشیدن شیرازه‌ی امنیت خیالی که طالبان وعده داده بود، از جمله مواردی‌ است که کشورها و سازمان‎‌های ناظر بر اوضاع افغانستان، همواره بابت آنان ابراز نگرانی کرده‌اند.