حزب عدالت و توسعه که حاکمیت کنونی ترکیه را در دست دارد با کسب آرای اندک در شهرهای بزرگی همچون آنکارا و استانبول، موقعیت قوی خود را در انتخابات شهرداری های ترکیه از دست داده است. شکست حزب عدالت و توسعه در شهر استانبول که زادگاه و محور فعالیت های سیاسی رجب طیب اردوغان شکست مهمی برای این حزب شمرده می شود.
نتایج ابتدایی نشان می دهد که حزب عدالت و توسعه در سه شهر بزرگ آنکارا، استانبول و آنتالیا در برابر کاندیدای احزاب مخالف شکست خورده است. اگر نتایج مقدماتی تأیید شود حزب عدالت و توسعه که در گذشته در ۱۸ شهر بزرگ مقام اول را داشت اکنون در ۱۵ شهر برنده است. در مقابل، حزب جمهوری خواه خلق ترکیه که آرای ۶ شهر را داشت قرار است در ۱۱ شهر برنده شود.
جلسات مردمی
اردوغان، که از زمان ورود اش به عرصه قدرت، ۱۶ سال می گذرد، ترکیه را با یک مشت آهنین اداره می کند. او مبارزات انتخاباتی خود را دو ماه پیش از تاریخ برگزاری انتخابات ( ۳۱ مارس ۲۰۱۹) آغاز کرد و به صورت خستگی ناپذیری به فعالیت های انتخاباتی ادامه داده و همواره بر اهمیت محوری این انتخابات تأکید داشت. با وجود تلاش های زیاد، جلسات عمومی روزانه و پوشش رسانه ای گسترده، حزب عدالت و توصیه نتوانست حمایت پایتخت و یا استانبول را به دست آورد.
نتایج مقدماتی، نشان از شکست حزب حاکم در این دو شهر بزرگ که بیش از بیست و پنج سال در کنترل حزب عدالت و توسعه بود، دارد. شکست اسلام گرایان به رهبری اردوغان در شهر های بزرگ، همچون آنکارا و استانبول پرسش های زیادی را در زمینه عوامل این مغلوبیت مطرح می سازد.
رکود اقتصادی
به نظر می رسد پس از این که از سال ۲۰۰۲ رشد اقتصادی در ترکیه روند صعودی داشت و همین امر باعث حمایت مردم از حزب عدالت و توسعه شده بود اکنون وضعیت ضعیف اقتصادی در ترکیه، منجر به کاهش محبوبیت حزب عدالت و توسعه در شهرهای بزرگ شده است.
حزب حاکم محافظه کار این بار زمانی وارد رقابت های انتخاباتی شد که وضعیت اقتصادی کشور، سیر نزولی را برای اولین بار در ده سال گذشته می پیماید. این در حالی است که نرخ تورم به صورت بی سابقه ای افزایش یافته و شرایط دشوار بیکاری، جامعه را به چالش می کشد.
امری اردوغان، استاد دانشگاه بیلگی استانبول، گفت: "اقتصاد قطعا نقش مهمی در کاهش محبوبیت حزب عدالت و توسعه داشته است، اما دلیل دیگر و مهمتر آن، حمایت کرد ها از کاندیدای مخالفان در انخابات است."
او گفت: "حزب دموکراتیک مردم کردستان، نامزدان خود را تنها در مناطق جنوب شرقی، که جمعیت آن را بیشتر کردها تشکیل می دهند، معرفی نموده است. اما در مناطق دیگر کشور، نامزد کردی را معرفی نکرده است تا از پخش آرای مخالفان حزب عدالت و توسعه، جلوگیری کند."
عیسی آیتا، استاد علوم سیاسی دانشکده فنی و مهندسی خاور میانه در آنکارا، گفت که:" این نتایج، نمایانگر سرآغازی است که پایان دوره اکثریت کنونی را رقم می زند."
عیسی آیتا علاوه نمود: "اردوغان در سال های اخیر متوجه شده است که محبوبیت حزب عدالت و توسعه در حال کاهش است، بنابراین او تلاش می کند تا شخصا در کارزار های انتخاباتی شرکت کند."
امری اردوغان گفت: "اگر این نتایج به هر دلیلی شهرت رییس جمهور را آسیب پذیر کند، اما در زمنیه تقسیم کرسی ها در مجلس و یا در شورای اجرایی پس از تصویب نظام ریاست جمهوری، تاثیر نخواهد گذاشت.
اصلاحاتی برای نجات
تردیدی نیست که با توجه به نتایج به دست آمده از انتخابات، اردوغان به کاهش محبوبیت خود پی برده است، مسئله ای که پایان دوره قدرت اسلام گرایان تعیین می کند. بنا بر این، اردوغان سعی می کند تا میزان رشد اقتصادی را در کشور افزایش دهد. او تأکید کرد که تا سال ۲۰۲۳ که انتخابات عمومی برگزار می شود، اقتصاد ترکیه بایستی رشد بی سابقه ای داشته باشد.
اردوغان گفت: "ما مدت کافی برای اصلاحات اقتصادی پیش رو داریم و لازم است با توجه به رعایت قوانین بازار آزاد، در صدد اجرای اصلاحات باشیم."
در حالی که حزب عدالت و توسعه، شکایت های را در مورد خلاف ورزی های انتخاباتی در شمار زیادی از شهر های ترکیه همچون آنکارا و استانبول، مطرح کرده است، مخالفان با نگرانی از تقلب، از ناظران خواستند تا در ۴۸ ساعتی که آرای مردم شمرده می شود، نخوابند.
