شاهزاده فیصل بن فرحان آل سعود، وزیر خارجه عربستان سعودی، در گفتوگو با شبکه «فرانسه ۲۴» گفت مذاکرات این کشور با ایران ادامه مییابد و قرار است به زودی دور جدیدی از آنها برگزار شود.
وزیر خارجه سعودی گفت، چهار دور قبلی مذاکرات دو کشور که در بغداد برگزار شدند، تنها در مرحله «بررسی» و نه محتوایی بودند، اما تاکید کرد که هر دو دولت تعهد کردهاند که به مذاکرات ادامه دهند.
شاهزاده فیصل بن فرحان اما درباره مذاکرات هستهای ایران که قرار است تا حدود دو هفته دیگر در وین از سر گرفته شوند، ابراز نگرانی کرد و اشاره کرد که حکومت ایران سابقه فریبکاری درباره برنامه هستهای خود دارد.
کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس که عربستان سعودی مهمترین آنها است، همراه با اسرائیل از متحدان مهم آمریکا در منطقه هستند و نگرانیهای آنها راجع به روند مذاکرات هستهای و برجام، بر رویکرد آمریکا نیز تاثیر میگذارد. برخی از منتقدان مذاکرات هستهای و برجام در دولت باراک اوباما، میگفتند به اندازه کافی به نظر کشورهای منطقهای توجه نشده است. خصومت آشکار دولت وقت اسرائیل به نخستوزیری بنیامین نتانیاهو نیز باعث دشوارتر شدن آن وضعیت شده بود. دولت جدید اسرائیل به نخستوزیری نفتالی بنت و وزارت خارجه یائیر لاپیدِ لیبرال نیز مخالف برجام است، اما در هماهنگی نزدیک با دولت بایدن قرار دارد و خصومت زمان نتانیاهو نسبت به اوباما را کنار گذاشته است.
دولت بایدن به نظر میرسد مصمم باشد که از ابتدا همگام با کشورهای متحد سنتی آمریکا در منطقه، در مذاکرات عمل کند. رابرت مالی، فرستاده ویژه کاخ سفید در امور ایران، اخیرا دو سفر به منطقه داشته است تا متحدان آمریکا را برای مذاکرات آماده کند. سفر دوم آقالی مالی روز پنجشنبه آغاز شد و تا روز ۲۰ نوامبر ادامه خواهد داشت. او در این سفر به امارات متحده عربی، عربستان سعودی، و بحرین خواهد رفت. مذاکره با مقامات عربستان سعودی، از جمله امیر فیصل، را میتوان مهمترین بخش این سفر دانست.
سعید خطیبزاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران، حدود دو هفته پیش گفته بود که بازگشایی دوجانبه سفارتها بین تهران و ریاض «مدتی طول میکشد»، اما بر ادامه مذاکرات تاکید داشت. این واکنش پس از آن بود که شاهزاده فیصل بن فرحان در گفتوگویی در حاشیه حضور خود در رم برای اجلاس گروه ۲۰، گفته بود که پیشرفت چندانی در مذاکرات با ایران به دست نیامده است. آقای خطیبزاده گفته بود، دو طرف در چهار دور مذاکرات بغداد به برخی توافقهای اولیه رسیدهاند.
دیگر موضوعی که شاهزاده فیصل بن فرحان در گفتوگوی تلویزیونی خود با شبکه فرانسوی به آن اشاره کرد، غائله دیپلماتیک در لبنان است. عربستان سعودی اخیرا در اعتراض به سخنان جورج قرداحی، از وزرای دولت جدید لبنان، درباره عملکرد کشورهای عربی در جنگ داخلی یمن، سفیر خود را از بیروت فراخوانده است. چند کشور متحد با ریاض نیز چنین کردهاند. آقای قرداحی جنگ یمن را «بیهوده» خوانده بود و سخنانی در پشتیبانی از حوثیها بیان کرده بود. قرداحی و نجیب میقاتی، نخستوزیر لبنان، میگویند سخنان او موضع دولت بیروت نیست و پیش از وزیر شدن او در یک برنامه تلویزیونی بیان شده بوده است. آقای قرداحی متعلق به یک حزب مسیحی است که رابطه نزدیکی با حکومت بشار اسد در سوریه دارد.
شاهزاده فیصل بن فرحان به گفتههای حسن نصرالله، رهبر گروه شبهنظامی حزبالله و متحد اصلی حکومت ایران در لبنان، نیز پاسخ داد که گفته بود عربستان عامدانه سفیر خود را فراخوانده است تا بحرانی با آن کشور پدید آورد. وزیر خارجه عربستان سعودی گفت: «بحران با لبنان وجود ندارد، بحران درون لبنان وجود دارد.»
این دیپلمات ارشد از رهبری سیاسی لبنان خواست که یک بار برای همیشه، به مسئله «حزبالله» بپردازند. او گفت: «فساد سیاسی و اقتصادی که در لبنان ادامه دارد، باعث شده است که ما به این نتیجه برسیم که ماندن سفیرمان در لبنان در حال حاضر فایدهای ندارد.»
شاهزاده فیصل بن فرحان گفت، به نظر میرسد که حزبالله دارد با تمام توان تلاش میکند تا جلو تحقیقات دستگاههای ذیربط قضایی لبنان را درباره انفجار مهیب بندر بیروت بگیرد. او تاکید کرد: «ما خواهان تحقیقات مستقل و شفاف درباره این فاجعه وحشتناک هستیم.»
مخالفت حزبالله با روند تحقیقات در این زمینه، باعث درگیریهای مرگباری در لبنان شده است.
شاهزاده فیصل بن فرحان حدود هفته پیش در گفتوگو با «العربیه» نیز گفته بود که مشکل ریاض نه فقط حرفهای یک وزیر، که اقدامات حکومت ایران در لبنان است. او گفت: «بحران درون لبنان به دلیل غلبه نیروهای نیابتی ایران است، و این وضعیت باعث نگرانی ما است. رهبران لبنان باید از خواب برخیزند و راهی پیدا کنند تا این کشور دوباره جایگاه خود را در جهان عرب بهدست آورد.»
وزیر خارجه عربستان سعودی در ضمن این شایعه را که کشورش قرار است به زودی نیروهای خود را از یمن خارج کند، رد کرد و ابراز تاسف کرد که حوثیها، گروه شبهنظامی مورد حمایت حکومت ایران، با پیشنهاد چند ماه پیش عربستان سعودی برای ایجاد آتشبس توافق نکردهاند.