درحالی‌که تنش بین الجزایر و فرانسه رو به افزایش است؛ اردوغان، رئیس‌جمهوری الجزایر را به بازدید از آنکارا دعوت کرده است.

از زمان روی کار آمدن رئیس‌جمهور عبدالمجید تبون در الجزایر، روابط ترکیه و الجزایر به‌طور چشمگیری در حال گسترش است. در‌حالی‌که روابط این کشور با فرانسه اخیرا با تنش و آشفتگی همراه است، برخی از ناظران تصمیم ترکیه مبنی بر نزدیک‌ شدن به الجزایر را تلاشی برای بهره‌برداری از تیرگی روابط الجزایر و فرانسه توصیف می کنند.

در همین حال، منابع آگاه فاش کردند که رئیس‌جمهور تبون در ماه دسامبر به ترکیه سفر خواهد کرد. منابع یادشده افزودند که آنکارا درصدد برگزاری نشست راهبردی بین عبدالمجید تبون، رئیس‌جمهوری الجزایر و رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه است و قرار است در این نشست موضع‌گیری دو کشور در قبال تحول‌های سیاسی آفریقا مورد بحث و بررسی قرار گیرد. البته روابط ترکیه و الجزایر در حالی گسترش می‌یابد که الجزایر و فرانسه در حال دوری از یکدیگر هستند، به‌ویژه این‌که عبدالمجید تبون بر‌خلاف دریافت دعوت‌نامه امانوئل مکرون،‌ رئیس‌جمهوری فرانسه، از شرکت در اجلاس پاریس درباره لیبی امتناع ورزید.

روابط راهبردی بین ترکیه و الجزایر

ترکیه پایبندی خود را برای ادامه «روابط راهبردی» با الجزایر اعلام کرد و اردوغان از همتای الجزایری خود دعوت کرد به آنکارا سفر کند تا آمادگی‌های لازم برای تشکیل شورای عالی همکاری بین دو کشور انجام شود. پس از آن‌که فاتح دونمز، وزیر انرژی و منابع طبیعی ترکیه برای شرکت در یازدهمین نشست کمیته بین دولتی الجزایر و ترکیه برای همکاری‌های اقتصادی، علمی و فنی عازم الجزایر شد، اردوغان همتای الجزایری خود را برای بازدید از آنکارا دعوت کرد.

در جریان سفر فاتح دونمز به الجزایر برخی توافق‌نامه‌های مشترک منعقد شد و دو کشور برای آماده‌سازی پیمان‌های دیگری تلاش می‌کنند. محمد عرقاب، وزیر انرژی الجزایر از آمادگی برای امضای پنج توافق‌نامه در نخستین جلسه شورای عالی همکاری دو کشور خبر داد.

وی اعلام کرد که توافق‌نامه اول درباره حمایت از مصرف‌کننده و کنترل کیفیت محصول و توافق‌نامه دوم، قرارداد همکاری در زمینه کار، اشتغال و تامین اجتماعی و توافق‌نامه سوم، به تفاهم‌نامه‌ای برای ایجاد اتاق بازرگانی و صنایع الجزایر و ترکیه تعلق دارد. درحالی‌که توافق‌نامه چهارم به تفاهم‌نامه‌ای ویژه بین دانشگاه علوم قضایی الجزایر و انجمن دادگستری ترکیه مربوط می‌شود و قرارداد پنجم، تفاهم‌نامه‌ همکاری در زمینه محیط‌ زیست است.

درحالی‌ که محمد عرقاب در گشایش کار کمیته مشترک، سرمایه‌گذاری‌های ترکیه در کشورش را «هدفمند» توصیف کرد، دونمز اشاره کرد که سرمایه‌گذاری ترکیه در الجزایر بالغ‌ بر پنج میلیارد دلار در بخش‌های تولید آهن، فولاد، بافندگی و ایجاد شرکت‌های کوچک و متوسط است که برای ۳۰ هزار نفر فرصت شغلی فراهم می‌کند.

او با تاکید بر این‌که ترکیه قصد دارد الجزایر را به دروازه‌ای برای ورود به منطقه و قاره آفریقا تبدیل کند، افزود که ترکیه خواهان تقویت روابط با الجزایر در زمینه‌های مختلف است. فاتح دونمز گفت «ما تاریخ مشترکی داریم... پس چرا آینده مشترکی نداشته باشیم؟»

بهره‌برداری عقلانی و فراخور زمان

در پیوند به این موضوع، ادریس عطیه، استاد علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، گفت: «منطقی است که ترکیه و سایر کشورهایی که مایل به توسعه روابط راهبردی با الجزایر هستند از سردی روابط و بحران خاموش الجزایر با فرانسه بهره‌جویی کنند؛ مشابه آنچه درباره ایتالیا اتفاق افتاد و البته همین امر در مورد دید و بازدیدهای پی‌درپی مقام‌های اسپانیایی و کشورهای دیگر نیز می‌تواند صدق کند.»

ادریس عطیه با اشاره به این‌که «دعوت رجب طیب اردوغان از رئیس‌جمهور تبون به منظور امضای توافق‌نامه‌هایی با اهمیت ویژه اقتصادی است»، خاطرنشان کرد که «الجزایر می‌خواهد مشارکت‌های خود را بر اساس اصل تعدد شرکا که از آن حمایت می‌کند، تنوع بخشد؛ به‌ویژه این‌که الجزایر از مدتی به این‌سو، سعی دارد به تلاش‌هایش در چارچوب یک محور جدید بین‌المللی که از فرانسه و بازیگرانی که به جهت‌گیری‌های آن خدمت نمی‌کنند دور است، ادامه دهد.»

تصمیم دیرهنگام

در همین حال، اسامه لبید، مشاور اداره مبارزه با فساد الجزایر، معتقد است که «دعوت اردوغان می‌تواند همکاری بین دو کشور را به سطح یک شورای راهبردی مبتنی بر منافع مشترک ارتقا دهد». وی افزود تردیدی نیست که هر کشوری به‌منظور دستیابی به موقعیت‌ ویژه و تبدیل‌شدن به اولین شریک تجاری الجزایر، از اختلاف بین الجزایر و فرانسه بهره‌برداری ‌می‌کند و البته ترکیه نیز نزدیکی تاریخی با الجزایر و روابط قدیمی بین دو کشور را انگیزه‌ای مناسبی می‌داند که بر اساس آن شریک اصلی الجزایر در قاره آفریقا باشد.

اسامه لبید خاطرنشان کرد که «اگر ترکیه درصدد بهره‌برداری از وضعیت سیاسی بین الجزایر و فرانسه باشد، تصمیم دیرهنگامی اتخاذ کرده است، زیرا ایتالیا جایگزین فرانسه شده است و سفر رئیس‌جمهوری ایتالیا به الجزایر و گفته‌های وی در دیدار با رئیس‌جمهور تبون و سایر مقام‌های الجزایر نشان می‌دهد که پاریس به دلایل متعدد موقعیت خود را به نفع رم ازدست‌ داده است.»