امسال، در کنار همه کسانی که نقشی چندکلمه‌ای در فیلم مرد عنکبوتی داشته‌اند، از کرستن دانسْت نیز بارها سؤال شد که آیا در «راهی به خانه نیست» بازی می‌کند یا نه. جدیدترین فیلم از مجموعه مرد عنکبوتی اوایل هفته جاری منتشر شد، فیلمی که مدت‌ها شایعه بازی دوباره کهنه‌کارهای این سری فیلم را به دنبال داشته است؛ از توبی مگوایر، مرد عنکبوتیِ خانم دانسْت گرفته تا جانشینش اندرو گارفیلد. خود دانسْت چه؟ او در ماه نوامبر در مصاحبه با توتال فیلم گفت: «نه، من تنها کسی هستم که حضور دوباره ندارم. نمی‌شود دختر قدیمی را به فیلم برگرداند!»

در دوره پیش از انتشار «راهی به خانه نیست» کلی دروغ‌ شنیدیم. بازیگران قدیمی مرد عنکبوتی تأکید داشتند در این فیلم نقشی ندارند، حال آن که داشتند. اما متاسفانه پاسخ دانسْت به آن پرسش پرتکرار به نظر صادقانه می‌آمد. به هر حال، مگر چقدر احتمال داشت که مارول، مری جین واتسون ۳۹ ساله را به فیلم مرد عنکبوتی جدید راه بدهد؟ این هم طبیعت هالیوود است. سینمای گیشه هم‌اکنون وابسته به خاطره‌بازی و بازگشت فیلم‌های کلاسیک با بازی بازیگران اصلی و اولیه آن‌ها است، اما فقط چند تن از بازیگران زن نقش اصلی هر فیلم به این مهمانی دعوت می‌شوند.

مری جین تازه‌ترین مورد از روندی عجیب در قافله بازسازی فیلم‌ها است، یعنی روند گنجاندن تمام بازیگران فیلم کلاسیک در فیلم جدید، و استفاده به‌ندرت از زنان این فیلم‌ها یا حذف کامل آن‌ها. در فیلم بلید رانر ۲۰۴۹، شاهد حضور دو ساعت و نیمه هریسون فورد خرد و خمیر هستیم، اما فقط چند ثانیه تصویر رایانه‌ساخته از شان یانگ می‌بینیم که خواسته‌اند همچنان ۲۳ ساله نشانش دهند. در فیلم شکارچیان روح: افترلایف، نیز صحنه‌هایی از بازی بیل ماری ، دن آیکروید، و ارنی هادسون، در کنار نسخه واسط دروازه مشترک (سی‌جی‌آی) از هارولد رمیس فقید می‌بینیم که معلوم نیست از لحاظ اخلاقی مجاز است یا نه. اما سیگورنی ویور فقط کمی طولانی‌تر از عنوان‌بندی پایانی در این فیلم بازی دارد. در فیلم تاپ گان: ماوریک، تام کروز و وال کیلمر دوباره بازی خواهند کرد، اما بر اساس گزارش‌ها، زن نقش مقابل تام کروز در فیلم اصلی، یعنی کلی مک‌گیلیس، در این فیلم بازی نخواهد کرد. برادر کری فیشر مدعی شده است که اگر فیشر قبل از فیلم‌برداری تازه‌ترین قسمت سه‌گانه جنگ ستارگان نمرده بود، قرار بود تمرکز این فیلم بر شاهدخت لیا باشد، چنان که در قسمت یک و دو، تمرکز بر ستارگان دیگرش، یعنی فورد و مارک همیل بوده است. نمی‌دانیم قطعا چنین خواهد شد یا نه، اما از قرار معلوم لیا عملا در این فیلم نقشی حاشیه‌ای دارد.

این موضوع چند مشکل بارز دارد. یکی این که راه ورود تمام زنان بالای ۳۵ سال را به سینمای گیشه می‌بندد. شرکت دنیای سینمایی مارول مخصوصا در این زمینه سابقه بدی دارد. معروف است که به رابرت داونیِ پسر ۴۳ ساله در تمام فیلم‌هایش نقش ابرقهرمان می‌دهد، حال آن که به ماریسا تومی ۵۲ ساله، نقش عمه مِی پیتر پارکر را داده است، نقشی که همواره پیرزن‌ها بازی کرده‌اند. تا کنون تقریباً احساس نیاز نکرده‌ایم بگوییم پیر شدن مردان و خط اخم و شکم داشتن آن‌ها بر پرده سینما مجاز است، اما زنان همیشه باید مطلقاً فراواقعی باشند وگرنه حذف می‌شوند. وقتی می‌بینیم در برخی فیلم‌های جدید و عملاً همه‌بین چنین می‌شود، بیش از پیش ناامید و سرخورده می‌شویم.

اما غیبت این جمع، از مسائل دیگری در هالیوود امروز حکایت دارد. امثال دانسْت، یانگ، ویور، و مک‌گیلیس را اگر چیزی غیر از ۲۵ ساله نبودن به هم پیوند دهد، ایفای نقش یکی از زوج‌های رمانتیک در فیلم‌هایی است که اکنون چپ و راست بازآفرینی می‌شوند و اساسا ماجرای آن فیلم‌ها داستان‌های عشقی بوده است. فیلم‌های مرد عنکبوتی سام ریمی یکی از آخرین مجموعه‌های ابرقهرمانی بزرگ است که داستانی عاشقانه در کانون آن قرار دارد. آیا می‌توانید هیچ‌یک از فیلم‌های اخیر مارول یا دی‌سی را نام ببرید که در آن بتوان صمیمیت جسمانی و  مدهوش‌کننده بوسه بین مری جین و مرد عنکبوتی سر و ته شده را دید؟ در حالی که در عمل، داستان اصلی، روایت شکارچیان روح و کمدی‌های رومانتیک با حضور غول‌ها بود. رگه‌های عاطفی فیلم بلید رانر از داستان عشق نفرین شده بین دکارد با نقش‌آفرینی فورد و آدم مصنوعی راشل با نقش‌آفرینی یانگ سرچشمه می‌گیرد، و این آدم مصنوعی گمان می‌کند انسان است. تاپ‌گان هم در دهه هشتاد ترانه‌ای قوی و جگرسوز بود که در قالب فیلم در آمده بود. هیچ صحنه‌ای در فیلم جدید جنگ ستارگان نیز به نزدیکی کشش جنسی پنهان بین هان سولو و شاهدخت لیا نرسیده است.

از سوی دیگر، هالیوود امروز به گونه‌ای عجیب عاری از جاذبه جنسی است، و داستان‌های عشقی جای خود را به جدال‌ها و روایت‌های روان‌نژند (نوروتیک) محزون داده است. (تام هالند بازیگر نقش مرد عنکبوتی همین هفته ادعا کرده بود که «هیچ‌کس دوست ندارد آمیزش جنسی پیتر پارکر را ببیند. چیز ناخوشایندی از آب در می‌آید.») بنابراین، تعجبی ندارد که زنانی که محرک آن داستان‌های عشقی بودند حذف شوند یا ستارگان زن مجموعه فیلم‌های کلاسیک که اهل عمل بودند در بازآفرینی‌ها معمولا نماد «فروپاشی، کشتار، و نابودی» باشند؛ مثل: سارا کانر (لیندا همیلتون) در فیلم نابودگر، لوری استرود (جیمی لی کرتیس) در فیلم هالووین، و سیدنی پریسکات (نیو کمپل) در فیلم جیغ. این شخصیت‌ها همگی روی پرده نمایش روابط رومانتیک مختصری دارند، اما حالت پیش‌فرض آن‌ها، جان به در بردن از نبردها، و خشونت را با خشونت پاسخ دادن است. گنجاندن آن‌ها در صحنه‌های بدون عشق خیلی آسان‌تر از مثلا گنجاندن آن‌ها در علایق عشقی بی‌پرده است.

بنابراین، مشخص است که فیلم‌سازان امروزی چقدر در بازآفرینی‌هایشان دچار بدفهمی شده‌اند. همان‌طور که در نقد منتقد کلاسیک ما کلاریس لوفری آمده است، بازآفرینی اخیر شکارچیان روح: افترلایف از فیلم اصلی محصول سال ۱۹۸۴، یک فانتزی اسپیلبرگی به‌شدت جدی است، نه یک کمدی تمسخرآمیز حاوی صحنه‌هایی از کامش دهانی اشباح. فیلم‌های جدید مرد عنکبوتی نیز از گرمی و شلختگی فیلم‌های کلاسیک ریمی خالی شده است. دیگر اثری از ماجراهای شلوغ‌پلوغ داخل خانه و اهالی منهتن نیست که کار یکنواخت بدون پیشرفت می‌کنند، و جای آن‌ها را فناوری گران‌قیمت، رفقای میلیونر، و اردوهای مدرسه‌ای در چند کشور اروپایی گرفته است.

شاید همین بدفهمی‌ها از روایت علت آن باشد که ترینیتی با بازی کری-ان ماس و داستان عاشقانه‌ای که او با نیو با بازی کیانو ریوز در میان می‌گذارد، از فیلم ماتریکس جدید حذف نشده است.  برخلاف شکارچیان روح: افترلایف یا تاپ‌گان: ماوریک، کار بازسازی فیلم رستاخیز ماتریکس را لانا واچفسکی، یعنی همان نویسنده و کارگردانی انجام داده‌ است که اولین بار این مجموعه را پدید آورد، همان کسی که این فیلم‌ها را در گوشت و خونش پرورده است. در جهان آرمانی، قرار دادن ترینیتی در کنار نیو در کارزار تبلیغاتی ماتریکس جدید باید به محبوبیت زیاد این فیلم کمک کند و اهمیت بازسازی فیلم توسط داستان‌سرایان اصلی را به همگان ثابت کند.

بازسازی فیلم‌های به‌خودی‌خود بد نیست و بازخوردهای بسیار مثبت در مورد بیشتر بازسازی‌ها، نشان می‌دهد که این فیلم‌ها مخاطب دارند. اما حالا که قرار است بسازیم، دست‌کم می‌شود حق مطلب را در مورد فیلم قبلی و زنانی که در آن بوده‌اند ادا کرد.