با گسترش اعتراضات در قزاقستان، روسیه نیروهای چترباز خود را با هدف کمک به دولت این کشور در سرکوب اعتراضات به این جمهوری تحت کنترل اتحاد جماهیر شوروی سابق اعزام کرد.

به دنبال استعفای دولت و اعلام وضعیت فوق‌العاده در کشور، اعتراضاتی که در واکنش به گران شدن قیمت سوخت گاز مایع آغاز شده بود، ابعاد گسترده‌تری یافت و در برخی از شهرهای قزاقستان به خشونت کشیده شد. معترضان از جمله  یک اقامتگاه ریاست جمهوری را به آتش کشیدند.

خبرگزاری رویترز گزارش داده که پلیس قزاقستان از کشته شدن ده‌ها تن از معترضانی که آنها  را شورشیان خوانده، و نیز کشته شدن ۱۳ تن از نیروهای امنیتی خبر داده استږ به گفته پلیس، سر دو تن از این ماموران بریده شده است.

رویترز به نقل از خبرنگاران خود از آلماتی، بزرگ‌ترین شهر قزاقستان گزارش داده که علاوه بر یک اقامتگاه رئیس‌جمهوری، دفتر شهردار نیز در آتش سوخته است.

بعدازظهر پنجشنبه، ۱۶ دی ماه، فرودگاه شهر که قبلاً به اشغال معترضان درآمده بود، تحت کنترل شدید نیروهای  نظامی قرار گرفت.

«حمله به شهروندان ما»

قاسم جومارت توقایف، رئیس‌جمهوری قزاقستان، نیروهای متحد روسیه را به عنوان بخشی از ائتلاف نظامی کشورهای سابق شوروی تحت رهبری مسکو به کمک فراخواند. وی علت ناآرامی‌ها را تروریست‎های آموزش دیده خارجی دانست که به گفته وی ساختمان‌ها و سلاح‌ها را تصرف کرده‌اند.

او گفت: «این تضعیف یکپارچگی دولت است و مهم‌تر از همه این اعتراضات حمله به شهروندان ما است که از من می‌خواهند که فوراً به آنها کمک کنم.»

دبیرخانه سازمان پیمان امنیت جمعی به رهبری روسیه گفت که نیروهای اعزامی شامل واحدهایی از روسیه، بلاروس، ارمنستان، تاجیکستان و قرقیزستان است.

این دبیرخانه شمار نیروهای اعزامی به قزاقستان را اعلام نکرد.

به گزارش رویترز، در حالی که عملیات اعزام چتربازان روسی همچنان جریان داشت، «یگان‌های پیشرفته این گروه، از قبل شروع به انجام وظایف محوله خود کرده‌اند.»

ویدئویی تایید نشده در رسانه‌های اجتماعی منتشر نشده که نیروهایی را نشان می‌دهد که شبانه در خیابان‌های مه آلود آلماتی گشت‌زنی می‌کنند، با سلاح گرم شلیک می‌کنند و همچنین دست به غارت گسترده‌ای در شهر می‌زنند.

تظاهرات علیه افزایش قیمت سوخت در روز سال نو آغاز شد، اما دامنه آن از دیروز چهارشنبه، ۱۵ دی ماه، زمانی که معترضان به ساختمان‌های عمومی یورش بردند و آنها را به آتش کشیدند، به شدت افزایش یافت.

معترضان شعارهایی علیه نورسلطان نظربایف، رئیس‌جمهوری پیشین شعار سر می‌دادند و حداقل در یک مورد طناب‌هایی را دور مجسمه برنزی او حلقه کردند و سعی کردند آن را پایین بکشند.

توقایف، که پس از نظربایف قدرت را در این کشور نفت‌خیز در دست گرفت، در ابتدا با برکناری کابینه و پذیرش استعفای نخست‌وزیر، خودرا مخالف افزایش قیمت سوخت نشان داد و کوشید وانمود کند که در حال فاصله‌گیری از سیاست‌های نظربایف است. او حتی اعلام کرد که از پس، پست امنیتی قدرتمندی را که نظربایف حفظ کرده، خود به دست می گیرد.

اما این اقدامات برای آرام کردن جمعیتی که مقامات را به جمع‌آوری ثروت هنگفت از نفت و مواد معدنی متهم می کنند، کافی به نظر نمی رسد. اکثریت جمعیت ۱۹ میلیونی قزاقستان همچنان در فقر به سر می‌برد.

نظربایف در سال ۲۰۱۹ به عنوان آخرین رئیس حزب کمونیست دوران شوروی که هنوز بر یک کشور شوروی سابق حکومت می کرد،  از ریاست جمهوری کناره گیری کرد، اما او و خانواده‌اش کنترل قدرت را در کشور حفظ کردند و پست‌های کلیدی نظارت بر نیروهای امنیتی و دستگاه سیاسی در نورسلطان، پایتخت هدفمندی که نام او را بر خود داشت، حفظ کردند. او از زمان شروع ناآرامی ها دیده نشده است و خبری از او در دست نیست.

پس الز آن بود که توقایف معترضان را تروریست‌هایی با آموزش‌های خارجی خواند، هرچند او هیچ مدرکی در این زمینه ارائه نکرده است.

تلویزیون دولتی قزاقستان، امروز پنجشنبه ویدیو تایید نشده‌ای را نمایش داد که در آن مردم در  حال برداشتن اسلحه و بردن آنها با خود هستند.

خبرگزاری تاس به نقل از وزارت بهداشت قزاقستان گزارش داد که بیش از هزار نفر در جریان اعتراضات مجروح شده‌اند و بیش از 400 نفر از آنها در بیمارستان بستری هستند.

کشورهای غربی خواستار حفظ آرامش شده‌اند و چین، همسایه قزاقستان، این رویدادها را یک موضوع داخلی توصیف کرده و اظهار امیدواری کرده است که وضعیت به زودی ثبات یابد.

ناآرامی‌ها با اعتراض به افزایش قیمت گاز مایع آغاز شد، اما به سرعت به شورش‌های ضد دولتی گسترده‌ای بدل شد که نشان‌دهنده نارضایتی عمیق از حکومت در طول سه دهه حکمرانی نظربایف و جانشین اوست.

توقایف دستور داده که دولت از سفارتخانه‌ها و شرکت‌های خارجی محافظت کند. شهرت این کشور به ثبات و آرامش، به جذب صدها میلیارد دلار سرمایه گذاری خارجی در صنایع نفت و فلز کمک کرده است.

همزمان تلویزیون دولتی قراقستان اعلام کرده است که بانک ملی قزاقستان باری حفظ جان کارکنان بانک‌ها، تصمیم به تعطیلی و تعلیق کار بانک‌ها گرفته است.