جان‌باختن بکتاش آبتین، زندانی سیاسی، شاعر و فیلمساز بعد از یک دوره بستری شدن در بیمارستان ساسان تهران، بازتاب‌های زیادی در داخل و خارج از ایران پیدا کرد. نقش وزارت اطلاعات و قوه قضاییه در پرونده‌سازی واهی، صدور حکم زندان و سپس مرگ این عضو «کانون نویسندگان ایران»، همچنین افشای اسناد متعدد از شکنجه، قتل و تهدید زندانیان سیاسی در ماه‌های گذشته، موجب انتشار بیانیه‌های متعدد در این مورد و بازتاب وسیع آنها در سطح جامعه شد.
بسیاری از چهره‌های برجسته ادبی و فرهنگی ایرانی و سازمان‌های حقوق بشری اعلام کردند با درنظرگرفتن پرونده‌سازی و حکم سنگین صادرشده با اتهامات واهی در دوره همه‌گیری کرونا، باید نقش حکومت در جان‌باختن او افشا شود. از نظر آنها این موضوع روشنگر «برنامه‌ریزی برای قتل خاموش دگراندیشان» است.
هم‌بندان زندانی و گروهای مختلف فرهنگی و سیاسی ازجمله کانون نویسندگان ایران نیز در بیانیه‌هایشان، بر برنامه‌ریزی دستگاه امنیتی و قضایی در مرگ بکتاش آبتین تاکید کردند. البته چنین امری در گذشته نیز سابقه داشته است. تنها چند روز پیش از جان‌باختن این شاعر، عادل کیانپور، زندانی سیاسی در اهواز نیز به شکلی مشابه جان خود را ازدست داد.
درحالی‌که دوستان و نزدیکان بکتاش آبتین را دستگاه‌های امنیتی احضار و تهدید کردند و زمان خاک‌سپاری او با فشار این نهادها به‌یک‌باره تغییر کرد، اخبار تلاش مسئولان زندان اوین برای انتقال عالیه مطلب‌زاده (روزنامه‌نگار) به زندان قرچک به دلیل برگزاری یادبود بکتاش دربند زنان نیز منتشر شد.
انتشار بیانیه خانه سینما در باره مرگ این شاعر و فیلمساز افکارعمومی را برانگیخت و این بیانیه «تلاشی برای تحریف و نادیده گرفتن حقیقت» به‌حساب آمد. در بخشی از بیانیه خانه سینما آمده بود: «علی‌رغم واکسیناسیون گسترده و فروکش کردن امواج کرونا، عضوی دیگر از هنرمندان خانه سینما با ابتلا به این بیماری مرموز جان سپرد، با تاسف بسیار اطلاع یافتیم بکتاش آبتین شاعر، نویسنده و مستندساز سینمای ایران چشم از جهان فروبست.»
هنوز دقایقی از انتشار بیانیه نگذشته بود که چهره‌های سینمایی با تعجب از بی‌شرمانه بودن آن سخن گفتند. محمد رسول‌اف، نویسنده و کارگردان مستقل ایرانی و از اعضای آکادمی اسکار ضمن آنکه انتشار این بیانیه را «تقلیل جنایت و ماله‌کشی» دانست، در پستی به نقل از یک بازیگر - کارگردان سرشناس نوشت: «ننگ بر من که عضو این خانه سینما هستم.»
رضا کیانیان بازیگر برجسته ایرانی نیز در واکنش به بیانیه خانه سینما تاکید کرد: «اول فکر کردم بیانیه سازمان زندان‌هاست.»
محمدرضا مویینی، تدوینگر سرشناس سینمای ایران ضمن استعفا از سمت خود در خانه سینما در واکنش به این بیانیه گفت: «به‌خاطر متن تسلیت غیرانسانی، آبروبر، دور از حقیقت و بزدلانه هیئت‌مدیره خانه سینما در باره بکتاش آبتین دلیر از سمت مشاور هیئت‌مدیره در امور اصناف استعفا می‌دهم.»
بعضی از اعضای خانه سینما نیز ضمن ابراز تاسف از بیانیه منتشرشده اعلام کردند، راهشان را از خانه سینما جدا می‌کنند و دیگر خود را عضو این مجموعه نمی‌دانند. همچنین تعدادی درخواست استعفای هیئت‌مدیره این نهاد صنفی را به خاطر نادیده گرفتن حقیقت مطرح کردند.
اما درحالی‌که موج اعتراض به بیانیه ابعاد دیگری پیدا می‌کرد، مهدی خرم‌دل، خبرنگار سینمایی به اختلاف درون هیئت‌مدیره خانه سینما بر سر این بیانیه اشاره کرد و گفت که دو نفر از اعضای هیئت‌مدیره خانه سینما حاضر به امضای آن نشده‌اند؛ خبری که بلافاصله در صفحه اینستاگرام علی قائم‌مقامی، سخنگوی هیئت‌مدیره استوری شد تا صحت آن تایید شود.
میزان واکنش اهالی سینما از واکنش نهاد صنفی خانه سینما به حدی بود که بیش از ۳۰۰ عضو خانه سینما با امضا و انتشار متنی سرگشاده به بیانیه هیئت‌مدیره این نهاد در باره جان باختن بکتاش آبتین، اعتراض کردند. در بیانیه آمده بود: «بار دیگر خانه سینما همه ما را شرمگین و خجالت‌زده کرد. آنجا که با اصحاب قدرت طرف می‌شوید، به‌جای مطالبه و حق‌جویی، خوش‌رقصی می‌کنید.»
در پی آن در محافل سینمایی گفته شد هیئت‌مدیره خانه سینما که انتظار چنین واکنش تند و گسترده‌ای به بیانیه خود در سطح جامعه سینمایی و فرهنگی کشور را نداشت، تلاش دارد مواضع بیانیه را جبران کند. اما اعضای هیئت‌مدیره این مجموعه صنفی هیچ کدام شخصا واکنشی به انتقادها نشان ندادند.
خانه سینما به‌این‌ترتیب بیانیه دومی با موضوع عذرخواهی از انتشار سهل‌انگارانه بیانیه اول منتشر کرد. بیانیه‌ای که ازنظر منتقدان بیشتر تکرار بیانیه اول، با لحنی محترمانه‌تر بود. در بخشی از این بیانیه آمده است: «خبر دهشتناک بود. همه می‌دانیم چه شده و چه اتفاقی افتاده است. مسئولانه از شما عذرخواهی می‌کنیم. می‌دانیم تقصیر چیست و با شرم آشناییم.»
آنچه بیشتر سبب شد بیانیه دوم هم از گزند اعتراض اهالی سینما و مردم دور نماند، اشاره نکردن به شیوه مرگ بکتاش آبتین بود. به نظر آمد خانه سینما تلاش دارد با گفتن «همه می‌دانیم چه شده» همچنان از زیر بار پرداختن به حقیقت و انتقاد به دستگاه قضایی و نهادهای امنیتی درباره آنچه موجب مرگ این شاعر و فیلمساز شد شانه خالی کند.
میان اعضای هیت مدیره اما محمدعلی نجفی بازیگر، کارگردان و رئیس هیئت‌مدیره خانه سینما که ۳۰ آذرماه ۱۴۰۰ از او در مراسم بزرگداشتش به‌عنوان «روشنفکری که برای نجات سینما تلاش کرد» یاد شده بود، بیش از دیگران موردانتقاد قرار گرفت. منتقدان، مماشات و ارتباط نجفی با بخشی از حاکمیت را دلیل اصلی سهل‌انگاری در نوشتن بیانیه‌های خانه سینما در مورد جان باختن بکتاش آبتین دانستند.
دامنه واکنش‌ها به جان باختن بکتاش آبتین در میان اهالی خانه سینما، پس از ممانعت از حضور دوستان او در سومین روز درگذشتش بر سر مزار شاعر، بیش ازآنچه تصور می‌شد گسترده شد. در این میان انتشار اخباری در خصوص تهدید بعضی از فیلمسازان به دلیل صحبت در این مورد نیز به حساسیت‌ها اضافه کرده است.
یکی از خبرنگاران حوزه سینمایی دراین‌خصوص نوشته: «از الان تن و بدن برگزارکنندگان برای کنفرانس‌های خبری و سخنرانی برگزیدگان در مراسم اختتامیه می‌لرزد. مطمئن باشید نام بکتاش در این جشنواره بارها و بارها به گوش همگان خواهد رسید.»
جان‌باختن شاعری که گفته بود باکمال میل حاضر است جان شیرین خود را در جوانی برای آزادی‌خواهی هزینه کند، بر اهالی فرهنگ و هنر، حتی بعضی چهره‌های حکومتی حوزه فرهنگ گران آمد.
