عمران خان، نخستوزیر پاکستان، روز چهارشنبه،۲۳ فوریه، عازم مسکو شد. خبرگزاری رویترز به نقل از یک مقام پاکستان گفت که هدف سفر آقای خان، تلاش برای پیشبرد پروژه ساخت خط لوله چند میلیارد دلاری گاز در همکاری با شرکتهای روسی است که مدتها به تاخیر افتاده است. وزارت خارجه پاکستان در بیانیهای اعلام کرد که آن سفر طی روزهای ۲۳ و ۲۴ فوریه انجام میشود و «سفر رسمی» محسوب میشود.
خان با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، دیدار میکند و در پی تحریمهایی که غرب بر پوتین وارد آورده است، میکوشد فرصتهای اقتصادی جدیدی به روسیه نشان دهد.
وزارت خارجه پاکستان گفت: «پاکستان و روسیه روابطی دوستانه مبتنی بر احترام متقابل، اطمینان، و همسویی دیدگاهها در گسترهای از مسائل بینالمللی و منطقهای دارند. دیدار نخستوزیر منجر به تعمیق بیشتر رابطه چندجانبه بین روسیه و پاکستان، و بهبود همکاری دوجانبه در زمینههای متنوع میشود.»
خط لوله «پاکستان استریم» که پیش از این «شمال-جنوب» نام داشت، قرار است از بندر کراچی در کرانه دریای عرب در جنوب پاکستان به شهر کاسور در ایالت پنجاب این کشور برود و گاز طبیعی وارداتی به پاکستان را به نیروگاههای شمال شرق کشور بفرستد. این خط لوله ۱۱۰۰ کیلومتری، طبق تخمینها بیش از دو میلیارد دلار هزینه خواهد داشت. توافق احداث این خط لوله نخست در سال ۲۰۱۵ به دست آمد و قرار بود هزینه آنرا مسکو و اسلامآباد اشتراکی تامین کنند، و کار احداث را یک شرکت روس انجام دهد.
سخنگوی وزارت انرژی پاکستان به رویترز گفت: «هر دو کشور مشتاق آغاز هر چه سریعتر این پروژه هستند.»
حماد اظهر، وزیر انرژی پاکستان، و چند وزیر دیگر کابینه، آقای خان را در این سفر همراهی میکنند.
هنوز معلوم نیست تحریمهای اخیر چه تاثیری بر «پاکستان استریم» بگذارند. تحریمهای پیشین، باعث کندی آن شدهاند. پاکستان با کاهش منابع گاز خود روبهرو است و بهخصوص برای تامین برق، متکی به واردات گاز طبیعی است.
قضیه البته فقط انرژی نیست، و خان بهروشنی میکوشد از اوضاع دیپلماتیک منطقه و جهان به سود خود استفاده کند. روزنامه انگلیسیزبان «داون» در پاکستان که معمولا موضعی لیبرال دارد، در مورد این سفر تیتر زد: «عمران خان به دنبال تقویت مجدد روابط با روسیه».
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
این اولین دیدار نخستوزیر پاکستان از روسیه پس از نزدیک به ۲۳ سال است. مورد قبلی، دیدار نوازشریف بود که در سال ۱۹۹۹ به مسکو رفت؛ زمانی که پوتین تازه داشت سر کار میآمد.
به گفته وزارت خارجه پاکستان، افغانستان و اسلامهراسی از جمله موضوعاتی است که خان و پوتین درباره آن صحبت خواهند کرد. آقای خان ماه گذشته در تماسی تلفنی با پوتین، از او به دلیل انتقاد از توهین به مذاهب در غرب، تشکر کرده بود.
وزارت خارجه پاکستان در بیانیه خود راجع به سفر نخستوزیر، هیچ اشارهای به اوکراین و رویدادهای چند روز گذشته نکرده است. عمران خان گفته است که مخالف دخالت نظامی است و باور دارد که تمام مشکلات را میتوان با مذاکره و گفتوگو حل کرد. او اخیرا در گفتوگویی با شبکه «آر تی» روسیه که روز سهشنبه، ۲۲ فوریه، منتشر شد، گفته بود: «امیدوارم این بحران اوکراین به صورت صلحآمیز خاتمه یابد.»
بحران روسیه و اوکراین تاثیر چشمگیری بر وضعیت خط لولههای گاز در جهان گذاشته است. در پی حمله روسیه به خاک اوکراین، آلمان اعلام کرد که روند تایید خط لوله «نورد استریم ۲» را متوقف کرده است.
از سوی دیگر، وزیر انرژی قطر روز سهشنبه گفت، نه دوحه نه هیچ کشور دیگری نمیتواند جای گاز طبیعیای که روسیه به اروپا میفروشد، پر کند. سعد الکعبی گفت، قطر بیشتر گاز خود را طبق قراردادهای جاری باید به مشتریهای آسیایی بفروشد و میزانی که قابل انتقال به اروپا باشد، تنها ۱۰ تا ۱۵ درصد است.
اروپا نزدیک به نیمی از گاز خود را از روسیه میگیرد و بیم آن میرود که درگرفتن جنگ و تخاصم، باعث شود مسکو روند صدور گاز را قطع کند و بحرانی جدید برای قاره سبز پدید آورد.
در این میان، برخی از خان به دلیل زمان سفرش انتقاد میکنند و میگویند که روسیه از آن استفاده تبلیغاتی خواهد کرد. مایکل کوگلمن، معاون مدیر برنامه آسیا در مرکز ویلسون (اتاق فکری در آمریکا)، در تویيتر نوشت: «این خطر وجود دارد که پوتین از حضور خان به عنوان نمونهای نزد جهان استفاده کند تا نشان دهد که روسیه هنوز دوستانی دارد. پوتین شاید بکوشد او را وادار کند که حرفی هم راجع به اوکراین بزند. امیدوارم که خان چنین نکند.»