پژوهش‌های جدید نشان می‌دهد قرار گرفتن در معرض هوای آلوده به‌ مدت طولانی، ممکن است با طیف وسیعی از بیماری‌های خودایمنی از جمله روماتیسم مفصلی، ام اس و بیماری‌های التهاب روده مثل کرون و کولیت اولسراتیو (کولیت زخمی) همراه باشد.

پژوهشگران در ایتالیا هشدار داده‌اند که رایج‌ترین اشکال آلودگی هوای محیطی، از قبیل دود اگزوز وسایل نقلیه و گازهای گلخانه‌ای صنعتی احتمالا باعث تحریک دستگاه ایمنی تطبیقی می‌شود، فرایندی که در آن بدن به یک عامل خاص بیماری‌زا واکنش نشان می‌‌دهد، اما در مواردی که این واکنش انطباقی «اشتباه» است به التهاب سیستمیک، آسیب بافتی و در نهایت، بیماری خودایمنی می‌انجامد.

در چند دهه اخیر، تعداد مبتلایان به این عارضه که بیماری‌های بافت همبند مثل ساییدگی مفصل (استئوآرتریت) نیز شامل می‌شود، پیوسته رو به افزایش بوده است.

دانشمندان گفته‌اند دلایل آن کاملا مشخص نیست و اینکه آیا آلودگی هوا به افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های خودایمنی ربط دارد یا خیر، همچنان موضوع بحث است.

پژوهشگران در تلاش برای روشن کردن این مسائل، پایگاه داده‌های ملی ایتالیا در زمینه خطر شکستگی را بررسی کردند؛ این پایگاه حاوی اطلاعات پزشکی ۸۱ هزار و ۳۶۳ مرد و زن است که بیش از ۳۵۰۰ پزشک، بین ژوئن ۲۰۱۶ تا نوامبر ۲۰۲۰ آن را ثبت کرده‌اند.

بیشترشان (۹۲ درصد) زنانی با میانگین سنی ۶۵ سال بودند، و ۱۷ هزار و ۸۶۶ نفر (۲۲ درصد) دست‌کم یک بیماری دیگر داشتند.

هر شرکت‌کننده از طریق کدپستی محل سکونتش به نزدیکترین ایستگاه پایش کیفیت هوا مرتبط شد که موسسه تحقیقات و حفاظت از محیط زیست ایتالیا آن را اداره می‌کند.

پژوهشگران به‌طور ویژه به تاثیر احتمالی ذرات معلق (پی‌ام۱۰) و ذرات معلق ریز (پی‌ام۲.۵) توجه کردند.

حدود ۹ هزار و ۷۲۳ نفر، یعنی ۱۲ درصد گروه مورد مطالعه، بین سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰ به یک بیماری خودایمنی مبتلا شدند.

اطلاعات مربوط به کیفیت هوا از ۶۱۷ ایستگاه پایش در ۱۱۰ استان ایتالیا جمع‌آوری شد. میانگین قرارگیری بلندمدت در معرض پی‌ام۱۰ و پی‌ام۲.۵ بین سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۹، دقیقا کمتر از میزانی بود که «مضر» تشخیص داده شده بود.

پژوهشگران بسته به انواع آلودگی و غلظتی که افراد در معرض آن قرار می‌گیرند، تاثیرهای متفاوتی مشاهده کردند.

آن‌ها گفتند: «قرارگیری بلند‌مدت در معرض آلودگی هوا خطر ابتلا به بیماری‌های خودایمنی را افزایش می‌دهد.»

«به‌ویژه روماتیسم مفصلی، بیماری‌های بافت همبند (CDTs) و بیماری‌های التهابی روده (IBDs). قرارگیری بلندمدت در معرض این آلودگی‌ها در سطوحی بالاتر از آستانه مصونیت انسان، با افزایش ۱۰ درصدی خطر ابتلا به بیماری‌های ناشی از [واکنش] سیستم ایمنی همراه است.

«به‌ویژه، مشاهده کردیم بین روماتیسم مفصلی، سی‌تی‌دی‌ها و آی‌بی‌دی‌ها در بیمارانی که در معرض سطوح بالای پی‌ام ۲.۵ قرار داشتند ارتباط وجود دارد.»

آن‌ها افزودند:«منطق زیست‌شناختی که نتایج پژوهش ما را تایید و پشتیبانی می‌کند مستدل است. پژوهش ما با الهام از مطالعات پیش‌بالینی متعدد و چندین مطالعه بالینی نوشته شده است.»

قرارگیری بلند‌مدت در معرض پی‌ام۱۰ به‌طور خاص با افزایش خطر ابتلا به روماتیسم مفصل همراه بود، در حالی که قرارگیری بلند‌مدت در معرض پی‌ام۲.۵ خطر ابتلا به روماتیسم مفصلی، بیماری‌های بافت همبند و بیماری‌های التهابی روده را به همراه داشت.

در مجموع، قرار گرفتن بلندمدت در معرض ترافیک و آلاینده‌های صنعتی هوا تقریبا ۴۰ درصد خطر ابتلا به روماتیسم مفصلی، ۲۰ درصد خطر ابتلا به بیماری التهابی روده، و ۱۵ درصد خطر بیماری‌های بافت همبند را افزایش می‌دهد.

این گروه هشدار داد که این پژوهش بر مشاهدات متمرکز بود و به همین دلیل نمی‌تواند علت را مشخص کند.

اما گفتند: «ارتباط میان آلودگی هوا و ناهنجاری‌های دستگاه ایمنی پیش‌تر مشخص شده است و دود سیگار که سموم مشابهی با گازهای سوخت‌های فسیلی دارد، عامل مستعدکننده روماتیسم مفصلی است.»