جامعه ایران با پدیده نوظهوری به نام «شوهران فراری» دست و پنجه نرم می‌کند که «فقر»، «مهریه» و «خیانت» از مهمترین عوامل گسترش آن است.

روزنامه همشهری روز چهارشنبه ۱۷ فروردین گزارش کرد که این پدیده در جامعه ایران رو به گسترش است.

این روزنامه با انتشار گزارشی از حال و هوای یکی از شعب شورای حل اختلاف در غرب تهران نوشت که «زن‌ها در اینجا به دو علت تنها شده‌اند که دلیل اول مردهای هستند که شلوارهای‌شان دو تا شده» و «دسته دوم مردهایی هستند که به خاطر شرایط سخت اقتصادی پا به فرار گذاشته‌اند.»

در این گزارش به مردانی اشاره شده که به خاطر ناتوانی در تامین هزینه‌های اداره خانواده از خانه متواری شده‌اند تا «از دست مشکلات خلاص شوند.»

سایر گزارش‌های مددکاران اجتماعی هم نشان می‌دهد مردان بسیاری در ایران «به دلیل فقر و شرایط اقتصادی، خانواده خود را برای همیشه ترک کرده‌اند.»

فاطمه دانشور، مدیر موسسه خیریه «مهرآفرین» هم با تایید این گزارش‌ها از «اعتیاد مردان به مواد مخدر» و «ازدواج دوم» آنها به عنوان دو عامل دیگر فرار شوهران و پدران از خانه نام برده است.

حسن موسوی چلک، رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران هم از «ازدواج‌های تحمیلی و بیکاریِ مرد» به عنوان دیگر عوامل گسترش پدیده «شوهران فراری» در جامعه ایران نام برده است.

موسوی چلک «اعمال خشونت زنان علیه مردان»، «ورشکستگی و شکست در کار و امور اقتصادی» را  از دیگر محرک‌های ترک مردان از خانه اعلام کرده است.

تقاضای دریافت مهریه از سوی زنان به عنوان یکی دیگر از عوامل فرار برخی مردان از خانه در ایران شناخته می‌شود.

تازه‌ترین گزارش‌ها نشان می‌دهد که در حال حاضر دست‌کم هزار و ۵۰۰ مرد به خاطر ناتوانی در پرداخت مهریه در ایران زندانی هستند و ۶۷۷ نفر دیگر به خاطر ناتوانی در پرداخت «نفقه» راهی زندان شده‌اند.

«نفقه» طبق ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی جمهوری اسلامی به همه نیازهای «متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه‌های درمانی و بهداشتی» اتلاق می‌شود که وظیفه تامین آنها بر عهده مرد است.

افزایش هزینه‌های زندگی (تامین نفقه) و میزان مهریه در ایران در سال‌های اخیر به عنوان دو عامل مهم اقتصادی در فروپاشی خانواده‌ها عمل می‌کند.

در جامعه کنونی ایران، ازدواج بیشتر یک قرارداد اقتصادی شده تا قراردادی اجتماعی و در این میان هم نفقه، مهریه و جهیزیه با هم یک «بسته اقتصادی» را تشکیل داده‌اند.

نتایج پژوهشی که در سال ۱۳۸۷ با جامعه آماری یک هزار و ۳۰۰ زن و مرد متاهل زیر ۴۰ سال انجام شد، حاکی از آن است که در دهه ۸۰ در عرض پنج سال میانگین مهریه از ۳۰۰ سکه به ۴۵۰ سکه رسیده است.

مهریه که  پیش‌تر در جامعه ایران به عنوان عامل مهمی در جهت تحکیم خانواده شناخته می‌شد، در سال‌های اخیر با افزایش سرسام‌آور میزان آن به عامل فروپاشی بسیاری از خانواده‌ها تبدیل شده است.

مقام‌های جمهوری اسلامی هم با هدف مقابله با تاثیر معکوس مهریه بالا بر نهاد خانواده، سال ۱۳۹۲ لایحه‌ای به نام حمایت از خانواده (ماده۲۲) تصویب کردند که آخرین راهکار در پایین آوردن تعداد شوهران زندانی به دلیل ناتوانی در پرداخت مهریه بود.

بر پایه این تغییر تنها برای پرداخت ۱۱۰ سکه تمام بهار آزادی از مهریه، زن می‌تواند دستور بازداشت درخواست کند و مبالغ بیشتر، تنها در صورت توانایی مالی شوهر قابل پرداخت است.