گزارش سازمان هواشناسی حاکی از آن است که دست‌کم ۲۶ استان ایران در روزهای آغازین این هفته با پدیده گردوغبار و آلودگی هوا روبه‌رو بودند. وضعیت هوا در برخی شهرها برای همه گروه‌ها ناسالم و خطرناک اعلام شد و تهران در ردیف آلوده‌ترین شهرهای جهان قرار گرفت؛ اما دولت از تعطیلی پایتخت امتناع کرد و برخی دستگاه‌های سنجش آلودگی هوا در سطح شهر نیز از کار افتادند.
هم‌زمان با ورود سامانه ریزگردها به آسمان ایران، میانگین مراجعه بیماران قلبی و تنفسی به مراکز درمانی تا ۲۳ درصد بیشتر شد. مجتبی خالدی، سخنگوی اورژانس ایران، گفت: «آمار مراجعه بیماران قلبی در ۱۹ و ۲۰ فروردین امسال، ۱۱ هزار و ۳۶۰ مورد بود که در مقایسه با روزهای مشابه سال قبل، ۱۹.۳ درصد افزایش نشان می‌دهد.»
به گفته او در همین روزها، ۱۳ هزار و ۴۲۳ بیمار تنفسی نیز به مراکز درمانی مراجعه کردند که آمار آنان نیز نسبت به زمان مشابه در سال ۱۴۰۰، بیش از ۲۶ درصد افزایش یافته بود.
بر اساس اعلام سازمان هواشناسی ریزگردها از کشورهای همسایه همچون سوریه، عراق و ترکیه به ایران وارد شده و کانون‌های گردوخاک محلی را تقویت کرده‌اند. روز یکشنبه، هوای شهرهای تهران، کرج، مشهد، شیراز و اراک در «شرایط ناسالم برای همه گروه‌ها» قرار گرفت. به گزارش خبرگزاری ایرنا، هوای اهواز نیز با شاخص ۳۸۰ در شرایط خطرناک بود. دیگر شهرهای استان خوزستان و استان‌های غربی نیز وضعیت مشابهی داشتند و تداوم آلودگی هوا در مشهد کار را به تعطیلی مدارس در روز دوشنبه، ۲۲ فروردین، کشاند.
تهران هم در روزهای گذشته با وضعیت بی‌سابقه‌ای مواجه بود؛ به طوری که روز جمعه، نوزدهم فروردین، شاخص آلودگی هوای تهران به عدد ۴۹۲ رسید و موسسه «آی‌کیوایر» پایتخت ایران را در صدر شهرهای آلوده جهان قرار داد.
شهردار تهران به فکر انرژی هسته‌ای است
در حالی که انتظار می‌رفت این وضعیت هوا تعطیلی عمومی تهران را در پی داشته باشد، محسن منصوری، استاندار تهران، با تعطیلی پایتخت مخالفت کرد و برخی از ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوا در تهران نیز از کار افتادند. این اقدام در حالی انجام شد که طبق ماده ۳ قانون هوای پاک، همه افراد جامعه حق دارند به اطلاعات دقیق هواشناسی دسترسی داشته باشند؛ اما احمد طاهری، مدیر واحد سنجش شرکت کنترل هوا، مدعی شد: «این تصور که باید تمامی ایستگاه‌ها و تمام آلاینده‌ها را سنجش کرد، تصور درستی نیست.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
او در پاسخ به این سوال که چرا بعضی از دستگاه‌ها خاموش‌اند و اطلاعاتی از آلاینده‌ها ارائه نمی‌دهند، به باشگاه خبرنگاران جوان گفت: «به منظور حفظ کیفیت بالای داده‌های تولیدی لازم است تجهیزات به‌صورت دوره‌ای از مدار خارج و تحت سرویس و کالیبراسیون قرار گیرند.»
این ادعاها در حالی مطرح می‌شود که خاموشی دستگاه‌های سنجش آلودگی هوا در سطح شهر و قطع دسترسی شهروندان به اطلاعات خطرهای جانی برای سالمندان، کودکان و بیماران به همراه دارد.
شرکت کنترل هوای تهران که مانع از دسترسی شهروندان برخی مناطق به اطلاعات آلودگی شد، سازمانی زیرمجموعه شهرداری تهران است؛ اما در روزهای گذشته، وقتی تهران غرق در ریزگردها بود و آلوده‌ترین شهر جهان معرفی شد، علیرضا زاکانی، شهردار تهران، مشغول توییت کردن درباره انرژی هسته‌ای بود و اعضای شورای شهر هم نتوانستند مقام‌های دولتی را برای تعطیلی پایتخت متقاعد کنند.
جعفر تشکری هاشمی، رئیس کمیسیون حمل‌ونقل، در جلسه روز یکشنبه شورای شهر، با انتقاد از استاندار تهران گفت که مخالفت با تعطیلی تهران بازی با جان مردم بود. او از رئیس سازمان حفاظت محیط زیست و استاندار تهران خواست در این زمینه پاسخگو باشند.
ناصر امانی، دیگر عضو شورای شهر، نیز گفت: «توقع داشتیم به دلیل اهمیت بحث آلودگی هوا در روزهای گذشته، شخص شهردار یا معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران در جلسه امروز حاضر می‌شدند.» او همچنین گفت که برخی از مردم در انتقاد به تعطیل نشدن تهران، زیر پست‌های او «فحش» نوشته‌اند اما پرویز سروری، نماینده حامی علیرضا زاکانی در شورای شهر، مدعی شد که آلودگی هوای تهران منشا خارجی دارد و شهرداری کاری نمی‌تواند انجام دهد. این ادعا در حالی است سازمان‌های مرتبط، برای مدیریت آلودگی هوا در پایتخت به شهرداری تهران «تفویض اختیار» کرده‌اند. البته تصمیم‌گیری درباره تعطیلی عمومی همچنان بر عهده استانداری است.
بر اساس قانون هوای پاک در ایران، اگر میزان ذرات معلق زیر ۱۰ میکرون بین ۱۵۱ تا ۲۰۰ بی‌پی‌ام باشد، وضعیت قرمز است و تمامی مشاغل و مدارس باید تعطیل شوند. در وضعیت بعدی بین ۲۰۱ تا ۳۰۰ بی‌پی‌ام، تردد خودروهای پلاک شخصی ممنوع و تعطیلی مدارس، اداره‌ها و دانشگاه‌ها الزامی است.
به گفته جعفر تشکری هاشمی، مطابق با آیین‌نامه هوای پاک مصوب تیر ۱۳۹۸ شورای شهر، در شرایط قهوه‌ای (۳۰۰ به بالا) باید همه فعالیت‌ها در شهر به حالت تعلیق دربیاید اما با وجود اینکه شاخص آلودگی هوای تهران در روزهای گذشته به ۴۹۲ رسید، دولت از تعطیلی سراسری پایتخت خودداری کرد. این وضعیت همان‌طور که آمار سازمان اورژانس اثبات می‌کند، به وخامت حال بسیاری از بیماران قلبی و تنفسی منجر شد.
پیش‌تر عباس شاهسونی، رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت، گفته بود که سالانه به طور میانگین حدود سه هزار و ۷۰۰ مرگ مرتبط با آلودگی هوا در تهران رخ می‌دهد. به گفته او، در سال ۱۳۹۹، بیش از سه هزار و ۷۵۰ شهروند تهرانی به دلیل آلودگی هوا جان باختند و همه ساکنان تهران هم تحت تاثیر آلودگی هوا بودند.
