پس از امضای توافق‌نامه امنیتی میان چین و جزایر سلیمان، تنش بین واشنگتن و پکن در اقیانوس آرام شدت گرفت. به‌ویژه اینکه آمریکا و کشورهای اروپایی توافق‌ مزبور را تهدیدی مستقیم برای منافع و امنیت راهبردی خود می‌دانند. با توجه به اظهارات قاطع آمریکا درباره احتمال برخورد نظامی با چین، ناظران هشدار می‌دهند که ممکن است تنش کنونی میان دو طرف به رویارویی نظامی تبدیل شود.

جمعه گذشته، ایالات متحده تصریح کرد که اگر چین پس از امضای توافق‌نامه امنیتی با جزایر سلیمان، به دنبال ایجاد پایگاه نظامی در آن کشور باشد، با واکنش قاطعانه واشنگتن روبه‌رو خواهد شد.

در همین راستا، محمد فوزی، پژوهشگر و کارشناس مسائل امنیت بین‌الملل، در گفت‌وگو با اسکای‌نیوز عربی، گفت: «‌توافق‌نامه چارچوب همکاری امنیتی با جزایر سلیمان که چین سه‌شنبه گذشته (۱۹ آوریل ۲۰۲۲)  به‌طور رسمی از آن پرده برداشت، حرکتی است که می‌توان آن را در پرتو چهار نگرش بررسی کرد.

۱- تغییر مسیر سیاست خارجی جزایر سلیمان و تصمیم آن کشور به واگرایی با تایوان و همگرایی با چین

این در حالی است که جزایر سلیمان از سال ۱۹۸۳، روابط دیپلماتیک و گسترده‌ای با تایوان داشت و همواره متحد تاپیه محسوب می‌شد و دو کشور آنچنان با هم همکاری و هماهنگی داشتند که پکن روابط تنگاتنگ جزایر سلیمان و تایوان را تهدیدی برای منافع و امنیت ملی خود تلقی می‌کرد.

۲- گسترش نفوذ چین در جزایر سلیمان می‌تواند به راهبرد چین در اقیانوس آرام کمک کند؛ زیرا چین سعی دارد با انعقاد این پیمان، حضور خود در این منطقه راهبردی را تثبیت کند و از تلاش‌های غرب به رهبری آمریکا که هدف آن‌ها محدود کردن نفوذ پکن در اقیانوس آرام است، جلوگیری کند.

البته تحرکات غرب عمدتا مبتنی بر گسترش دامنه نفوذ متحدان و ایجاد ائتلاف‌های جدید منطقه‌ای برای مقابله با نفوذ چین در اقیانوس آرام است. به‌عنوان مثال، پیمان اوکوس میان آمریکا، استرالیا و بریتانیا برای همکاری در اقیانوس‌های هند و آرام تلاشی برای جلوگیری از گسترش نفوذ چین در این منطقه راهبردی و پراهمیت است. بنابراین همان‌گونه که در محافل سیاسی ایالات متحده پیش‌بینی می‌شود، چین ممکن است در چارچوب توافق‌نامه جدید، به دنبال ایجاد پایگاه نظامی در جزایر سلیمان باشد.

۳- همسویی میان چین و جزایر سلیمان می‌تواند تحرکات داخلی علیه نفوذ پکن در جزایر سلیمان را مهار کند؛ به‌ویژه اینکه جزایر سلیمان هرازگاه تحرک‌های اعتراضی علیه حضور چینی‌ها را شاهد است.

در اواخر سال ۲۰۲۱، تجمع‌های اعتراضی گسترده‌ای علیه چین در جزایر سلیمان برپا شد و معترضان خشمگین در شهر هونیارا، پایتخت جزایر سلیمان، شرکت‌های چینی را به آتش کشیدند. به همین دلیل پیش‌بینی می‌شود که مسئله اعزام نیروهای امنیتی و دریایی چین به جزایر سلیمان به درخواست دولت آن کشور، در توافق‌نامه امنیتی میان دو کشور گنجانده شده باشد.

۴- بهره‌برداری اقتصادی

محمد فوزی معتقد است که پیمان امنیتی چین و جزایر سلیمان ابعاد اقتصادی متعددی نیز به دنبال دارد؛ زیرا پکن با امضای این پیمان می‌تواند منابع و ظرفیت‌های اقتصادی جزایر سلیمان را تحت کنترل درآورد و از آن‌ها بهره‌مند شود.

فوزی خاطرنشان کرد که اثربخشی این توافق‌نامه و توانایی آن برای گسترش نفوذ چین در جزایر سلیمان و به‌طورکلی اقیانوس آرام به میزان همسویی دولت جزایر سلیمان با خواسته‌های چین و توانایی آن در مقابله با مخالفان داخلی بستگی دارد. علاوه براینکه فشار کشورهای غربی، به‌ویژه ایالات متحده و استرالیا علیه نفوذ چین در اقیانوس آرام هم می‌تواند بر میزان بهره‌جویی پکن از پیمان همکاری با جزایر سلیمان نقش موثری ایفا کند. این در حالی است که جمعه گذشته، کاخ سفید به مقام‌های دولت جزایر سلیمان هشدار داد که پیمان امضاشده اخیر با چین ممکن است برای واشنگتن و متحدانش پیامدهای امنیتی داشته باشد.

در بیانیه کاخ سفید آمده است: «اگر گام‌هایی در جهت حضور نظامی دائمی، تحمیل هژمونی یا ایجاد تاسیسات نظامی چین در جزایر سلیمان برداشته شود، ایالات متحده نگرانی‌های زیادی خواهد داشت و در صورت لزوم، به آنچه اتفاق می‌افتد، پاسخ لازم را خواهد داد.»