دامنه‌ جنگ روسیه و اوکراین تا آنتالیا در ترکیه هم گسترش یافته است؛ این روزها خانه‌هایی که نرخ اجاره آن‌ها تا همین چند ماه پیش دو تا سه هزار لیر بود، با قیمت‌های هشت تا ۱۰ هزار لیر اجاره داده می‌شوند.

سازمان املاک و مستغلات ترکیه هم افزایش سه تا چهار برابری اجاره‌بها در آنتالیا را تایید و اعلام کرد که عامل اصلی بالا رفتن اجاره‌ها تقاضای فزاینده است.

نرخ‌های جدید اجاره‌ برای ساکنان بومی آنتالیا نیز چالش‌هایی جدی ایجاد کرده است؛ زیرا صاحبخانه‌ها ترجیح می‌دهند املاک خود را به خارجی‌هایی اجاره دهند که کرایه بیشتری پرداخت می‌کنند. در چنین وضعیتی، رسانه‌ها و کارشناسان اقتصادی ترکیه از دولت خواسته‌اند مستقیم به این موضوع وارد بپردازد و برای خارجی‌ها محدودیت وضع کند.

در این میان، حدود ۱۲ هزار ایرانی ساکن آنتالیا هم مجبورند نسبت به سال گذشته، اجاره‌ بیشتری پرداخت کنند و درعین‌حال خطر اخراج و حکم ترک خاک هم آنان را تهدید می‌کند.

وضعیت اقتصادی ترکیه در ماه‌های گذشته بحرانی بود و این کشور با تورم بی‌سابقه‌ای مواجه شد. هم‌زمان با افزایش نرخ تورم، اجاره‌بها نیز در شهرهای مختلف این کشور بین ۵۰ تا ۱۰۰ درصد بالا رفت.

افزایش اجاره‌‌ها در آنتالیا با دیگر شهرهای ترکیه یک تفاوت اساسی هم دارد؛ آنتالیا، شهر محبوب روس‌ها و اوکراینی‌ها است و بسیاری از شهروندان این دو کشور پیش از وقوع جنگ برای گذراندن تعطیلات و آفتاب گرفتن به این شهر سفر می‌کردند.

بر اساس آمار وزارت جهانگردی ترکیه، در سال ۲۰۲۱، نزدیک به ۱۰ میلیون گردشگر از مسیرهای هوایی به آنتالیا وارد شدند که در میان آن‌ها، حدود چهار میلیون و ۶۰۰ هزار نفر روس و بالغ‌ بر یک‌میلیون و ۲۷۰ هزار نفر اوکراینی بودند.

با این حال آنتالیا این روزها برای شهروندان روسیه و اوکراین فقط تفریحگاهی برای گذراندن تعطیلات نیست؛ این شهر به خصوص برای اوکراینی‌هایی که از کشور خود آواره‌ شدند، حکم پناهگاهی امن را دارد. برخی از آنان به‌محض ورود به آنتالیا، برای خرید خانه اقدام می‌کنند و برخی خانواده‌ها نیز به‌صورت فردی یا گروهی خانه‌هایی را برای اقامت اجاره می‌کنند.

ورود ناگهانی و گسترده اوکراینی‌ها به آنتالیا بازار مسکن این شهر را مختل کرد؛ به طوری که تقاضا برای خرید و اجاره خانه بیشتر شد و اجاره‌ها افزایش یافت.

مشاوران مسکن در مناطق کنیالتی و لارا در آنتالیا می‌گویند خانه‌هایی که اجاره آن‌ها قبل از جنگ دو تا سه هزار لیر بود، اکنون هشت تا ۱۰ هزار لیر اجاره داده می‌شوند.

سرکان سنکچی، مشاور املاک مستقر در منطقه کنیالتی، در همین زمینه به روزنامه جمهوریت ترکیه گفت: «روس‌ها و اوکراینی‌ها بعد از جنگ، به خانه‌های خود بازمی‌گردند ولی قیمت اجاره‌خانه در آنتالیا به حالت قبل بازنمی‌گردند.»

مصطفی آیانوغلو، نایب‌رئیس و عضو هیئت‌مدیره اتاق بازرگانی آنتالیا، نیز می‌گوید با شروع جنگ میان روسیه و اوکراین توازن عرضه و تقاضای مسکن در آنتالیا به هم ریخت. به گفته او، موجودی خانه‌های خالی در آنتالیا صفر شده است و اجاره‌بها در این شهر گاه به ۲۰ تا ۴۰ هزار لیر در ماه هم می‌رسد. همچنین فروش مسکن به خارجی‌ها نیز در حال افزایش است.

اسماعیل چاگلار، رئیس اتاق کارگزاران املاک و مستغلات آنتالیا، هم با ابراز نگرانی از افزایش مشکلات اقشار کم‌درآمد ترکیه‌ای در آنتالیا گفت:‌ «سرمایه‌گذاران خارجی در این شهر مسکن و زمین می‌خرند و مردم محلی قربانی می‌شوند. پرداخت اجاره‌بها برای اقشار کم‌درآمد به خصوص دانشجویان و زوج‌های جوان غیرممکن شده است.»

در روزهای اخیر برخی رسانه‌ها و کارشناسان اقتصادی ترکیه از دولت خواسته‌اند با ایجاد محدودیت برای خارجی‌ها، بازار مسکن در آنتالیا را کنترل کند. آن‌ها می‌گویند هم‌زمان با افزایش چندین برابری اجاره‌خانه‌ در آنتالیا، بسیاری از ساکنان بومی این شهر مجبور شده‌اند به مناطقی خارج از شهر کوچ کنند و حالا هر روز برای اینکه به محل کار یا تحصیل خود برسند، باید ساعت‌‌ها در راه باشند.

آنتالیا برای ایرانیان نیز شهری محبوب است و بنا بر اعلام اداره مهاجرت ترکیه، حدود ۱۲ هزار ایرانی در آن سکونت دارند.

برخی از ساکنان ایرانی آنتالیا در این شهر خانه خریده‌اند و تعداد زیادی نیز در خانه‌های اجاره‌ای زندگی می‌کنند. آن‌ها هم‌زمان با شروع فصل جابه‌جایی‌ها، برای تمدید قرارداد اجاره‌ خود به دردسرهای جدی افتاده‌اند زیرا صاحبخانه‌ها کرایه‌ها را سه تا چهار برابر افزایش داده‌اند و در پاسخ به اعتراض مستاجران، از آن‌ها می‌خواهند که ملک را تخلیه کنند.

دولت ترکیه پیش‌تر اعلام کرده بود که قانون محدودیت اعطای اقامت موقت به شهروندان غیراروپایی را اجرا می‌کند. حالا ایرانیان ساکن آنتالیا از یک‌سو با احتمال اخراج از ترکیه و تمدید نشدن مهلت اقامت خود مواجه‌اند و از سوی دیگر مجبورند اجاره‌بهایی چندین برابری پرداخت کنند.

ترکیه به افرادی که از طریق اقامت موقت در این کشور سکونت دارند، اجازه کار نمی‌دهد و اغلب ایرانیان ساکن ترکیه برای تامین مخارج خود «کار سیاه» می‌کنند که هم درآمد کمتری دارد و هم امکان پیگیری حقوقی و پوشش بیمه‌ای برایشان فراهم نیست. حداکثر دستمزدی که اغلب ایرانیان در بازار کار آنتالیا و دیگر شهرهای ترکیه دریافت می‌کنند، چهار تا پنج‌ هزار لیر است.

تا سال گذشته، آنان بخشی از این درآمد را به پرداخت اجاره خانه اختصاص می‌دادند و مابقی برای دیگر هزینه‌ها صرف می‌شد اما حالا اجاره‌بها سه تا چهار برابر شده است؛ در حالی‌ که دستمزدها تغییری نکرده‌اند.