در ششمین روز از اعتراضها در عراق، رهبر جمهوری اسلامی در پیامی توییتری با تاکید بر روابط نزدیک ایران و عراق گفت این محبت به اهل بیت و حسین‌بن‌علی است که دل و جان دو ملت را به هم متصل کرده و روز به روز این اتصال بیشتر می‌شود و توطئه دشمنان برای تفرقه انداختن موثر واقع نخواهد شد.
همزمان محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران از تریبون مجلس شورای اسلامی، روابط با همسایگان را «ابر اولویت» سیاست خارجی جمهوری اسلامی توصیف کرد و مدعی شد در کمتر زمانی در تاریخ جمهوری اسلامی روابط با همسایگان -شامل عراق- این‌گونه بوده است.
اما روابط نزدیک و صمیمانه‌ای که مقامات تهران از آن سخن می‌گویند، با شعارهایی که از بغداد به گوش می‌رسد، همخوانی ندارد. جمعیت معترض در عراق به وضوح شعارهایی را علیه جمهوری اسلامی و شخص آیت‌الله خامنه‌ای سر می‌دهد و پوستر‌های حاوی تصاویر او را پاره می‌کند. همچنین برخی گزارش‌ها حاکی از نقش لباس شخصی‌ها و تک تیراندازها در سرکوب معترضان است. روایت برخی شاهدان عینی این است که برخی نیروهای سرکوب‌گر در تضاهرات جاری به زبان فارسی صحبت می‌کنند و برخی نیز ادعا می‌کنند، آنها با گروه‌های شبه نظامی تحت حمایت جمهوری اسلامی در عراق مرتبط هستند. میدل ایست فروم نیز در گزارشی مدعی شده است، یکی از فرماندهان سپاه پاسداران با مجوز هادی الامیری، رهبر ائتلاف فتح وارد عراق شده است.
در مقابل رسانه‌های نزدیک به جمهوری اسلامی و برخی مقامات تهران؛ عربستان، اسرائیل و آمریکا را مسئول ناآرامی‌های عراق می‌دانند و بر این باورند که در آستانه برگزاری مراسم اربعین، این تظاهرات به شکل سازماندهی شده از سوی دشمنان ایران هدایت می‌شود. آیت‌الله خامنه‌ای در سال‌های اخیر تاکید زیادی بر حضور شیعیان در مراسم اربعین در عراق داشته و هر سال برای اعزام صدها هزار ایرانی شیعه به این مراسم سرمایه‌گذاری قابل توجهی انجام می‌شود.
۱۰۴ کشته و شش هزار زخمی
مردم عراق در هفت روز گذشته در اعتراض به فساد دولت، بیکاری و وضعیت معیشتی نابسامان به خیابان‌ها آمدند. دولت می‌کوشد خشم مردمی که از سه شنبه گذشته بغداد و شهرهای جنوبی عراق را فرا گرفته کنترل کند. نیروهای امنیتی با معترضانی مقابله می‌کنند که خواستار شغل و خدمات اجتماعی بهتر و پایان دادن به فساد فراگیر در کشوری غنی از نفت هستند.
سعد معان، سخنگوی وزارت کشور عراق روز یکشنبه تعداد کشته شدگان در شش روز ناآرامی را ۱۰۴ نفر و تعداد مجروحان را بیش از شش هزار نفر اعلام کرد. در شامگاه یکشنبه نیز ۱۲ نفر در بغداد کشته شده‌اند. به گفته معان، تحقیقات برای شناسایی عوامل خونین‌ترین روز این اعتراضها در جمعه گذشته، ادامه دارد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
اعتراض‌های جاری در عراق، مهمترین چالشی است که دولت پس از اعلام پیروزی در نبرد با داعش با آن مواجه شده است. این اعتراضها همزمان با تنش‌های فزاینده بین ایران و آمریکا پدید آمده است. عراق که میزبان پنج هزار نیروی آمریکایی است، در سال‌های پس از سرنگونی صدام حسین، همواره تلاش کرده روی مرز باریک حفظ روابط همزمان با ایران و آمریکا حرکت کند. در این مدت عراق صحنه‌ای برای رقابت کشورهای منطقه-شامل ایران- برای گسترش نفوذ منطقه‌ای بوده است.
آیت‌الله علی سیستانی، مهمترین رهبر معنوی شیعیان عراق از تظاهرکنندگان و نیروهای امنیتی خواسته به درگیری پایان دهند و عادل عبدالمهدی، نخست وزیر عراق نیز از مردم می‌خواهد به خانه‌های‌شان بازگردند. او در ضمن از نیروهای امنیتی دفاع کرده و می‌گوید آنها در حال انجام وضایف خود هستند و تنها در صورت ضرورت و دفاع شخصی، خشونت به خرج می‌دهند.
نخست‌وزیر عراق می‌گوید، با نمایندگان معترضان ملاقات می‌کند و از آنها خواسته به ناآرامی‌ها پایان دهند. همچنین دولت یک برنامه اصلاحی ۱۷ ماده‌ای شامل ساخت ۱۰۰ هزار واحد مسکونی، اعطای زمین و افزایش تسهیلات رفاهی برای خانواده‌های کم‌درآمد را معرفی کرده است.
نقش تک تیراندازها و لباس شخصی‌ها
نکته‌ای که در شعار معترضان عراقی جلب توجه می‌کند، میزان نارضایتی آنها از نفوذ جمهوری اسلامی و نیروهای تحت حمایت‌اش در کشورشان است. نفوذی که از نگاه آنها در ناکارآمدی دولت بی‌تاثیر نبوده است. هرچند عادل عبدالمهدی، نخست‌وزیر مطلوب جمهوری اسلامی برای رهبری عراق نیست، تهران به منظور ادامه نفوذ در عراق، روابط خود را با او حفظ کرده است.
این در حالی است که در نخستین روز ناآرامی‌ها، سفیر ایران در بغداد به وزارت امور خارجه عراق احضار شد. ایرج مسجدی در گفتگو با تلویزیون دجله مدعی شده بود، در صورت حمله آمریکا به ایران، جمهوری اسلامی در همه جا، شامل عراق، اقدام متقابل انجام می‌دهد.
سفیر ایران در عراق در حالی از تبدیل کردن عراق به صحنه درگیری‌های نیابتی جمهوری اسلامی در مقابله با دشمنان از جمله آمریکا و عربستان سعودی سخن می‌گوید که مقامات بغداد بارها در این مورد به تهران هشدار داده‌اند.
علاوه بر تهدید شفاف مسجدی در مورد استفاده از خاک عراق برای مقابله با آمریکا، اتهام‌های متعددی در مورد نقش جمهوری اسلامی و نیروهای تحت فرمان‌اش در بی‌ثباتی و ناآرامی‌های عراق مطرح است.
در اواخر اردیبهشت‌ماه سال جاری، در زمان اوج تنش‌ها بین تهران و واشینگتن در منطقه، تحرک‌های مشکوک در نزدیک سفارت آمریکا در بغداد و اصابت راکت به منطقه سبز موجب شد، وزارت امور خارجه آمریکا از کارمندان غیر ضروری خود بخواهد عراق را ترک کنند. مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا مدعی شد که نیروهای وابسته به جمهوری اسلامی در حال برنامه ریزی برای هدف قرار دادن نیروهای آمریکایی در عراق هستند. اسرائیل هم که به تازگی پایگاه‌های حشد‌الشعبی، گروه شبه نظامی تحت حمایت جمهوری اسلامی در عراق را هدف قرار داد، ادعا می‌کند که ایران در حال گسترش نفوذ خود در عراق به منظور هدف قرار دادن منافع اسرائیل است.
مقامات تهران باوجود دستور مستقیم رهبر جمهوری اسلامی برای اینکه سپاه از مرزهای ایران فراتر برود، این اتهام‌ها را رد می‌کنند.
در کنار شعارهایی که علیه نفوذ جمهوری اسلامی در اعتراض‌های عراق سر داده می‌شود، گروهی از معترضان به نقش ایران در سرکوب این اعتراضها اشاره می‌کنند.
در این اعتراضها جمعیت معترض از سوی تک تیراندازهایی هدف قرار گرفته شده‌اند که گفته می‌شود عضو نیروهای دولتی نیستند.
ژنرال سعد معان، سخنگوی وزارت کشور عراق به دست‌های پشت پرده‌ای اشاره کرده که تضاهرکنندگان و مردم را هدف قرار می‌دهند و مدعی شده که نیروهای امنیتی به سوی معترضان شلیک نکرده‌اند. به گفته او اغلب کشته شدگان در روز جمعه در ناحیه سر یا قلب هدف قرار گرفته بودند.
نقش تک تیراندازها در سرکوب این تظاهرات موضوعی است که عبدالمهدی نیز به آن اشاره می‌کند. او می‌گوید، صدای تک تیراندازها در جریان اعتراضها به گوش می‌رسد.
خبرگزاری فرانسه می‌نویسد، مقامات عراقی تک تیراندازهای ناشناس را مسئول شلیک به معترضان معرفی کرده‌اند. در همین حال برخی گزارش‌ها به نقش گروه‌های شبه نظامی تحت حمایت جمهوری اسلامی در سرکوب معترضان اشاره دارد و دست کم بخشی از تک‌تیرانداز‌ها و نیروهای لباس شخصی را در ارتباط با این گروه‌ها معرفی می‌کند. البته فالح فیاض، رهبر حشد شعبی، در یک نشست خبری، گزارش‌ها درباره حضور نیروهای ایرانی برای مقابله با معترضان علیه دولت عراق را شایعه خوانده است.
در حالی که دولت عراق مسئولیت تک تیراندازها را نمی‌پذیرد و به گفته وزارت کشور عراق تحقیقات در زمینه شناسایی آنها ادامه دارد، شیوه‌های سرکوب اعتراضها از قطع اینترنت و شبکه‌های اجتماعی گرفته تا تیراندازی از سوی افراد ناشناس، شباهت‌های زیادی به برخورد با معترضانی دارد که در اعتراض به انتخابات بحث‌برانگیز ۱۳۸۸ در ایران به خیابان‌ها آمدند.
