دانشمندان به تازگی آزمایش‌هایی روی سلول‌های گیرنده نور در بخشی از شبکیه چشم پس از مرگ انجام دادند که نشان می‌دهد چشم‌ها تا چند ساعت پس از مرگ قادرند به روشنایی، نورهای رنگی و فلاش‌های بسیار کم نور، پاسخ دهند.

دانشمندان دانشگاه یوتا موفق شدند با چند تغییر در محیط بافت، سلول‌های گیرنده نور در لکه زرد چشم را که بخشی از شبکیه است و مسئولیت بینایی مرکزی و دیدن جزئیات و رنگ‌های ظریف را بر عهده دارد، پس از مرگ بیدار کنند. این نخستین‌ بار است که در آزمایش‌ها چشم‌های فرد فوت‌شده به این شکل به نور پاسخ می‌دهد، که این موضوع ماهیت برگشت‌ناپذیری مرگ در سیستم عصبی مرکزی را زیر سوال می‌برد.

سایت ساینس الرت (sciencealert) به نقل از محققان این پژوهش، نوشت: «در بررسی‌های صورت‌گرفته روی چشم‌هایی که پنج ساعت پس از مرگ یک اهدا‌کننده عضو به‌ دست آمد، سلول‌های گیرنده نور به نور شدید، نور‌های رنگی و حتی فلاش‌های بسیار کم‌نور پاسخ دادند.»

پس از مرگ، می‌توان برخی از اعضای بدن انسان را برای پیوند حفظ کرد اما پس از توقف گردش خون، سیستم عصبی مرکزی خیلی سریع از کار می‌افتد. با این حال، سلول‌های عصبی با سرعت یکسانی از کار نمی‌افتند. محققان دانشگاه یوتا و موسسه تحقیقاتی اسکریپس با بازگرداندن اکسیژن و برخی مواد مغذی به چشم‌، توانستند پس از مرگ، فعالیت هم‌زمان و هماهنگ بین سلول‌های عصبی ایجاد کنند.

فرانس وینبرگ، دانشمند بینایی‌شناسی دانشگاه یوتا، در این زمینه گفت: «ما توانستیم کاری کنیم که سلول‌های شبکیه با یکدیگر ارتباط برقرار کنند، همان کاری که در چشم زنده هنگام دیدن انجام می‌دهد. با این همه، احیای موقت سلول‌های شبکیه به این معنی نیست که چشم فرد متوفی توانایی دیدن دارد، زیرا برای احیای حس و ادراک کامل بینایی به مراکز بینایی در مغز نیاز است.»

در سال ۲۰۱۸، دانشمندان دانشگاه ییل، توانستند مغز یک خوک را تا ۳۶ ساعت پس از مرگ زنده نگه دارند، که این موضوع آن زمان بسیار خبرساز شد. این اقدام با متوقف کردن تخریب سریع نورون‌های پستانداران، استفاده از خون مصنوعی، بخاری‌ها و پمپ‌ها برای بازگرداندن گردش خون، اکسیژن و مواد مغذی صورت گرفت.

وینبرگ در مورد پژوهش اخیر گفت: «اگر بتوان نورون‌های تخصصی را که گیرنده‌ نورند تا حدودی احیا کرد، می‌توان به بازیابی بینایی در مبتلایان به بیماری‌های گوناگون چشم، امیدوار شد.»