برندگان جوایز نوبل این هفته اعلام می‌شوند و برنده جایزه نوبل صلح، روز جمعه یازدهم اکتبر اعلام خواهد شد. طبق وصیت نامه آلفرد نوبل، صنعت‌گر، مخترع و بنیانگذار جایزه نوبل، این جایزه باید به فردی اعطا شود که «بهترین یا بیشترین کوشش را در راه برادری ملل، انحلال یا کاهش ارتش‌ها یا تشکیل و ترغیب کنفرانس‌های صلح کرده باشد».

 بعد از انقلاب اسلامی ایران در سال ۵۷ شمسی و با شدت گرفتن و تداوم سرکوب و نقض حقوق انسانی توسط جمهوری اسلامی، زنان ایرانی در خط مقدم مبارزات دموکراتیک بودند و ماندند.

گرچه جامعه‌ی جهانی و رسانه‌های بین‌المللی در رساندن صدای حامیان زنان ایرانی و معترضان به وضعیت اسفناک حقوق بشر در ایران به جهان کم کاری کرده‌اند و در مواردی آنها را کاملا به حاشیه رانده‌اند، اما جنبش‌های زنان ایران، بویژه مدافعان حقوق زنان و کودکان در ایران پس از انقلاب چنان قدرتمند و رسا بوده که از مرزهای ایران فراتر رفته و زنان ایرانی توانستند موفق به دریافت جوایز معتبر جهانی از جمله جایزه نوبل صلح شوند. 

 شیرین عبادی، فعال حقوق بشر، حقوقدان و قاضی سابق دادگاه، تنها ایرانی مسلمانی است که در سال ۲۰۰۳ موفق به دریافت جایزه نوبل صلح شد. کمیته جایزه صلح  نوبل عبادی را به دلیل تلاش‌های او در مسیر پیش‌برد حقوق انسانی، ترویج مردم سالاری و بویژه دفاع از حقوق بشر زنان و کودکان در ایران انتخاب کرد.

گرچه پس از دریافت جایزه نوبل‌ و بازگشت به ایران، عبادی در فرودگاه با استقبال مردم مواجه شد اما رسانه‌های حکومتی به انتشار این خبر بزرگ هیچ علاقه‌ای نشان ندادند و محمد خاتمی رئیس جمهوری وقت نیز دریافت آن جایزه را «سیاسی» خواند.  گرچه انتظار می‌رفت دولت ایران پس از اعطای جایزه نوبل صلح به خانم عبادی نسبت به مسائل حقوق بشری با اهمیت بیشتری برخورد کند، اما شدت سرکوب‌های حکومتی نه تنها کمتر نشد، بلکه سیاستمداران اصلاح‌طلب و محافظه کار این پیروزی را نوعی تهدید و مداخله خارجی قلمداد کردند. آنها خانم عبادی و خانواده‌اش را مورد تهدید قرار دادند و به بهانه مالیات تمام دارایی و املاک او و خانواده‌اش را مصادره کردند، مرکز فعالیت‌های وی در تهران را پلمپ کردند، مقابل منزلش تظاهرات کردند و به او اتهام جانبداری از اسرائیل زدند. آنها خواهر شیرین عبادی را زندانی کردند، همسر وی را مجبور به اعتراف اجباری علیه عبادی کردند و مدال جایزه‌ی نوبل را به زور ضبط کردند که تا مدت‌ها به او بازگردانده نشد.

سال گذشته نیز انجمن فیزیک آمریکا جایزه سالانه‌اش را که برای حمایت از فیزیک‌دانان حامی حقوق بشر تعیین کرده است، به نرگس محمدی اهدا کرد. نرگس محمدی از فعالان حقوق زنان در ایران است که در مخالفت با اعدام در ایران نیز فعالیت‌های زیادی داشته است. خانم محمدی در ایران بابت فعالیت‌های حقوق بشری و همین‌طور بابت آن‌چه تبلیغ علیه جمهوری اسلامی خوانده شده، زندانی است.او در مجموع به ۱۶ سال حبس محکوم شده است.نرگس محمدی از دانش‌آموختگان فیزیک جامدات دانشگاه قزوین است.

امسال نیز نسرین ستوده، فعال حقوق انسانی و وکیل سرشناس ایرانی که در حال حاضر در زندان به سر می‌برد از سوی انجمن جوزف ویدال و کمیته یادبود صلح اسپانیا برنده جایزه یادبود برای صلح ۲۰۱۹ شد. ستوده در دو پرونده جداگانه مجموعا به ۳۸ سال و شش ماه زندان محکوم شده که با توجه به قوانین قضایی ایران باید ۱۷سال از این حکم را در زندان سپری کند.

 سیستم خودسرانه و ظالم جمهوری اسلامی به بهانه‌های مختلف و با زنجیره‌ای از اتهامات ساختگی سعی بر شکست و انزوای عبادی و ستوده داشته است. بدون شک‌ خانم عبادی و ستوده هر دو زنان تاثیر گذاری هستند که به نام ایران احترام بخشیدند و در کنار تاثیرگذاری بر جامعه کنونی، آنروی سکه‌ی ایران و ایرانی را نیز به جهان نشان دادند.

 برخی براین باورند که سایه سیاست بر جوایز بین‌المللی صلح و حقوق بشر پررنگ شده و نمی‌توان اهدای این جوایز به فعالان حقوق بشر را صرفا در راستای تلاش برای تاثیرگذاری در روند بهبود وضع حقوق بشر در ایران دانست.  اما توجه به این واقعیت که مسئله زنان در ایران بسیار سیاسی شده ، نیز موضوع مهمی است. در واقع ملت ایران و به‌ویژه زنان ایرانی توسط حکومتی تمامیت خواه به اسارت گرفته شده‌اند. سرکوب وکلا و فعالان حقوق بشر که با وجود انواع خشونت‌های سیاسی در ایران، زندگی و جان را خود‌ در کف دست نهاده و در مبارزات دموکراتیک سهیم هستند، نشانگر برخورد پلیسی و امنیتی با فعالیت‌هایی‌ست که هدف آن بیش از آنکه در ادبیات سیاسی تعریف شود به مسایل اجتماعی گره خورده است. 

شاید این‌گونه جوایز توان تغییر و دگرگونی در نظامی که یک حقوقدان را برای دریافت جایزه تهدید و زندانی می‌کند، نداشته باشد اما اهدای این جوایز به فعالان حقوق زنان می‌تواند صدای زنان ایرانی و جنبش‌های حقوق بشری باشد که توسط حکومت ایران و قدرت‌های بزرگ جهانی به حاشیه رانده شده است.

 اعطای این جوایز به زنان کنشگر ایرانی گویای این است که وقت آن رسیده که مردم ایران، جهان و به‌ویژه غربی‌هایی که دائما در حال انتقاد و خاموش سازی جنبش‌های حقوق بشری در ایران هستند بدانند که هم تندروها و هم اصلاح‌طلبان در مبارزه با ملت بی دفاع ایران متحد هستند. حمایت از دولت به اصطلاح «اصلاح‌طلب» ایران نوعی همدلی ساده لوحانه است که غربی‌ها را با سیاستمداران محافظه کار و اصلاح‌طلب ایران متحد می‌کند تا خشونت علیه شهروندان ایرانی را تحریک و تشدید کنند.