ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن، و سایر مقام‌های این کشور در روزها و هفته‌های اخیر بارها به نگرانی‌های مرزی اردن اشاره کرده‌اند. ‌آن‌ها به‌ویژه در مورد منطقه جنوب سوریه نگران‌اند که با شمال اردن و همین‌طور اسرائیل و لبنان مرز دارد و از همین رو، از حساس‌ترین نقاط خاورمیانه است. افزایش حضور گروه‌های شبه‌نظامی در این منطقه از یک سو و باندهای قاچاق مواد مخدر از سوی دیگر باعث نگرانی‌های امنیتی بسیاری از دولت‌های منطقه است.

مرز اردن و سوریه نزدیک به ۳۸۰ کیلومتر است و از بلندی‌های جولان تا نقطه مشترک مرزی با عراق امتداد دارد. عرب‌های بادیه‌نشین در این مناطق حضوری پررنگ دارند. مثلث مرزی عراق، سوریه و اردن نیز در این منطقه قرار دارد و زیر تسلط و کنترل اپوزیسیون سوریه است.

ملک عبدالله هفته گذشته با دفتر «موسسه هوور برای جنگ، انقلاب و صلح» در واشنگتن گفت‌و‌گو کرد. او گفت حضور نیروهای روسیه در جنوب سوریه مایه آرامش است و خروج این نیروها به‌دلیل جنگ در اوکراین «جای آن‌ها را با ایرانی‌ها و نیروهای نیابتی‌شان پر می‌کند» و «متاسفانه این شاید به افزایش مشکلات در مناطق مرزی ما منجر شود».

اردن به‌ویژه نگران گسترش قاچاق مواد مخدر است که معمولا به مقصد کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس است که به‌علت ثروتمند بودنشان هدف قرار می‌گیرند. ملک عبدالله از زمان بازگشت از سفرش به آمریکا، چند بار از تغییرهای دیپلماتیک در منطقه نیز صحبت کرده است اما قصد و منظور اصلی‌اش هنوز کاملا مشخص نیست.

اردن حدود دو هفته پیش نیز شکایت کرده بود که واحدهایی از ارتش سوریه که طرفدار حکومت ایران‌اند و شبه‌نظامی‌های وفادار به تهران فعالیت‌های قاچاق خود را افزایش داده‌اند. ارتش اردن اعلام کرده بود با این فعالیت‌ها برخورد شدیدتری خواهد کرد. سخنگوی ارتش به تلویزیون «المملکه» گفته بود: «ما در مرزهای خود با جنگ مواجهیم: جنگ مواد مخدر که تحت رهبری سازمان‌هایی تحت پشتیبانی طرف‌های خارجی است. این شبه‌نظامیان تحت حمایت ایران از همه خطرناک‌ترند چون امنیت ملی اردن را هدف می‌گیرند.»

پادشاه اردن اخیرا جلسه‌ رایزنی با نخست‌وزیرهای سابق این کشور برگزار کرد. طاهر المصری، یکی از نخست‌وزیرهای پیشین، هفته گذشته به خبرگزاری مدیا لاین گفت نگرانی‌های اصلی پادشاه نه مسائل مرزی با سوریه که مشکلات داخلی اردن و تخاصم اسرائيل و فلسطین است. بیش از نیمی از جمعیت اردن، از جمله همسر پادشاه و ملکه کشور، تبار فلسطینی دارند و این کشور معمولا در روابطش با اسرائیل، از فلسطینی‌ها پشتیبانی می‌کند.

مصری گفت: «ایشان وقتی از تغییرهای دیپلماتیک و منطقه‌ای صحبت می‌کند، به نظرم منظورشان تقویت همکاری با عراق، مصر و امارات متحده عربی است.»

سناتور محمد مومانی، مشاور پیشین نخست‌وزیر اردن، نیز به مدیا لاین گفت: «نیروهای خیر باید بهتر همکاری کنند و اعمال خود را در مقابله با نیروهای شر بهبود بخشند.»

محمد ابونوار، سرلشکر بازنشسته نیروی هوایی اردن، دیگر چهره‌ای است که با مدیا لاین گفت‌و‌گو کرد و گفت نه ایران و نه روسیه به این زودی‌ها خاک سوریه را ترک نخواهند کرد. او گفت: «روس‌ها که قطعا نمی‌روند چون قرارداد پنجاه ساله برای بندر طرطوس دارند. نفوذشان به سمت شمال گسترش پیدا می‌کند و می‌خواهند ببیند با ترکیه که عضو ناتو است چه می‌توانند بکنند.»

ابونوار در ادامه گفت: «حضور ایرانی‌ها در سوریه طولانی‌مدت است. جلوی ایرانی‌ها را نمی‌شود گرفت و حضورشان و روابطشان با حکومت اسد پابرجا است. هیچ‌کس نمی‌تواند ایران را از این منطقه بیرون کند. اسرائیل به آن‌ها و نیروهای نیابتی‌شان حمله کرده است اما نتوانسته است آن‌ها را از سر راه بردارد. آن‌جا آمده‌اند تا به بلندی‌های جولان و اسرائیل نزدیک باشند.»

مقام‌های حکومت ایران سعی کرده‌اند جلوی وخامت روابط با اردن را بگیرند. حمیدرضا کاظمی، معاون سفیر ایران در امان، در پاسخ به گزارش‌های اخیر رسانه‌ای به میدل ایست آی گفته بود: «ایران به‌هیچ‌وجه خطری برای اردن ندارد. امنیت اردن بخشی از امنیت خاورمیانه است که از اولویت‌های اصلی امنیت ملی ایران است.»

کاظمی گفت: «ما شبه‌نظامی نداریم و متهم کردن ما به تجارت موارد مخدر اتهام خیلی بزرگی است. ما در ایران ۴۰ سال است با مواد مخدر می‌جنگیم، از جمله در مرزهای شرقی اردن.»

از جمله تحول‌های دیپلماتیک مهم در منطقه تشکیل مثلث اردن، عراق و مصر بوده است که همسایه ایران را به دو کشور مهم عربی نزدیک‌تر می‌کند. مصطفی کاظمی، نخست‌وزیر عراق، می‌کوشد حاکمیت کشورش را مقابل دست‌اندازی نیروهای نزدیک به حکومت ایران تثبیت کند.

ایمن صفدی، وزیر خارجه اردن، روز دوشنبه همراه همتای مصری‌اش، سامح شکری، به عراق سفر کرد و در بغداد، با کاظمی و برهم صالح، رئیس‌جمهوری عراق، دیدار کردند.