سازمان‌های حقوق بشری «آرتیکل۱۹»، «کمپین حقوق بشر در ایران» و سازمان مدافع حقوق و آزادی‌های دیجیتال «اکسس ناو»، در بیانیه‌‌ای مشترک از شرکت فناوری «متا» (فیس‌بوک، اینستاگرام و واتس‌اپ) خواستند فورا در سیاست‌‌های خود در قبال محتوای فارسی شبکه اجتماعی اینستاگرام بازنگری کند تا مطمئن شوند «آزادی بیان» کاربران این شبکه در ایران، به ویژه در هنگام اعتراض‌های سیاسی، حفظ می‌شود.

روز سه‌شنبه ۱۷ خردادماه، سازمان‌ حقوق بشری «آرتیکل۱۹» میزبان نشستی مشترک با حضور برخی از مدیران شرکت «متا»، از جمله مدیر «سیاست محتوا» این شرکت، بود تا به پرسش‌ها و دغدغه‌های فعالان حقوق بشری در زمینه سیاست‌های جهت‌دار حذف و سانسور «متا» در قبال کاربران ایرانی و رسانه‌های فارسی‌زبان خارج از کشور پاسخ دهند.

بررسی‌های «ایندیپندنت فارسی» و برخی دیگر از رسانه‌های فارسی‌زبان نشان می‌دهد یک شرکت آلمانی با نام «تلاس اینترنشنال» که در شهر اسن، در غرب آلمان، مستقر است، بیش ۳۰۰ کارمند فارسی‌زبان در اختیار دارد تا به نمایندگی از شرکت «متا» بر روی محتواهای فارسی، هشتگ‌ها و حساب‌های کاربری شبکه‌های «اینستاگرام» و «فیس‌بوک» نظارت کند. بنابر شواهدی که منتشر شده است، این شرکت در موارد متعددی محتوای فارسی مخالفان جمهوری اسلامی را حذف کرده است.

برآوردهای سازمان‌ «آرتیکل۱۹» نشان می‌دهد بیش از نیمی از کاربران فعال اینترنت در ایران از «اینستاگرام» استفاده می‌کنند و این شبکه اجتماعی، بعد از «واتس‌اپ»، پرکاربردترین اپلیکیشن (برنامک) روی گوشی‌های تلفن همراه کاربران ایرانی است.

در بیانیه مشترک روز پنج‌شنبه این سه سازمان‌ حقوق بشری، به موارد مشخصی از محدودیت‌ها، حذف و سانسور محتوای فارسی‌، از جمله هشتگ‌ پرکاربرد «من شمعی روشن خواهم کرد» اشاره شد.

به نوشته این سازمان‌ها، مدیران شرکت «متا»، ضمن پذیرش اعمال محدودیت روی هشتگ «من شمعی روشن خواهم کرد» مدعی شدند امکان جست‌وجوی این هشتگ، به طور موقت مسدود شد و دلیل آن هم، استفاده از این هشتگ برای انتشار محتوای غیر مرتبط با پیام اصلی کارزار بوده است.

هشتگ «من شمعی روشن خواهم کرد» در سالگرد شلیک سپاه پاسداران به هواپیمای اوکراینی در حمایت و پشتیبانی از خانواده‌های قربانیان پرواز پی‌اس۷۵۲ استفاده شد.

در بخش دیگری از بیانیه مشترک این سازمان‌های حقوق بشری به این موضوع اشاره شد که گروه ناظر بر محتوای فارسی شبکه اینستاگرام، در موارد پرشماری پست‌های حاوی شعار «مرگ بر خامنه‌ای»، رهبر جمهوری اسلامی، یا شعارهای دیگری که خواهان فروپاشی نهادهای مرتبط با دیکتاتوری جمهوری اسلامی در ایران است را حذف کرده است.

به‌ گفته این سازمان‌های حقوق بشری، شرکت «متا» در حذف شعارهایی با محتوای مرگ یا نابودی رهبران سیاسی، «استاندارد دوگانه» داشته است.

مدیران شرکت «متا» پذیرفتند در خصوص انتشار شعارهای «مرگ بر …»  در برخی از موارد، استثنا‌هایی قائل شده‌اند. به این معنا که اجازه انتشار محتوا‌ مشابه به زبان‌های دیگر، مشخصا علیه مقام‌های روسیه و بلاروس، را داده‌اند، اما فارسی را سانسور کرده‌اند. 

به گفته مسئولان سازمان‌های حقوق بشری، توضیح‌ مدیران «متا»، در خصوص چرایی حذف شعارهای فارسی و به کارگیری «استاندارد دوگانه» پذیرفتنی نبوده است.

روز سه‌شنبه این هفته، نشریه واشنگتن فری‌بیکن در یک گزارش اختصاصی نوشت کنگره آمریکا در حال تحقیق روی موارد سانسور مخالفان جمهوری اسلامی در شرکت «متا» است و از مدیران این شرکت خواسته است، اطلاعات خود را در این زمینه و نیز اقداماتی که برای جلوگیری از نفوذ عوامل جمهوری اسلامی به کار گرفته‌اند را با نمایندگان کنگره آمریکا در میان بگذارند.