استانهای خوست و پکتیکا در جنوب شرقی افغانستان این روزها به معجونی از خشم طبیعت، فقر و آوارگی همراه با چاشنی مرگ و اندوه بدل شدهاند. پس از زمین لرزهای به بزرگای ۵.۹ در این دو استان، دیگر حساب افراد و خانهها و حتی روستاهای آسیبدیده از دست مردم در رفته است. طالبان آمار تلفات را بیش از ۱۱۵۰ کشته و صدها زخمی گزارش دادهاند. دفتر حمایت از کودکان سازمان ملل (یونیسف) جان باختن دستکم ۱۲۱ کودک و زخمی شدن بیش از ۷۰ کودک دیگر را تایید میکند. شهرستانهای برمل، گیان و اسپیره در این دو استان بیشترین آسیب را دیدهاند.
تصاویر منتشرشده از این دو استان نشان میدهند که هزاران خانه ویرانشده متعلق به اقشار فقیر و بیبضاعتاند. هر یک از این خانهها بین یک تا بیش از ده نفر قربانی داده است که در میان آنها کودکان نیز به چشم میخورند. نوابخان، یکی از ساکنان روستای گیان در پکتیکا، در مصاحبه با خبرگزاری فرانسه، گفت ۸ تن از اعضای خانوادهاش در این زمینلرزه کشته شدهاند. او که خود نیز زخمی است، در ادامه افزود: «همسرم و دو کودکم بین کشتهها هستند و ۴ نفر دیگر از خانوادهام زخمیاند. وضعیت یک پسرم وخیم بود و به کابل منتقل شد.»
یکی دیگر از قربانیان به خبرگزاری فرانسه گفت: «کودکم چندین ساعت زیر دیوار مانده بود، فقط سرش از زیر آوار بیرون بود.» این کودک اکنون نجات یافته است اما همچون صدها کودک دیگر، وضعیت جسمی مناسبی ندارد.
چالش بزرگتر در این حادثه طبیعی در روزهای نخست این بود که امکانات بهداشتی در نزدیکی این روستاها وجود نداشت و آسیبدیدگان باید به بیمارستان مرکزی استان پکتیکا منتقل میشدند. طالبان یکی دو هلیکوپتر نظامی به محل زلزله فرستاده بودند که زخمیهای با وضعیت وخیم را به بیمارستان پکتیکا منتقل میکردند. اما نهادهای امدادرسان اکنون در تلاشاند تا در مناطق آسیبدیده اردوگاههای موقت برپا کنند و خدمات پزشکی فوری ارائه دهند. سازمان بهداشت جهانی از روز پنجشنبه محمولههای کمکهای بهداشتی و دارو را به محل حادثه ارسال کرد و با ایجاد اردوگاهههای موقت، مداوای آسیبدیدگان را آغاز کرد.
با این حال، هنوز از لحاظ کمکهای بهداشتی کمبود وجود دارد. بیمارستان مرکزی پکتیکا که پذیرای زخمیها است نیز امکانات کافی برای همه بیماران ندارد. شمار زیادی از زخمیها در این بیمارستان بستریاند و در بسیاری از تختها، بهجای یک نفر، دو نفر خوابیدهاند. این افراد علاوه بر زخمهای جسمی ناشی از سقوط آوار، آسیب روحی شدیدی نیز دیدهاند. یک زن جوان که در این بیمارستان بستری است به خبرگزاری فرانسه گفت که ۱۹ عضو خانوادهاش را در این زمینلرزه از دست داده است.
پس از این زمینلرزه هولناک، اکنون در بخشهایی از روستاها آرامش پس از طوفان حکمفرما است. خانههای گلی ویران شدهاند، و مردم با بهت و حیرت به تمام داروندارشان نگاه میکنند که زیر آوار مانده است. همه سیستمهای آبرسانی، دسترسی به غذا و همه امکانات در این روستاها ویران شدهاند و مردم با کمبود شدید آب و مواد غذایی مواجهاند.
یکی از قربانیان در گفتوگو با خبرگزاری فرانسه گفت هیچ سیستمی در روستاها فعال نیست. همه جا فقط ویرانی است و مردم فقط در تلاشاند اعضای خانوادهشان را پیدا کنند و اجساد را از زیر آوار بیرون بکشند. او در ادامه افزود: «گرسنگی و تشنگی شدید است، آب و غذا و سرپناه ضرورت اولیه ما است.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
با گذشت چند روز، نهادهای امدادرسان یکی پس از دیگری به مناطق زلزلهزده آمدهاند. یکی غذای آماده به مردم میرساند و آب آشامیدنی فراهم میکند و دیگری امکانات و لوازم آشپزخانه به خانوادهها میدهد. سازمان بهداشت جهانی، سازمان جهانی غذا و سازمان پزشکان بدون مرز از نخستین نهادهای امدادی بودهاند که در مناطق زلزلهزده حاضر شدند. صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل نیز روز جمعه کمکهایش را به مناطق زلزلهزده رساند. علاوه بر این، ایران، هند و پاکستان نیز تا صبح روز شنبه محموله کمکهای اهداییشان را با هواپیماهای باری به خوست رساندهاند.
در حالی که سازمان ملل کمک اضطراری ۱۵ میلیون دلاری برای آسیبدیدگان زمینلرزه پکتیکا و خوست درخواست کرده است، تاکنون فقط اتحادیه اروپا با اهدای یک میلیون یورو و بریتانیا با اهدای ۲.۵ میلیون پوند، به این درخواست پاسخ دادهاند.
اما مقامهای طالبان با استفاده از این فاجعه، فرصت مانور پیدا کردهاند. سراجالدین حقانی، وزیر داخله (کشور) طالبان، روز پنجشنبه همراه هیئتی از کابل به مناطق زلزلهزده رفت. ویدیویی که از او در رسانههای اجتماعی منتشر شد نشان میدهد که او ظاهرا تلفنی با ملا هیبتالله آخندزاده، رهبر طالبان، صحبت میکند و از او میخواهد کمکهای بیشتری برای مردم بفرستد. رهبر طالبان در نخستین روز فاجعه، اعلام کرد که یک میلیارد افغانی به خانوادههای زلزلهزده کمک خواهد کرد.
در حالی که ساکنان محلی میگویند هنوز شمار زیادی از افراد زیر آوار ماندهاند، مقامهای طالبان میگویند عملیات نجات به پایان رسیده است. زمینلرزه سهشنبه شب تا روز جمعه نیز پسلرزههایی داشت. آخرین پسلرزه که حدود ساعت ۱۰ صبح روز جمعه رخ داد، به گزارش منابع محلی، دستکم پنج کشته و ۱۲ زخمی بر جا گذاشت.