نقش ملکه در رفتن بوریس جانسون و انتصاب نخست‌وزیر جدید

جانسون، چهاردهمین نخست‌وزیر در ۷۰ سال سلطنت ملکه، باید برای تسلیم رسمی استعفای خود به دیدار رئیس حکومت برود

ملکه بریتانیا در جایگاه رئیس حکومت وظیفه دارد نخست‌وزیری را که باید دولت را رهبری کند منصوب کند - Dominic Lipinski / AFP

در پی کناره‌گیری بوریس جانسون، ملکه بریتانیا طبق قانون اساسی نقش مهمی در انتصاب نخست‌وزیر جدید ایفا می‌کند.

جانسون، چهاردهمین نخست‌وزیر در ۷۰ سال سلطنت ملکه معمولا بعد از منصوب شدن رهبر حزب محافظه‌کار با‌عنوان جانشینش، باید برای تسلیم رسمی استعفای خود به دیدار رئیس حکومت برود.

گویا نخست‌وزیر مستاصل بریتانیا، صبح سه‌شنبه وقتی آماده می‌شد رفتن خود را به ملت خبر بدهد، به نشانه احترام با ملکه هم تماس تلفنی گرفت، اما کاخ باکینگهام حاضر نشد دراین‌باره اظهارنظر کند.

ملکه و نخست‌وزیر، شامگاه چهارشنبه تماس تلفنی هفتگی‌شان را انجام دادند، همان روزی که جانسون با خروج دسته‌جمعی وزرا و دستیارانش از دولت مواجه شد.

جلسه اعلام استعفای نخست‌وزیر معمولا در کاخ باکینگهام برگزار می‌شود، اما با توجه به کهولت سن و تداوم مشکلات حرکتی ملکه و این واقعیت که جانسون تا پاییز در این سمت باقی خواهد ماند، احتمال دارد این جلسه برای نخستین بار در تاریخ اخیر در قلعه بالمورال برگزار شود.

ملکه هر تابستان برای استراحت سالانه به این ملک خصوصی‌اش در ارتفاعات اسکاتلند می‌رود و معمولا تا ماه اکتبر در آنجا می‌ماند.

گمان می‌رود اگر فرایند انتخاب رهبر در سپتامبر به پایان برسد و ملکه همچنان در اسکاتلند باشد، احتمال سفر جانسون به اقامتگاه ملکه ۹۶ ساله، از بازگشتن ملکه به لندن یا وینزر بیشتر است.

انتظار می‌رود تا برگزاری گردهمایی حزب محافظه‌کار که در ۲ اکتبر آغاز می‌شود، احتمالا رهبر جدید این حزب بر سر کار آمده باشد.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

علیاحضرت ملکه بریتانیا در جایگاه رئیس حکومت وظیفه دارد نخست‌وزیری را که باید دولت را رهبری کند منصوب نماید.

طبق دائره‌المعارف سلطنتی بریتانیا، منصوب کردن نخست‌وزیر «یکی از معدود اختیارهای شخصی باقی‌مانده حاکم» است.

طبق این دائره‌المعارف در روند عادی رویدادها، ملکه بدون آن‌که بر اساس توصیه عمل کند و نیازی به مشورت با کسی داشته باشد، رهبر حزب دارای اکثریت تام در مجلس عوام را به تشکیل دولت فرامی‌خواند.

اما ملکه در چهارچوب اصول قانون اساسی عمل می‌کند و می‌تواند از نخست‌وزیر مستعفی، هر رهبر سیاسی دیگری، مشاوران ارشد خصوصی یا هر آن کس که دوست داشته باشد، با رعایت دقت و احتیاط مشورت بگیرد.

انتظار می‌رود آخرین وظیفه جانسون هم این باشد که به ملکه بگوید چه کسی از پشتوانه کافی برای تشکیل دولت بعدی برخوردار است.

یافتن کسی که بتواند اعتماد مجلس عوام را جلب کند، پیش‌نیاز اصلی است.

با این حال ممکن است شرایطی استثنائی پیش بیاید و ملکه صلاح ببیند دولت به کار خود ادامه دهد.

ملکه طبق قانون اساسی حاکم است و به لحاظ سیاسی بی‌طرف است.

وقتی نامزد نخست‌وزیری به دیدار ملکه می‌آید، ملکه از او می‌پرسد آیا حاضر به تشکیل دولت است. معمول‌ترین پاسخ هم پذیرش است.

پس از آن‌که نخست‌وزیر جدید منصوب شد در دفتر دربار هم ثبت خواهد شد که «نخست‌وزیر بابت انتصاب دست‌بوسی کرد.»

در عمل اما چنین چیزی رخ نمی‌دهد و معمولا نخست‌وزیر و ملکه با هم دست می‌دهند. دست‌بوسی در واقع بعدا در شورای خصوصی انجام می‌گیرد.

نخست‌وزیر جدید پانزدهمین نخست‌وزیر ملکه خواهد بود.

جانسون طی دوران نخست‌وزیری خود باعث شد ملکه‌ای که طولانی‌ترین دوران سلطنت در این کشور را داشته است دچار دردسرهایی شود.

او موفق شد پای ملکه را به یک مناقشه بزرگ قانون اساسی بر سر تعلیق غیرقانونی پارلمان بکشاند.

او دو بار عرف را زیر پا گذاشت و در مورد دیدارهای خصوصی‌شان صحبت کرد و بابت اتفاق‌های رخ داده در خیابان داونینگ (نخست‌وزیری) در آستانه خاکسپاری دوک ادینبورو در ملاءعام از ملکه و مردم عذرخواهی کرد.

به هنگام برگزاری مراسم عزای ملی و برقرار محدودیت‌های ممنوعیت برگزاری دورهمی‌های خانوادگی در خانه‌ها، دو ضیافت در نخست‌وزیری برگزار شد.

در حالی که روز بعد ملکه به هنگام سوگواری برای همسرش در خانه‌اش با رعایت فاصله اجتماعی از خانواده‌اش به تنهایی به سر برد.

جانسون در حالی که فقط چند ساعت از انتصابش به سمت نخست‌وزیری و جانشینی ترزا می در ژوئیه ۲۰۱۹ نگذشته بود، صحبت‌های جلسه ملاقات با ملکه و پذیرش دعوتش برای تشکیل دولت آینده و نخست‌وزیر شدنش را برملا کرد.

به گفته خبرنگار یورونیوز ان‌بی‌سی این سیاست‌مدار صریح اللهجه گفته بود ملکه به کنایه گفت: «سر درنمی‌آورم چرا شخصی باید این شغل را بخواهد.»

کارکنان نخست‌وزیری به جانسون که طی بازدید از ساختمان نخست‌وزیری این گفته‌ها را برملا کرد گوشزد کردند چنین چیزهایی را بلند بلند به زبان نیاورد.

او دوباره در نوامبر ۲۰۱۹ در مورد جلسات خصوصی‌اش با ملکه حرف زد و گفت: «گفت‌وگوهای بسیار دشواری» بود.

گزارش‌های تکمیلی در پرس اسوشیشن

 

© The Independent

بیشتر از جهان