مجموعه بانکی و مالی «گلدمن ساکس» (Goldman Sax) گفت‌و‌گویی تلویزیونی با زلمی خلیلزاد، فرستاده پیشین ایالات متحده آمریکا در امور افغانستان، را پخش کرده است. زلمی خلیلزاد پس از نزدیک به یک سال سکوت، در این گفت‌وگو که در ماه مه ‌۲۰۲۲ در نیویورک انجام شده است، می‌گوید: «حضور دوباره آمریکا در افغانستان و به رسمیت شناختن طالبان، مطرح نیست.»

زلمی خلیزاد که از سوی بسیاری از سیاستمداران و شهروندان افغانستان، مسئول سرنگونی نظام پیشین و تسلط طالبان در این کشور پنداشته می‌شود، دو ماه پس از تسلط طالبان، در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۱ میلادی، از مسند نمایندگی ویژه وزارت خارجه آمریکا برای صلح افغانستان کناره‌گیری کرد.

زلمی خلیلزاد که توافق صلح با طالبان را به نمایندگی از آمریکا امضا کرد، تاکید می‌کند که بخش‌هایی از این توافق در مورد ایجاد یک دولت فراگیر، هنوز تکمیل نشده است.

زلمی خلیلزاد با انتقاد از طالبان، می‌گوید که بر اساس شواهد، طالبان به سمت فراگیری نمی‌روند، بلکه می‌کوشند تا قدرت به دست‌آمده را به دلیل «قربانی‌هایی که داده‌اند»، برای خود نگه دارند.

خلیلزاد در این گفت‌و‌گو برگزاری «لویه جرگه» قومی را راه‌حل سیاسی افغانستان می‌داند و می‌گوید که در حال حاضر، طالبان به سمت یک دولت ناکام پیش می‌روند، مگر اینکه روی برگزاری یک «جرگه» با عضویت نمایندگان رهبران سیاسی و قومی کار کنند و طبق شیوه‌های سنتی در افغانستان تصمیم گرفته شود.

در حالیکه طالبان حق ادامه آموزش دختران بالاتر از کلاس ششم را از آنان سلب کرده‌اند، خلیلزاد تاکید می‌ورزد که تمامی مقام‌های طالبان مخالف تحصیل دختران نیستند و در این باره بحث‌های جدی در میان آن‌ها جریان دارد. با این حال، او تاکید می‌ورزد که بعید به نظر می‌رسد که سیاست آنان در این مورد به نتیجه‌ای برسد.

این فرستاده پیشین ایالات متحده آمریکا برای افغانستان، در یک مصاحبه با رسانه‌های امریکایی اعلام کرد که اگر آمریکا «فعالیت‌های تروریستی» در افغانستان مشاهده کند، احتمال دارد به اهدافی در این کشور حمله کند. 

او در مصاحبه دیگری گفت که طالبان می‌خواهند با آمریکا و غرب گفت‌و‌گو و رابطه عادی داشته باشند، اما اگر از این فرصت استفاده نشود، شاید به راه‌هایی بروند که با منافع غرب مغایر باشد.

خلیلزاد در گفت‌وگو با «گلدمن ساکس» می‌گوید که ایالات متحده آمریکا از طریق قابلیت‌های هوایی خود در منطقه، «نه در حدی که حضور تلقی شود»، وضعیت افغانستان را از نزدیک زیر نظر دارد.

 او می‌افزاید که هنگامی که آمریکا سفارت خود را در افغانستان بست، به این فکر افتاد که با طالبان چه باید کرد؛ آیا «آنان را در آغوش بگیرد»، یا آن‌ها را منزوی کند و فشار بیاورد تا اقدام‌های درستی در زمینه‌های حقوق بشر و حقوق زنان و فراگیری انجام شود؟ او تاکید می‌ورزد که این چالش هنوز هم وجود دارد و آمریکا به دنبال راه‌حلی برای این معضل است.

نیروهای آمریکایی در اوت ۲۰۲۱ افغانستان را با آشفتگی ترک کردند. خلیلزاد می‌گوید که اگر آمریکا اکنون در افغانستان می‌بود، نمی‌توانست به اوکراین کمک کند و روس‌ها با فرستادن سلاح، طالبان را [علیه آمریکا] تجهیز می‌کردند.

او می‌گوید که هنگام گفت‌و‌گو‌های صلح «دولت جمهوری اسلامی افغانستان» با طالبان، وقوع جنگ در اوکراین قابل پیش‌بینی نبود، اما رقابت میان ابرقدرت‌ها بخشی از سیاست خروج آمریکا از افغانستان بوده است.