روزنامه نیویورک تایمز هم‌زمان با سفر نانسی پلوسی به تایوان و افزایش تنش‌ها میان پکن و واشنگتن، در گزارشی، به تحلیل منافع مشترک سه کشور چین،‌ روسیه و ایران پرداخت.

بنا بر این گزارش،‌ ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، امسال تنها دو بار به خارج از مرزهای اتحاد جماهیر شوروی سابق سفر کرد؛ او یک بار در ماه فوریه به چین رفت و یک بار هم در ژوییه ۲۰۲۲ به ایران سفر کرد.

واضح است که این کشورها با هم وجوه مشترکی دارند. چین و ایران هم مانند روسیه، کشور آمریکا را به عنوان یک دشمن در نظر می‌گیرند. در واقع می‌توان گفت که اگر جهان در حال تقسیم به دو بلوک رقیب باشد (یا به قول جو بایدن: دموکراسی در مقابل استبداد) روسیه، چین و ایران هسته اصلی ضدیت با ایالات متحده را تشکیل می‌دهند.

به نظر می‌رسد این سه کشور اخیرا همکاری‌های خود را افزایش داده‌اند. از این رو، روابط نزدیک‌تر آن‌ها چشم‌اندازی نگران‌کننده‌ ایجاد می‌کند: اگر هر سه کشور تصمیم بگیرند به‌زودی و به‌طور هم‌زمان، با ایالات متحده مقابله کنند، چه پیش می‌آید؟

روسیه پیش از این به اوکراین حمله کرده است و این توانایی را دارد که حملات خود را به بخش‌های دیگری از این کشور گسترش دهد. ایران نیز تاکنون از بازگشت به برجام خودداری کرده و ممکن است برای ساخت سلاح هسته‌ای گام‌هایی بردارد. موضوع سفر پلوسی به تایوان نیز چین را در موقعیت تهاجمی‌ قرار داده است و مقام‌های آمریکایی از واکنش احتمالی این کشور نگران شده‌اند.

بالا گرفتن تنش‌ها در تایوان

نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا، در جریان سفر آسیایی خود به تایوان سفر کرد. این سفر او را به بالاترین مقام آمریکایی تبدیل کرد که طی سال‌های گذشته از این جزیره بازدید می‌کند. پیش از پلوسی، نیوت گینگریچ در سال ۱۹۹۷ و الکس آزار، وزیر بهداشت و خدمات انسانی ترامپ، در سال ۲۰۲۰ به این کشور رفته بودند.

مقام‌های چین به سفر پلوسی به تایوان واکنش نشان داده‌اند. شی جین پینگ، رئیس‌‌جمهوری چین، هفته گذشته به بایدن هشدار داد و گفت که ایالات متحده نباید با آتش بازی کند. حالا پس از سفر پلوسی به تایوان، برخی از مقام‌های اطلاعاتی ایالات متحده بر این باورند که چین ممکن است در هفته‌های آینده اقدام‌هایی را برای آسیب رساندن به اقتصاد تایوان انجام دهد.

مقام‌های دولت بایدن هم‌زمان با سفر پلوسی به تایوان، تلاش کردند چین را از اقدام تهاجمی برحذر دارند. جان کربی، یک سخنگوی این دولت، گفت: «اقدام‌های ما تهدیدآمیز نیستند. هیچ تغییری در وضعیت موجود رخ نخواهد داد.»

این در شرایطی است که برخی تحلیلگران می‌گویند اگر چین معتقد باشد که ایالات متحده در نهایت از تایوان دفاع نخواهد کرد، ممکن است احتمال تهاجم پکن به این جزیره افزایش یابد. همان‌طور که پوتین ایالات متحده و اروپای غربی را ضعیف می‌دانست و در فوریه ۲۰۲۲ با تهاجم گسترده به اوکراین، به نگرانی‌هایش درباره عضویت کی‌یف در ناتو پاسخ داد.

علاقه‌ مشترک کشورهای رقیب

با همه این‌ها، آنچه در حال‌ حاضر رخ می‌دهد به این معنی نیست که در ماه‌های آینده، قطعا یک کارزار هماهنگ از سوی چین، روسیه و ایران علیه ایالات متحده به راه خواهد افتاد؛ زیرا این سه کشور نیز تنش‌های خاص خود را دارند.

چین و روسیه برای نفوذ در آسیا رقبایی دیرینه‌اند و هر دو مانند ایالات متحده، ترجیح می‌دهند که ایران به یک قدرت هسته‌ای تبدیل نشود. با این حال نباید فراموش کرد که این سه کشور یک هدف مشترک هم دارند: کاهش نفوذ ژئوپلیتیکی ایالات متحده، اروپای غربی، ژاپن و متحدان آن‌ها.

چین، روسیه و ایران در ماه‌های اخیر به‌ویژه در خرید انرژی روسیه و ایران با یکدیگر همکاری کرده‌اند و به نظر می‌رسد در شرایطی که ایالات متحده مجبور است هم‌زمان با چندین بحران بین‌المللی کنار بیاید، هر سه آن‌ها از وضعیت بحرانی موجود سود خواهند برد.