مرگ بیماران به‌دلیل نبود پزشک متخصص به بحرانی در نظام سلامت ایران تبدیل شده است. تورم، بی‌انگیزگی، درآمد اندک، مهاجرت و البته فساد در جامعه پزشکان که همگی ماحصل حکمرانی بد است، در شکل‌گیری و گسترش این بحران نقش دارند.
گزارش‌های قابل توجه رسانه‌ها و مقام‌های مسئول در ۱۰ روز گذشته، حاکی از تشدید بحران کمبود تخصص در بیمارستان‌های ایران حتی تخصصی‌ترین آن‌ها در شهری هم‌چون تهران است.
روزنامه هم‌میهن به‌تازگی گزارش از مرگ بیماران در برخی بیمارستان‌های حاشیه تهران منتشر کرد و نوشت که نبود متخصص علت این مرگ‌ها است.
این روزنامه نوشت کمبود متخصص در بسیاری از بیمارستان‌های ایران به «دردی بی‌درمان» تبدیل خواهد شد، به‌طوری که در حال حاضر «در بیمارستان‌های پایتخت دسترسی به متخصص کمتر شده است.»
کمبود متخصص از یک طرف , تخلف و فساد برخی پزشکان از طرفی دیگر، دست‌به‌دست یکدیگر داده‌اند تا حال و روز بیماران در بیمارستان‌ها وخیم‌تر شود.
آن‌طور که گزارش شده است برخی متخصص‌ها دیگر عمل جراحی نمی‌کنند و مُهرشان را به دستیارانشان داده‌اند که با نام آن‌ها عمل کنند.
فساد و فرار مالیاتی و تحلف‌های ریز و درشت پزشکان و بیمارستان‌ها در ایران چند سالی است که زیر ذره‌بین رسانه‌ها قرار گرفته و گزارش‌های متعددی نیز دراینباره منتشر شده است.
بیمار‌دزدی یکی از مصادیق این قبیل تخلفات است، به این معنا که پزشکان بیماران را وادار به استفاده از خدمات خصوصی در مطب‌ها و بیمارستان‌های خصوصی می‌کنند و از آن‌ها می‌خواهند تجهیزات مربوط به درمان خود را از شرکت خاصی تهیه کنند.
درآمد پایین پزشکان و متخصصان در بیمارستان‌های دولتی هم باعث شده است که گروهی از آن‌ها به دلالی، تقلب و بیمار دزدی، فرار مالیاتی و هزار و یک تخلف دیگر سوق پیدا کنند.
براساس گزارش‌ها، در حال حاضر هر عمل جراحی تخصصی در بیمارستان‌های دولتی کمتر از ۱۰ میلیون تومان برای پزشک درآمد دارد. اما در بیمارستان‌های خصوصی، برای هر عمل جراحی تخصصی ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان دستمزد خالص برای خود پزشک در نظر گرفته می‌شود.
همین مسئله نیز به بی‌انگیزگی پزشکان و متخصصان از فعالیت در بیمارستان‌های دولتی در سراسر ایران منجر شده است.
مسئله نبود و کمبود پزشک در بیمارستان‌های دولتی را ستادی وابسته به دانشگاه‌های علوم‌پزشکی بررسی می‌کند که مسئولان آن موضوع کمبود متخصص در بیمارستان‌ها را رد کرده‌اند.
محمد نظری‌اشتهاردی، رئیس یکی از بخش‌های بیمارستان امام خمینی، در این زمینه گفت که «به هیچ عنوان چنین نیست که به‌دلیل نبود پزشک متخصص، بیمار جان خودش را از دست» می‌دهد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
محمدرضا واعظمهدوی، رئیس انجمن علمی اقتصاد سلامت ایران، هم موضوع کمبود نیروی متخصص را رد کرد و گفت گرانی و کمبود درآمد در انگیزه پزشکان تاثیر منفی گذاشته است.
واعظمهدوی گفت که «اکنون در گروه پزشکی و در امتحانات رزیدنتی و دستیاری در رشته‌های مختلف داوطلبان به‌شدت کاهش پیدا کرده‌اند و پزشکان عمومی ترجیح می‌دهند به جای تحصیل به کار خود ادامه دهند یا برای خروج از کشور برنامه‌ریزی می‌کنند.»
به گفته او، «تمامی این‌ها آثار رفتاری تورم است و دراینباره باید کسانی پاسخگو باشند که توصیه می‌کنند ارز آزاد، قیمت‌ها رها و امواج تورمی نادیده گرفته شود.»
تمامی این عوامل دست‌به‌دست هم داده است تا سرانه پزشک متخصص در ایران به‌شدت کاهش یابد و پزشکان به جای تحصیل در مقاطع بالاتر، ترجیح بدهند در مطب‌های خود درآمد بیشتری کسب کنند.
براساس اعلام علی خضریان، سخنگوی کمیسیون اصل ۹۰ مجلس، در کشور‌های پیشرو به‌طور معمول ۷۵ درصد پزشکان، متخصص‌اند، اما در ایران این نسبت نزدیک به ۴۲ درصد است.
سرانه پزشک در ۱۵ رشته تخصصی در ایران هم در حال حاضر کمتر از چهار به ازای ۱۰۰ هزار نفر اعلام شده است.
مشهد یکی از کلان‌شهر‌های ایران است که به‌عنوان نمونه، تعداد پزشکان معالج در آن در ۱۶۰ تخصص، کمتر از ۱۰ نفر است و ۶۲ تخصص هم در این شهر فقط یک پزشک متخصص دارند؛ به نظر می‌رسد مهاجرت متخصصان در بروز چنین بحرانی بی‌تاثیر نبوده است.
بخشی از دلایل تعطیلی ۳۰ درصد از مطب‌های پزشکی در دو سال اخیر در شهر تهران هم میتواند ناشی از همین موج گسترده مهاجرت از ایران باشد.
سایت خبر آنلاین هم روز گذشته به نقل از یک متخصص نوشت: «عمان مثل جارو برقی در حال جذب گروه‌های پزشکی ما در رشته‌های مختلف است.»
به نوشته این سایت، «یک جراح در عمان دو و نیم برابر جراحی در ایران درآمد دارد، اما مسئله اینجا است که علاوه بر این، فرزندش از آموزش رایگان استفاده می‌کند، خودرویی که آنجا می‌خرد، با کیفیت بهتر، یک‌دهم قیمت خودرویی است که میتواند اینجا بخرد، مسکن هم به همین شکل، پس کاملا برایش به صرفه است که جلای وطن کند».
اسفند ماه سال ۱۴۰۰ هم روزنامه ایران گزارشی درباره چند و چون مهاجرت پزشکان و پرستاران ایرانی منتشر کرد که نشان از آن داشت که عمان آغوش خود را به روی پزشکان ایرانی گشوده است.
این گزارش در آن زمان در واکنش به انتشار تصاویری از حسن قاضی‌زاده، وزیر پیشین وزارت بهداشت، درمان و آموزشی پزشکی، به‌عنوان مؤسس مرکز چشم‌پزشکی «نور» در عمان منتشر شد.
در این گزارش آمده است که شرکت‌های بسیاری تورهای گردشگری سلامت و تجارت با هدف مهاجرت پزشکان و پرستاران ایرانی به عمان برگزار می‌کنند و درآمد پزشکان و پرستاران نیز در این کشور به مراتب بالاتر از ایران است.
