گیتی اکنون در مقایسه با کیهان اولیه، بسیار فلزی استــ به معنای واقعی کلمه: عناصر سنگینی مانند آهن یا پلاتین یا اورانیوم در اثر مرگ ستارگان پرجرم تولید میشوند، و نخستین ستارهها در نبود چنین موادی در کیهان شکل گرفتهاند.
این موضوع موجب شد که دانشمندان به این فکر بیفتند که آیا همان فرایندهایی که امروزه موجب تشکیل ستارهها میشوند، در گذشته بسیار دور هم در ستارهها رخ داده است یا نه.
اکنون در پژوهش جدیدی که روز سهشنبه در نشریه «استروفیزیکال ژورنال لترز» (Astrophysical Journal Letters) منتشر شد، پژوهشگران دانشگاه متروپولیتن اوساکا در ژاپن نشان دادند که دستکم برخی جنبههای تشکیل ستارهها احتمالا طی زمان کیهانی ثابت ماندهاند. و آنها این کار را با تشخیص [بهاصطلاح] «گریه» لحظه تولد یک ستاره تازهمتولدشده در منطقهای نزدیک از فضا انجام دادند که بهمثابه یک نمونه معیار مفید برای [شبیهسازی] وضعیت اولیه کیهان عمل میکند.
ابر ماژلانی کوچک (Small Magellanic Cloud) یک کهکشان کوتوله غیرعادی و یکی از نزدیکترین همسایگان کهکشان ما است که حدود ۲۰۰ هزار سال نوری از ما فاصله دارد، یا تقریبا دو برابر قطر کهکشان راه شیری ما. ابر ماژلانی کوچک نه تنها از کهکشان راه شیری کوچکتر است، بلکه فاقد بازوهای مارپیچی است و بیشتر به یک ابر غیرعادی از گاز، غبار، و ستاره شبیه است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
این [توده] گاز، غبار و ستارگان فاقد چیز دیگری نیز است: بیشتر عناصری که از هلیوم سنگینترند، خود فقط یک پله از سادهترین و رایجترین عنصر، هیدروژن، بالاترند. این امر باعث میشود که ابر ماژلانی کوچک به یک آزمایشگاه عالی برای کاوش در سازوکارهای رایج و محتمل تشکیل ستارگان در کیهان اولیه، پیش از اینکه عناصر سنگینتر از هیدروژن یا هلیوم [در گیتی] بهوفور یافت شوند، تبدیل شود.
پژوهشگران با استفاده از آرایه میلیمتری/زیرمیلیمتری آتاکاما یا آلما، یک آرایه تلسکوپ رادیویی در شیلی، روی ستاره جوانی به نام «وای ۲۴۶» (Y246) متمرکز شدند. آلما از شبکهای متشکل از ۶۶ آنتن استفاده میکند که برای ایجاد منطقه جمعآوری امواج رادیویی موثر به وسعت ۷۱ هزار فوت مربع (حدود ۲۱ هزار و ۶۵۰ مترمربع) با هم کار میکنند، و برای تشخیص نور در مرز میان بخشهای رادیویی و فروسرخ طیف الکترومغناطیسی، تنظیم دقیق شدهاند.
آلما این امکان را در اختیار پژوهشگران قرار داد تا دو فوران ماده را شناسایی کنند که با سرعت بیش از ۳۳ هزار مایل (تقریبا ۵۳ هزار کیلومتر) در ساعت از ستاره نوزاد به سمت بیرون جریان مییابند.
چنین فورانهایی با این مشخصه شناخته میشوند که سرعت چرخش ستارگان جوان در کیهان امروزی را کند میکنند و باعث بزرگ شدن آنها میشوند، اما اینکه آیا در کیهان اولیه نیز همین سازوکار وجود داشت یا خیر، تاکنون مشخص نبود.
بنابراین، هرچند یافتههای جدید نقش این سازوکار در شکلگیری ستارههای ابتدایی در کیهان اولیه را کاملا تایید نمیکند، نشان میدهد که [این عامل] در شکلگیری ستارگان در محیطهای کمفلز کاملا شبیه به کیهان اولیه نقش ایفا میکند، و اینکه نحوه تولد ستارهها ممکن است طی دستکم ۱۰ میلیارد سال، بهطرز چشمگیری مشابه باقی مانده باشد.
© The Independent