دولت آمریکا موافقت کرد بخشی از ذخایر ارزی افغانستان را که در بانک‌های آمریکا قرار داشت و بلوکه شده بود، به بانکی در سوییس منتقل شود. ۳.۵ میلیارد دلار از مجموع هفت میلیارد دلار دارایی ارزی افغانستان که دولت آمریکا پس از سقوط دولت سابق افغانستان آن را بلوکه کرد، حالا قرار است به منظور تامین هزينه فعالیت‌های بشردوستانه در افغانستان آزاد شود.

شبکه تی‌آرتی ترکیه به نقل از مقام‌های دولت آمریکا گزارش داد که برنامه‌ها برای انتقال نهایی شده است و این پول به احتمال زیاد، به بانک بی‌آی‌اس (BIS) در بازل سوییس منتقل خواهد شد. تی‌آرتی از قول مقام‌های در دولت آمریکا خبر داد که برای انتقال این پول هیئت کارشناسان بین‌المللی نیز تشکیل شده است.

اگرچه دولت آمریکا پس از کشتن ایمن الظواهری، رهبر شبکه القاعده، در کابل که اواخر ژوییه ۲۰۲۲ طی حمله‌ای با یک هواپیمای بدون‌سرنشین انجام شد، مذاکرات خود با مقام‌های طالبان را ادامه داد، طرح انتقال پول به بانک مرکزی افغانستان را لغو کرد.

مقام های مذاکره‌کننده آمریکایی به طالبان گفتند که آنان با پناه دادن به رهبر القاعده، توافق دوحه را نقض کرده‌اند و به همین دلیل، پیشنهاد طالبان برای انتقال پول به بانک مرکزی افغانستان به منظور افزایش سرمایه این بانک رد می‌شود. با این حال، قرار شد بانک مرکزی افغانستان پول را برای استفاده نهایی دریافت کند. دولت آمریکا مایل است تا در کنار نظارت از نوع شخص ثالث بر چگونگی مصرف پول‌ها، تمامی پروتکل‌های مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم هم اجرایی شوند. هیئت کارشناسان بین‌المللی هم که آمریکا تعیین کرده، قرار است بر اجرای همین پروتکل‌ها نظارت کنند.

در همین حال،‌ طالبان همچنان بر انتقال پول به بانک مرکزی افغانستان اصرار می‌کنند. آن‌ها با آنکه شرط حضور کارشناسان بین‌المللی را پذیرفته‌اند، می‌گویند پول باید به بانک مرکزی منتقل شود. سهیل شاهین، از چهره‌های رهبری طالبان و نامزد نمایندگی طالبان در سازمان ملل متحد، می‌گوید که این ذخایر ارزی متعلق به مردم افغانستان‌اند و این به عهده خود مردم است که تصمیم بگیرند از پول خود چگونه استفاده کنند. به باور او، تصمیم یک‌جانبه گرفتن در مورد پول‌های افغانستان غیرقانونی است؛ مگر اینکه بانک مرکزی افغانستان هم با آن موافق باشد.

بحران انسانی در افغانستان باعث شد تا سازمان‌های حقوق بشری و نهاد بین‌المللی به آمریکا فشار بیاورند تا ذخایر ارزی افغانستان را آزاد کند. اما دولت آمریکا از نقض تحریم‌هایی که خود علیه طالبان وضع کرده، نگران است و می‌خواهد مسیری ایجاد کند تا در عین حال که این پول‌ها از دسترس مستقیم طالبان به‌دورند، برای موارد مهم و ضروری در افغانستان هزینه شود.

شاه‌ محرابی، اقتصاددان افغان و عضو هیئت مدیره بانک مرکزی افغانستان، می‌گوید که آزادسازی ذخایر ارزی برای کاهش مشکلات مردم بسیار ضروری است؛ زیرا در حال حاضر آنان به‌سختی می‌توانند نیازهای اولیه خود را برطرف کنند. به گفته محرابی، انتقال ذخایر ارزی افغانستان به بانک مرکزی نوسان‌های مالی و اقتصادی در افغانستان را تا حد زیادی رفع می‌کند.

از مجموع ۹ میلیارد دلار ذخایر ارزی افغانستان در خارج از این کشور، حدود هفت میلیارد دلار نزد بانک فدرال رزرو نیویورک و دو میلیارد دیگر در بانک‌های اروپایی در سوییس و بریتانیا است. دولت آمریکا پس از سقوط جمهوریت در افغانستان، این پول را بلوکه کرد تا از دسترس طالبان دور باشد. اما با بروز بحران اقتصادی شدید و افزایش فقر و تنگدستی در افغانستان، جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، دستور داد نیمی از این ذخایر ارزی برای مصارف بشردوستانه آزاد شود.

نیم دیگر این پول در اختیار دادگاه فدرال امریکا قرار گرفته است تا برای پرداخت غرامت به بازماندگان حادثه یازدهم سپتامبر هزینه شود. هرچند بازماندگان این قربانیان می‌گویند که آنان پول مردم فقیر افغانستان را نمی‌پذیرند.

دولت آمریکا از سوءاستفاده از این پول در مسیرهای دیگر از جمله تامین مالی و گسترش تروریسم نگران است. از سوی دیگر، گزارش‌هایی نیز وجود دارد که طالبان درآمدهای افغانستان را برای اهداف خاص گروه خود هزینه می‌کنند و حتی گفته می‌شود که رهبران طالبان دائما در حال برداشت پول بیت‌المال و توزیع آن بین فرماندهان طالبان‌اند.