اعتراض‌ها به قتل مهسا امینی در ایران وارد سومین روز شد. بر اساس گزارش‌های منتشر شده در این زمینه، گستره تظاهرات‌های خیابانی در محکومیت قتل این شهروند ایرانی و همچنین حجاب اجباری، به خارج از شهرهای کردنشین ایران رسید.

به این ترتیب در سومین روز تجمعات اعتراضی شهریور ۱۴۰۱، نه تنها مردم شهرهای استان کردستان به خیابان‌ها آمدند، بلکه ساکنین شهرهای تهران، رشت، تکاب، مشهد، اصفهان و گوهردشت نیز به‌پا خاستند.

نخستین هسته تجمع مردم معترض تهران در تقاطع خیابان‌ حجاب و بلوار کشاورز شکل گرفت و بر پایه آخرین اطلاعات مخابره شده در این‌باره تا حوالی میدان ولیعصر نیز گسترش پیدا کرد. با این‌حال نیروهای سرکوب جمهوری اسلامی، به روال چند روز گذشته، به مقابله با معترضان پرداختند و تلاش کردند تا به کمک ابزارهای سرکوبی چون خودروهای آب‌پاش، مردم معترض تهران را متفرق کنند.

یکی از مهمترین وجوه اشتراک تظاهرات‌های روز دوشنبه در شهرهای مختلف ایران کشف حجاب زنان در معابر عمومی و شعارهایی بود که معترضان علیه علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، سر دادند.

به‌گزارش سازمان حقوق بشری هه‌نگاو، مردم معترض شهر بانه در خیابان‌های این شهر حضور پیدا کردند. بر پایه ویدئوهای منتشر شده از تجمع‌های بانه، مردم معترض نه تنها شعار «مرگ بر دیکتاتور» سر می‌دادند، بلکه به زبان کردی شعارهایی در همبستگی با سقز، شهر محل سکونت مهسا امینی، نیز سر دادند که یکی از آنها این شعار بود:«سقز تنها نیست، بانه پیشتیانش است.»

برخی اهالی پاوه، از شهرهای استان کرمانشاه، نیز در روز دوشنبه به خیابان آمدند اعتراض خودشان نسبت به کشته شدن مهسا امینی را اعلام کردند. در یکی از ویدئوهای منتشر شده از تظاهرات خیابانی مردم پاوه، جمعیتی قابل توجه در کنار خیابان ایستاده‌اند، به زبان کردی شعار «زن، زندگی، آزادی» (ژِن، ژیان، ئازادی) را تکرار می‌کنند و زن‌ها نیز روسری‌های خود را از سر برداشته‌اند.

شهر سنندج نیز، مثل سه روز گذشته، شاهد حضور جمعیت قابل توجهی از معترضان بود. در ویدئوهای منتشر شده از تظاهرات این شهر، گروهی از معترضان، به‌نشان اعتراض، سطل‌های زباله را به آتش کشیده‌اند و در مقابل یورش نیروهای سرکوب جمهوری اسلامی مقاومت می‌کنند.

بر پایه تصاویر اختصاصی ارسال شده به کانال تلگرامی اتحادیه آزاد کارگران ایران، به‌نظر می‌رسد که یگان‌های سرکوب در شهر سنندج، به‌وسیله سلاح‌های ساچمه‌ای، معترضان در خیابان را هدف قرار دادند.

در پیوند با تحولات شهرهای کردنشین ایران ، خبرگزاری رویترز نیز، به نقل از سازمان حقوق بشری هه‌نگاو، از کشته شدن دو معترض در شهر دیواندره خبر داد.

کامیاران، مریوان، مهاباد، قروه و سقز نیز در زمره شهرهایی بودند که روز دوشنبه تظاهرات‌هایی خیابانی در آنها برگزار شد.

اعتراض‌های خیابانی در دیگر شهرهای ایران

همزمان با ادامه تظاهرات‌های خیابانی در شهرهای استان کردستان، مردم دیگر شهرهای ایران نیز به‌نشان محکوم کردن قتل مهسا امینی، شهروند کرد زبان ایران، به خیابان‌ها آمدند. به این ترتیب، همانطور که پیش‌تر نیز اشاره شد، شهرهای تهران، مشهد، رشت، گوهردشت و اصفهان در روز دوشنبه صحنه تظاهرات‌های ضد حکومتی بود.

در تهران مردم به مقابله با نیروهای سرکوب پرداختند و برخی ویدئوها نشان می‌دهد که مردم معترض موتورسیکلت مامورهای یگان ویژه را آتش زدند و شیشه‌ بعضی خودروهای گشت ارشاد را شکستند. در آخرین تصاویر مخابره شده از تهران، مردم این شهر پس از تاریکی شب نیز خیابان‌ها را ترک نکرده‌اند و با سر دادن شعارهایی چون «مرگ بر دیکتاتور»، «مرگ بر اصل ولایت فقیه» و «جمهوری اسلامی نمی‌خواهیم» به مقابله با نیروهای سرکوب وابسته به جمهوری اسلامی پرداختند.

مردم مشهد، که شهرشان در کنترل تندروترین جناح‌ جمهوری اسلامی قرار دارد، نیز در روز دوشنبه به خیابان‌ها آمدند و با سر دادن شعارهایی چون «مرگ بر دیکتاتور» و «مرگ بر جمهوری اسلامی» اعتراض‌شان نسبت به تبعیض‌های اعمال شده علیه زنان ایران را نشان دادند. آخرین ویدئوهای مخابره شده از تظاهرات مشهد حاکی از آن است که مردم معترض، پس از غروب آفتاب و آغاز تاریکی، در خیابان‌ها مانده اند.

مردم ساکن شهر رشت، اصفهان و گوهردشت نیز در روز دوشنبه اقدام به اعتراض خیابانی کردند و به مقابله با نیروهای سرکوب پرداختند. به‌گزارش شاهدان عینی و همچنین ویدئوهای مخابره شده از تظاهرات‌های خیابانی این سه شهر ایران، معترضان ضمن ضمن همدردی با مهسا امینی شعارهایی علیه جمهوری اسلامی و شخصِ علی خامنه‌ای سر دادند.

ادامه واکنش‌های جامعه مدنی ایران به قتل مهسا امینی

در ادامه شاخه‌های مختلف جامعه مدنی ایران نسبت به کشته شدن مهسا امینی، روز دوشنبه بیش از ۲۰۰ چهره دانشگاهی با انتشار بیانیه‌ای اعتراض‌شان را به این واقعه را اعلام کردند.

این گروه از اعضای هیئت‌های علمی دانشگاه‌های ایران و همچنین پژوهشگران ساکن داخل کشور ضمن محکوم کردن قتل مهسا امینی و اعلام مخالفت با قوانین ضد زن جمهوری اسلامی، خواستار لغو حجاب اجباری، انحلال گشت ارشاد و ستاد امر به معروف و نهی از منکر و پشتیبانی تمامی گروه‌ها و طبقات اجتماعی ایران از مبارزه مدنی زنان شدند.

از سوی دیگر بر اساس تصاویر منتشر شده از تجمع‌های اعتراضی روز دوشنبه، دانشجویان دانشگاه‌های امیرکبیر، علامه طباطبایی، هنر، تربیت مدرس، تهران و اصفهان نیز با حضور در پردیس دانشگاه‌های مذکور اعتراض‌شان نسبت به کشته‌شدن مهسا امینی را اعلام کردند.

دانشجویان در این تجمع‌ها شعارهای مختلفی سر دادند که یکی از مهمترین آنها این شعار بود:«کشتن برای روسری، تا کی چنین خاک‌برسری.»

کانال تلگرامی «شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی معلمان» نیز با انتشار گزارشی نوشت نیروهای سگان ویژه در برخی مدارس شهر سقز مستقر شده‌اند، تا با توجه به جو ملتهب شهرهای کردستان ایران، خاصه سقز، در صورت لزوم به سرکوب مردم معترض بپردازند.

این کانال تلگرامی همچنین تصویری از استقرار نیروهای یگان ویژه در مدرسه رسالت، واقع در شهر سقز، را منتشر کرد. این شورا ضمن اشاره به غیر قانونی بودن حضور نیروهای نظامی و امنیتی در مراکز آموزشی، این اقدام را محکوم کرد و در این مورد نوشت:«[شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی معلمان] از دولت و نهادهای نظامی (که باید حافظ قانون باشند) می‌خواهد که به قانون تمکین کنند و نسبت به زیر پا گذاشتن قانون توسط این نیروها، واکنش صحیح و قانونی نشان دهند.»

در روزهای اخیر برخی تشکل‌های کارگری نیز بیانیه‌هایی در محکومیت قتل مهسا امینی منتشر کردند.

«کانون مدافعان حقوق کارگر» با انتشار بیانیه‌ای در روز شنبه، کشته شدن مهسا امینی را «تجسم جامعه‌ای» دانست که هر روز زنانش را سرکوب می‌کند. نویسندگان این بیانیه تاکید کردند که نظام جمهوری اسلامی، از بدو تاسیس‌اش، زنان را به‌عنوان دشمن اصلی خود شناسایی کرده و آزار نظام‌مند و مداوم این گروه اجتماعی را در دستور کار خود قرار داده است.

در بخشی از بیانیه کانون مدافعان حقوق کارگر چنین آمده است:«اعتراضات سازمان یافته در تمامی جامعه نشان می‌دهد که برگی زرین در حال رقم خوردن است و حتما این اعتراضات با مبارزات زحمتکشان برای آزادی زنان گره می‌خورد و همه در این مسیر در کنار هم هستند.»

گروهی از کارگران شرکت نیشکر هفت‌تپه نیز با انتشار بیانیه‌ای در ارتباط با مرگ مهسا امینی نوشت:« مهسا امروز رمز مقاومت و اعتراض و اتحاد ماست. ما نمی‌میریم. ما زنده می‌مانیم و مقاومت می‌کنیم و مبارزه می‌کنیم تا ستم و ظلم و نابرابری بمیرد.»

پیش از این نیز برخی فعالان سیاسی و مدنی کردستان، مردم این استان را دعوت کردند تا در اعتراض به کشته‌شدن مهسا امینی، روز دوشنبه به اعتصاب عمومی دست بزنند؛ اقدامی که استقبال برخی چهره‌های سیاسی و مدنی جامعه ایران را در پی داشت.

شاهزاده رضا پهلوی نیز روز شنبه، در واکنش به قتل مهسا امینی، از مردم ایران خواست تا در روزهای یکشنبه و دوشنبه هفته جاری، «سوگواری ملی» داشته باشند و یاد و خاطره تمامی کشته‌شدگان به‌دست نیروهای امنیتی و انتظامی جمهوری اسلامی را گرامی و زنده نگه دارند.