درپی تشدید حملات مسکو با به‌کارگیری پهپادهای رزمی ایرانی در منطقه اودسا، رئیس جمهوری و مقام‌های ارشد امنیتی اوکراین برای برنامه‌ریزی درباره راه‌های مقابله با «انواع جدید تسلیحات» مورد استفاده روسیه، دیدار کردند.

سرهی براتچوک، سخنگوی تشکیلات منطقه‌ای اودسا، روز دوشنبه، چهارم مهرماه، در یک نشست خبری گفت که روسیه در چند روز گذشته با به‌کارگیری پهپادهای شاهد-۱۳۶ دست‌کم پنج حمله به اهدافی در منطقه انجام داده است.

او گفت که یکی از این موارد، حمله‌ به هدفی نظامی در بخش جنوبی منطقه بوده که در ساعات اولیه بامداد دوشنبه انجام شده است. این مقام منطقه‌ای البته درمورد هدف نظامی که مورد حمله قرار گرفته است، توضیح بیشتری ارائه نکرد.

براتچوک گفت: «دشمن سعی می‌کند در به‌کارگیری موشک‌ها صرفه‌جویی کند... این [پهپادهای] شاهد بسیار ارزان‌ترند، می‌توان به‌صورت دوتا دوتا و به‌کرات از آن‌ها استفاده کرد. می‌بینیم که دشمن حتی می‌تواند در یک حمله، از چندین پهپاد انتحاری (کامیکازه) استفاده کند.»

علاوه‌بر این، روز شنبه نیز مقام‌های نظامی در جنوب اوکراین خبر دادند که جمعه چندین پهپاد شاهد-۱۳۶ را بر فراز دریا در نزدیکی بنادر اودسا و پیودنی (Pivdennyi) سرنگون کرده‌اند.

نیروی هوایی اوکراین هم به‌طور جداگانه اعلام کرد که برای نخستین‌بار یک پهپاد ایرانی بزرگ‌تر و از نوع مهاجر-۶ را در کشور سرنگون کرده است.

همچنین آندری تسپلینکو، از خبرنگاران جنگی اوکراینی و برخی منابع خبری، روز یکشنبه خبر دادند که مدافعان اوکراینی در منطقه خرسون مرکز کنترل پهپادهای روسیه را که در آن کارشناسان حمهوری اسلامی اپراتورهای پهپادهای ایرانی را آموزش می‌دادند، پیدا کرده و به‌سمت آن آتش گشوده‌اند. براساس گزارش‌ها، در این حمله ۲۰ مربی ایرانی و حدود ۴۰ نظامی روس کشته شده‌اند.

البته خبر آخر هنوز به‌طور رسمی تایید نشده است، اما درپی این موارد، دفتر رئیس جمهوری اوکراین اعلام کرد ولودیمیر زلنسکی روز دوشنبه با والری زالوژنی، فرمانده‌کل ارتش، رئیس اطلاعات نظامی، وزیر دفاع و دیگر مقام‌های ارشد امنیتی و نظامی آن کشور دیدار کرده است.

در بیانیه دفتر ریاست جمهوری اوکراین درباره این دیدار، آمده است: «در این نشست، شرکت‌کنندگان به‌طور جداگانه بر موضوع استفاده دشمن از انواع سلاح‌های جدید تمرکز و برنامه‌هایی برای مقابله با این تسلیحات ارائه کردند.» البته درباره جزئیات این برنامه‌ها در بیانیه چیزی نیامده است.

پیش‌ از این، زلنسکی جمعه‌شب، ضمن محکوم‌کردن استفاده روسیه از پهپادهای ایرانی، اعلام کرده بود که پدافند هوایی اوکراین بیش از ده هواپیمای بدون سرنشین را در مناطقی ازجمله اودسا سرنگون کرده‌اند. بنابر اعلام نیروی هوایی اوکراین، آن‌ها از انواع پهپادهای شاهد-۱۳۶ و مهاجر-۶ بوده‌اند. پهپادهای شاهد-۱۳۶ در عملیات رزمی و انتحاری و هواپیماهای بدون سرنشین مهاجر-۶ برای حمل مهمات و همچنین عملیات‌های شناسایی به‌کار گرفته می‌شوند.

رئیس جمهوری اوکراین درضمن اعلام کرد که در این رابطه، آن کشور سفیر و برخی دیگر از دیپلمات‌‌های جمهوری اسلامی در کی‌یف را اخراج کرده است.

در مقابل البته جمهوری اسلامی خبرهای مربوط به ارسال پهپادهای ایرانی به روسیه را  «گزارش‌های تاییدنشده و ناشی‌از فضاسازی رسانه‌ای طرف‌های خارجی» دانست و اعلام کرد که به اخراج سفیرش، با «اقدام متناسب» پاسخ خواهد داد.

بنابر گزارش‌ها، از زمانی که پهپادهای ایرانی برای نخستین‌بار در آسمان اوکراین ظاهر شدند، حدود دو هفته می‌گذرد.

به نوشته روزنامه آمریکایی پولیتیکو، نخستین هدف پهپادهای رزمی ایرانی، دو تانک نیروهای ویژه ارتش اوکراین بودند که در نزدیکی شهر خرسون در جنوب آن کشور منهدم و خدمه داخلشان همگی کشته شدند.

طی هفته گذشته، روسیه پهپادهای رزمی ایرانی از انواع شاهد و مهاجر را به تعداد زیاد در سراسر اوکراین مستقر کرده است که برخی از آن‌ها به مواضع نظامی حمله کردند و تانک‌ها و خودروهای زرهی را درهم شکستند و برخی دیگر هم به زیرساخت‌های غیرنظامی، ازجمله در شهر بندری اودسا، ضربه زدند.

متوسل‌شدن روسیه به پهپادهای ایرانی درحالی انجام شده که انواع تسلیحات جدیدی که در اختیار اوکراین قرار گرفته، ازجمله سامانه‌های راکتی هیمارس (Himars)، تسلیحات ضدتانک جاولین (Javelin) و پهپادهای بیرقدار (Bayraktar) ترکیه‌ای، آن کشور را تا اندازه زیادی در وضعیتی برتر قرار داده و تاثیر قابل‌توجهی بر روند جنگ هفت‌ماهه‌ای گذاشته است که روسیه در ماه فوریه با تجاوز به اوکراین آغاز کرد.

پولیتیکو نوشت: «به نظر می‌رسد که پهپادهای ایرانی به‌طور بالقوه توان تغییر دوباره بازی به‌نفع روسیه را دارند. آن‌ها نسبتا کوچک‌اند و با پرواز در ارتفاع کم، از رادارهای اوکراینی فرار می‌کنند.»

به‌گفته برخی مقام‌های نظامی اوکراین، آن‌ها می‌توانند این پهپادها را با موشک‌های ضدهوایی استینگر سرنگون کنند، اما تنها در روز، زیرا سلاح‌هایی که ایالات متحده در اختیارشان گذاشته است، به امکانات دید در شب مجهز نیستند.

چند نظامی اوکراینی در گفت‌وگو با پولیتیکو، پهپادهای ایرانی را «هم برای نیروهای نظامی و هم برای غیرنظامیان»، تهدیدی بزرگ دانستند و گفتند که ورود آن‌ها به میدان نبرد، نیاز به ارسال تسلیحات مدرن اضافی ازسوی غرب را حتی فوری‌تر می‌کند، زیرا کی‌یف در تلاش است تا پیش‌از شروع زمستان، از دستاوردهای اخیرش برای بازپس‌گیری مناطق هرچه بیشتر، استفاده کند.