روسیه برای حمله به شهرهای اوکراین و در میدان جنگ، از پهپاد‌های ایرانی استفاده کرده است. تحلیلگران می‌گویند استفاده روسیه از این پهپاد‌ها، نشانه این است که مسکو به حد کافی سلاح‌های هدایت شونده دقیق در اختیار ندارد. پهپاد‌های ایرانی نخستین بار حدود دو ماه پیش در اوکراین استفاده شدند. آخرین حمله روسیه به کی‌یف، پایتخت اوکراین، نیز روز دوشنبه، ۱۷ اکتبر (۲۵ مهر)، با یک هواپیمای بدون سرنشین ایرانی انجام شد.

به گزارش نیویورک تایمز، در حالیکه روسیه در حال از دست دادن برخی مناطق در میدان جنگ در شمال شرقی و جنوب اوکراین است، پهپاد‌های ایرانی به کمک کرملین آمده‌اند. پهپاد‌های ایرانی به روسیه اجازه داده‌اند به زیرساخت‌های انرژی و اهداف غیرنظامی اوکراین ضربه بزند.

پهپاد انتحاری شاهد-۱۳۶

پهپاد انتحاری شاهد-۱۳۶، گونه‌ای پهپاد انتحاری ساخت ایران است که نام خود را از روش حمله آن می‌گیرد. این هواپیمای بدون سرنشین از ارتفاع در آسمان به سمت هدف خود شیرجه می‌زند و در لحظه اصابت منفجر می‌شود. این پهپاد را می‌توان از بال‌های مثلثی‌شکل آن شناسایی کرد. این هواپیمای بدون سرنشین، یک بمب حدود ۳۶ کیلوگرمی را حمل می‌کند و از پشت یک کامیون پرتاب می‌شود. گزارش شده است که این نوع پهپاد تا بیش از دو هزار کیلومتر برد پرواز دارد.

با این حال، پهپاد انتحاری شاهد-۱۳۶ با سرعت ۱۸۵ کیلومتر در ساعت‌، کند، و پر سر‌و‌صدا است و در ارتفاع پایین پرواز می‌کند. وزارت دفاع بریتانیا هفته گذشته گفت که این ویژگی‌ها به مهار این پهپاد‌ها کمک می‌کند، چراکه «با استفاده از دفاع هوایی متعارف»، هدف قرار دادن این پهپاد‌ها «آسان» است.

در حالیکه برخی کارشناسان نظامی توافق دارند که رکورد اوکراین در سرنگونی این پهپاد‌ها خوب بوده است، وزارت دفاع بریتانیا می‌گوید که «روسیه با حمله همزمان چندین پهپاد، به موفقیت‌هایی دست یافته است.»

چرا روسیه از هواپیماهای بدون سرنشین ساخت ایران استفاده می‌کند؟

روسیه در طول جنگ نتوانست به برتری هوایی دست یابد. افزون بر آن، هواپیماهای سرنشین‌دار روسیه هنگام ورود به آسمان اوکراین با خطرات زیادی مواجهند. هواپیماهای بدون سرنشین شاهد-۱۳۶ می‌توانند به صورت هوشمند پرواز کنند و تا زمانی که هدف  برای حمله تعیین نشده است، در منطقه مورد نظر دور می‌زنند. این ویژگی به روسیه امکان می‌دهد که بدون به خطر انداختن جان نیروهای خود، امکان حمله داشته باشد. اگرچه ایران عرضه این سلاح به روسیه را رسما تکذیب کرده است، مقام‌های آمریکایی می‌گویند که اولین محموله در ماه اوت تحویل داده شد.

اوکراین نیز در طول جنگ ازهواپیماهای بدون سرنشین استفاده کرده است. اوکراین پهپاد مسلح بیرق‌دار ساخت ترکیه را به کار می‌گیرد که قادر به شلیک موشک است. در جنگ اخیر آذربایجان و ارمنستان، آذربایجان این پهپاد را به طرز موثری علیه ارمنستان به‌کار گرفت. اوکراین از این پهپاد‌ها برای هدف قرار دادن تانک‌ها و موشک‌اندازهای روسی استفاده می کند. آمریکا همچنین پهپاد «سویچ بلید» را که به سبک هواپیماهای انتحاری ژاپنی در دوران جنگ جهانی دوم  موسوم به کامیکازه، عمل می‌کنند، به اوکراین عرضه کرده است.

پهپاد‌های ایرانی چقدر قدرتمندند؟

ارتش بریتانیا شاهد-۱۳۶ را که حدود ۲۰۰ کیلوگرم وزن دارد، کوچک توصیف می‌کند. با این حال، هدف‌گیری دقیق این پهپاد می‌تواند ویرانگر باشد. يک افسر اوکراينی که پهپاد انتحاری شاهد-۱۳۶ را در عمل دیده است، می‌گوید این نوع پهپاد انتحاری می‌تواند توپخانه هویتزر خودکششی را هدف بگیرد، که این می‌تواند باعث انفجار بزرگ‌تری شود.

ظاهر شدن هواپیماهای بدون سرنشین در میدان جنگ در اوکراین در تابستان امسال، خطر جدیدی برای نیروهای اوکراینی ایجاد کرد، زیرا سربازان اوکراینی به حملات توپخانه روسیه به مراتب بیشترعادت کرده بودند. ارتش اوکراين اکنون می‌گويد توانایی خود را در شليک موفق به سوی هواپيماهای بدون سرنشين بهبود بخشیده است و اکثر آن‌ها را هدف قرار داده است. يک مقام اوکراين ماه گذشته گفت که مقامات اطلاعاتی اسرائيل اطلاعاتی در مورد هواپيماهای بدون سرنشين ايرانی در اختیار اوکراين گذاشته‌اند.

در چه مواقعی از پهپاد‌های ایرانی استفاده می‌شود؟

استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین، نخستین بار در ماه اوت سال جاری در میدان جنگ در شمال شرقی اوکراین تایید شد؛ جایی که نیروهای روسی آن‌ها را در برابر توپخانه اوکراین و دیگر تجهیزات سنگین آزمایش کردند. سربازان اوکراينی در خطوط مقدم جبهه اطراف شهر باهموت در شرق اوکراین می‌گويند با تعداد فزاينده‌ای از این پهپاد‌ها سر و کار داشته‌اند.

در روزهای اخیر گزارش شده است که استفاده از پهپاد‌های ساخت ایران، به ویژه در اعماق خاک اوکراین، جایی که روسیه زیرساخت‌های غیرنظامی آن را هدف قرار می‌دهد، نیز بیشتر شده است. به گفته مقام‌ها، روز پنجشنبه، ۱۳ اکتبر، دست‌کم شش پهپاد ساخت ايران به بيلا تسرکوا، شهری در حدود ۸۰ کيلومتری جنوب کی‌‌یف، اصابت کردند. علاوه بر این، شش پهپاد نیز با شلیک ضدهوایی ارتش اوکراین سرنگون شدند.

مقام‌های اوکراينی گفتند که روز دوشنبه، ۱۷ اکتبر، پهپاد‌های ایرانی در حمله‌های روسیه به پايتخت به کار گرفته شدند. آن‌ها شرکت ملی انرژی اوکراین را هدف قرار دادند و به ساختمان‌های مسکونی نیز آسیب رساندند. حضور پهپادهای ایرانی در جنگ اوکراین، در حالی است که «واشنگتن پست» از ارسال موشک‌های زمین به زمین ایران برای کمک به روسیه در جنگ اوکراین، نیز خبر داده است.