مولوی عبدالحمید اسماعیل‌زهی، امام جمعه اهل سنت زاهدان و از رهبران بلندپایه اهل سنت ایران، با تاکید بر این که ملتی را که ۵۰ روز است در خیابان‌ها اعتراض می‌کند، نمی‌توان با کشتن، زدن و زندان، به عقب راند، خواستار برگزاری رفراندوم در ایران با حضور ناظران بین‌المللی برای تغییر سیاست‌ها بر اساس خواسته‌های مردم ایران شد.
خواسته برگزاری رفراندوم از طرف امام جمعه اهل سنت زاهدان پس از آن مطرح شد که روز هشتم مهرماه در جمعه خونین زاهدان، دست‌کم ۹۴ نفر در اثر شلیک نیروهای سرکوبگر کشته شدند. سپس، جمعه ششم آبان دست‌کم ۸ نفر از جمله یک کودک در زاهدان و سراوان کشته شدند و روز جمعه سیزدهم آبان نیز شلیک نیروهای سرکوبگر در خاش و زاهدان شماری کشته و زخمی برجا گذاشته است.
مولوی عبدالحمید طی سخنانی در نماز جمعه ۱۳ آبان ۱۴۰۱ مسجد مکی زاهدان، با اشاره به تغییر نسل‌ها و به بن‌بست‌رسیدن سیاست‌های حکومت جمهوری اسلامی، خطاب به مقام‌های ارشد جمهوری اسلامی گفت: «اکثریت مردم نارضایتی دارند و مشروعیت شما از همین مردم است. اگر این را قبول ندارید، رفراندومی فوری با حضور ناظران بین‌المللی برگزار کنید.»
امام جمعه اهل سنت زاهدان اضافه کرد: «من خیرخواه و دلسوز شما هستم. در گذشته حاضر نشده‌ام مادیات و پست و مقام شما را قبول کنم و در آینده هم اگر کل ایران را به من بدهید، من حاضر نیستم بپذیرم. برای ما همین طلبگی خوب است اما به شما می‌گویم که این ملت عقب نمی‌رود. با این ملت با خشونت رفتار نکنید بلکه بنشینید و مسئله‌تان را حل کنید.»
مولوی عبدالحمید افزود: «ما همه ایرانی هستیم و چه از نیروهای نظامی کشته شود، چه از مردم، این خسارتی بر ماست. ما شیعه و سنی و اقوام نداریم. همه یکی هستیم. ما می‌گوییم مشکل ملت ایران حل بشود و جز این هیچ‌چیزی نمی‌خواهیم.»
او در ادامه با اشاره به جمعه خونین زاهدان در ۸ مهر ماه که طی آن در اثر شلیک مستقیم نیروهای سرکوبگر از داخل یک کلانتری به مردم معترض، دست‌کم ۹۴ نفر از جمله چند کودک کشته شدند، گفت: «در ظرف چند ساعت، کشته‌های زاهدان با کل کشته‌های ایران برابر شد. ما می‌خواهیم کشور از این بن‌بست بیرون شود. شما رفراندوم برگزار کنید و ببینید ملت چه تغییری می‌خواهند و هرچه خواستند، به آن تن بدهید.»
مولوی عبدالحمید تاکید کرد که سیاست‌های جمهوری اسلامی «به بن‌بست رسیده است»، و گفت: «من قبلا دلسوزانه فریاد زده‌ام که روزی خواهد آمد که دیگر دیر شده است.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
امام جمعه اهل سنت زاهدان افزود که «قانون اساسی جمهوری اسلامی ۴۳ سال پیش تصویب شده و کسانی که آن را تدوین کرده‌اند، همه رفته‌اند و نسل دیگری آمده است. این قانون هم باید تغییر پیدا می‌کرد و به‌روز می‌شد. بسیاری از بندهای این قانون به‌روز نیستند. بارها گفته شده که این قانون به رفراندوم گذاشته شود اما متاسفانه هیچ‌کاری انجام نشده است و حتی همان قانون ۴۳ سال قبل هم به درستی اجرا نشده است».
مولوی عبدالحمید گفت: «ما بارها گفته‌ایم که مردم ایران گرسنه‌اند و نگذارید ثروت ایران از کشور خارج شود. این ثروت باید برای خود مردم خرج شود. چقدر فساد و اختلاس در ادارات می‌بینیم و ثروت مردم را به یغما می‌برند. آفرین بر این مردم که تا به حال صبر کرده‌اند. حالا هم که صدایشان بلند شده است، چاره تدبیر است. باید به خواسته جمهور که محورند، تن بدهید.»
امام جمعه اهل سنت زاهدان در بخشی از سخنان خود در خطبه‌های نماز جمعه، با انتقاد از از تبعیض علیه زنان، گفت: «زنان در کشور مورد تبعیض قرار گرفته‌اند. من این‌ها را می‌گویم تا همه بدانند که مشکل کجاست. پزشک تا متوجه بیماری نشود، هیچ کاری نمی‌تواند بکند. اقوام، مذاهب و اقلیت‌ها بیشتر مورد تبعیض قرار گرفته‌اند. همیشه علیه این تبعیض‌ها فریاد زده شده و گفته شده که تبعیض در اسلام و قانون اساسی کشور، جایی ندارد.»
مولوی عبدالحمید با اشاره به اینکه «امروز بیشترین اعتراضات از سوی زنان است که مورد تبعیض قرار گرفته‌اند»، افزود: «زنان به دانشگاه می‌روند، تحصیل می‌کنند و بسیاری از آن‌ها از مردان ماهرتر هستند و استعداد بالاتری دارند. این زنان شایستگی و لیاقت دارند و باید به‌کار گرفته شوند.»
او در ادامه تاکید کرد: «حالا که زنان فریاد می‌زنند، نتیجه تبعیض و نابرابری نسبت به آن‌هاست. زنان بی‌مهری دیده‌اند. چرا زنان روسری‌هایشان را می‌سوزانند؛ درحالی‌که پوشیدن روسری یک فرهنگ ایرانی و اسلامی است؟ چه کسی این زنان را به خشم درآورده است؟ این زنان چه بی‌مهری و ظلمی دیده‌اند که روسری‌هایشان را پاره می‌کنند و آتش می‌زنند؟ این پرسش‌ها را باید از خودمان بپرسیم.»
امام جمعه اهل سنت زاهدان عملکرد مقام‌های جمهوری اسلامی در چهار دهه گذشته را عامل و علت دین‌گریزی جامعه ایرانی خواند و گفت: «متاسفانه دین‌گریزی در ایران زیاده شده است و عده زیادی از دین تنفر پیدا کرده‌اند. زنان به حجاب تنفر پیدا کرده‌اند و این هم از عملکرد ماست. اگر این عملکرد نبود، این تنفر پیدا نمی‌شد. نگذارید این نفرت و بغض نسبت به دین بیشتر شود. تدبیر کنید. تا به حال از ایرانیان نظرخواهی نکرده‌اید؛ حالا بپرسید و مشورت کنید.»
مولوی عبدالحمید گفت: «شاید عده‌ای به مسئولان بگویند مشکلی در کشور نیست، اما آن‌ها که در میان مردم هستند می‌دانند که مشکلات وجود دارد. خارجی‌ها مردم را تحریک می‌کنند اما این فریادها نتیجۀ آن تحریک‌ها نیست. این حرف من را بشنوید که امروز بخش اعظمی از مردم ایران دردمند هستند.»
امام جمعه اهل سنت زاهدان در بخش دیگری از سخنان خود به اجرای «اعدام‌ها» اعتراض کرد و گفت: «چقدر بر سر قوه قضاییه فریاد زده شده که این اعدام‌ها به ضرر کشور است» و «شما این اعدام‌ها را از کجا آورده‌اید؟ این اعدام‌ها به ضرر کشور و اسلام است. کسی که جرمی مرتکب می‌شود، باید زندانی شود یا به شیوه دیگری مجازات شود.»
مولوی عبدالحمید اسماعیل‌زهی با تاکید بر اینکه «اعترافات اجباری غیرقابل‌قبول است»، گفت: «اعتراف اجباری در اسلام اصلا جایگاهی ندارد و پذیرفته نمی‌شود. پخش اعترافاتی که به اجبار یا با تطمیع گرفته شده جامعه را ملتهب‌تر می‌کند.»
امام جمعه اهل سنت زاهدان خطاب به مقام‌های جمهوری اسلامی گفت: «ما باید بدانیم امروز چه چیزی به فروکش‌کردن احساسات کمک می‌کند. این معترضان سیاسی را زندان نکنید؛ بلکه آن‌ها را دعوت به گفت‌وگو کنید و اگر حرفشان خوب است، آن را بپذیرید و اگر خوب نیست، قانعشان کنید.»
مولوی عبدالحمید همچنین با اعتراض به زندانی کردن زنان به‌دلیل فعالیت‌های سیاسی و مدنی، افزود: «یک چیزی که در این مدت من را به‌شدت رنج داده است، همین زندانی‌کردن زنان سیاسی است. ما باید اجازه دهیم مردم حرف بزنند و علیه ما فریاد بزنند. اگر عملکرد ما درست باشد، حرف هیچ‌کس تاثیری نخواهد داشت.»
امام جمعه اهل سنت زاهدان همچنین به کشتار، ضرب و جرح، و بازداشت زنان اعتراض کرد و گفت: «زن در فرهنگ ما احترام ویژه‌ای دارد. این‌ها دختران، خواهران و مادران شما هستند. بگذارید زنان شما را بزنند. اگر زنی ما را بزند، ما از خود دفاع نمی‌کنیم. حتی اگر شما را کتک بزنند، نباید پلیس آن‌ها را بزند. کدام شریعت و قانون به گشت ارشاد اجازه داده دست و پای زنان را بگیرد و آن‌ها را در ماشین بیندازد.»
مولوی عبدالحمید، خیزش سراسری مردم ایران را «حاصل انباشت مشکلات متعدد در کشور» دانست و افزود: «اکثریت مردم ایران، جز یک طیف خاص، احساس تبعیض و تحقیر می‌کنند و آن طیف خاص هم همان کسانی هستند که از فیلتر شما رد شده‌اند. مردم گرسنه‌اند. وقتی دلار به بالای ۳۳ هزار تومان رسیده و تومان ارزشش را در سطح دنیا از دست داده، مردم گرانی را تجربه می‌کنند. چه کسی می‌تواند با این مشکلات زندگی کند؟»
امام جمعه اهل سنت زاهدان با بیان اینکه «باید صدای مردم را بشنوند و مسئولان امر هم باید فریاد مردم را بشنوند»، به مقام‌های جمهوری اسلامی گفت: «با زندان و کشتن این مردم نمی‌توانید آن‌ها را ساکت کنید. الان نزدیک به ۵۰ روز است که مردم در حال اعتراض هستند. این مردم خون دیده‌اند و کشته داده‌اند. نمی‌توانید آن‌ها را عقب برانید.»
ساعتی پس از سخنان مولوی عبدالحمید، کمپین فعالان بلوچ گزارش داد که در جریان تجمع‌های اعتراضی مسالمت‌آمیز مردم شهرهای مختلف استان سیستان و بلوچستان، در اثر شلیک مستقیم نیروهای سرکوبگر ده‌ها نفر از مردم زخمی و کشته شده‌اند.
این کمپین اعلام کرد که بیشترین کشته‌شدگان متعلق به شهر خاش است که در آن نیروهای سرکوبگر از بالای ساختمان فرمانداری به مردم شلیک کردند.
«محمد شه‌بخش میربلوچ‌زهی فرزند حافظ انور، محمد شه‌بخش میربلوچ‌زهی فرزند نادر، مبین میرکازهی فرزند مراد ۱۴ ساله، عظیم محمودزهی فرزند پیرداد، رحیم‌داد شهلی‌بر فرزند اسماعیل، محمد سلحشوران، یونس شه‌بخش، صادق براهویی و یک نفر با هویت نام مشخص» ۹ معترضی‌اند که بنابر گزارش کمپین فعالان بلوچ روز جمعه ۱۳ آبان در خاش در اثر شلیک مستقیم نیروهای سرکوبگر کشته شده‌اند.
