تیم ملی ایران روز دوشنبه در حالی در استادیوم خلیفه الریان قطر به مصاف انگلستان رفت که بازیکنانش می‌دانستند احتمالا در نقطه حضیض محبوبیت خود نزد مردم قرار دارند. در سال‌های اخیر، هنوز بسیاری از مردم طرفدار کارزارهای تحریم تیم ملی نبودند اما عکس‌های خندانی که این روزها از بازیکنان منتشر شد و خم شدن بعضی از‌ آن‌ها جلو ابراهیم رئیسی، آن هم در میانه خیزش انقلابی مردم، خیلی از هواداران را دل‌چرکین کرد.

صحبت‌های احسان حاج‌صفی، کاپیتان تیم ملی، در دفاع از اعتراض‌های مردمی کمی امیدبخش بود اما حرف‌های غریب کارلوس کی‌روش، مربی پرتغالی سابقا محبوب، بسیاری را بهت‌زده کرد. اینکه بازیکنان در آغاز بازی حاضر نشدند سرود جمهوری اسلامی را بخوانند هم اگرچه با تحسین برحق بسیاری مواجه شد، خیلی‌ها معتقد بودند این حرکت برای جبران حرکت‌های قبلی کافی نیست.

دل مردم بیشتر پیش ستاره‌هایی مثل علی دایی بود که به دعوت فیفا نه گفت تا در ایران و کنار حرکت مردمی بماند و پیش از آن، علی کریمی که در روزهای اخیر رسما به مردم برای شرکت در تظاهرات فراخوان داد و به یکی از مخالفان جدی حکومت بدل شده است.

نتیجه بازی چنین تیم بحران‌زده‌ای مقابل یکی از قوی‌ترین تیم‌های جهان که در جایگاه پنجم جهان قرار دارد، جز این چه می‌توانست باشد؟ ایران با هر امیدی بازی را آغاز کرده بود، به نتیجه‌ای رسید که حداقل از نظر برخی، با نوعی عدالت شاعرانه همراه بود: سنگین‌ترین شکست در تاریخ جام جهانی. جای تعجبی هم نداشت تیمی که روحیه خود را حتما از دست داده بود، این‌چنین در هم کوبیده شود.

انگلستان در همان نیمه اول، سه گل به ایران زد تا دو تیم با این نتیجه به رختکن بروند. در نیمه دوم، انگلیسی‌ها دو گل دیگر نیز به ثمر رساندند و حتی دو گل مهدی طارمی هم نتوانست کاری کند تا ایران به بدترین نتیجه خود نرسد. جالب این‌جا است که گل دومی طارمی که در دقیقه ۱۰۳ به ثمر رسید، دیرترین گل تاریخ جام جهانی شد تا او در این زمینه، به رکوردی غریب رسیده باشد که تنها حاصل مصدومیت‌هایی بود که باعث شد وقت اضافه طولانی باشد.

این ششمین بار است که ایران به جام جهانی صعود می‌کند و در سالیان پیشین— از آن بازگشت درخشان سال ۱۹۹۸ در فرانسه و پیروزی تاریخی ۲-۱ مقابل آمریکا به بعد— هرگز شکست‌هایی که بتوان آن‌ها را فضاحت‌بار نامید، نداشته است. البته ایران به همراه تونس رکورددار عنوان تیمی است که بیشترین دفعات حضور در جام جهانی بدون صعود از گروه خود را داشته‌اند (پنج بار) اما در تمام این سال‌ها، با اینکه از گروه خود صعود نکرد، نتایج خیلی بدی هم نداشت و معمولا برای صعود شانسی جدی وجود داشت.

چهار سال پیش در جام جهانی روسیه، ایران در بازی اول مقابل مراکش با گلی در دقیقه ۹۵ پیروز شد تا به یک پیروزی درخشان برسد و همگان، از شاهزاده رضا پهلوی تا چهره‌های علمی و فرهنگی، به ایرانیان تبریک بگویند. در دو بازی بعدی، ایران مقابل دو تا از بهترین تیم‌های جهان ایران قرار گرفت؛ از اسپانیا ۱-۰ شکست خورد (در حالی که یک گل آن با روند جدید بازبینی ویدیویی موسوم به «وار» لغو شده بود) و با پرتغال ۱-۱ مساوی کرد تا با صعود تنها یک امتیاز فاصله داشته باشد. (یادش بخیر که در آن بازی آخر با پرتغال در استادیوم سارانسک با دوست روزنامه‌نگارم رضا حقیقت‌نژاد بودیم و شب با ناراحتی با قطار به سوی مسکو رفتیم؛ رضایی که دیگر در میان ما نیست)

چهار سال پیش‌تر، در جام جهانی برزیل ۲۰۱۴، ایران در بازی اول با نیجریه ۰-۰ مساوی کرد و سپس بار دیگر مقابل آرژانتینی که از بهترین‌های جهان بود، ۹۱ دقیقه گل نخورد و تنها در آن دقیقه شوم بود که لیونل مسی، شاید بزرگ‌ترین بازیکن وقت جهان، دروازه علیرضا حقیقی را گشود تا ایران شانس‌های خود را از دست رفته ببیند و در بازی آخر هم، ۳-۱ از بوسنی هرزگوین ببازد.

به دو جام جهانی قبلی که ایران در آن‌ها حضور داشت (۱۹۹۸ فرانسه و ۲۰۰۶ آلمان) هم که برگردیم، می‌بینیم ایران علی‌رغم بازی با برخی از بزرگ‌ترین تیم‌های جهان مثل آلمان و پرتغال، هرگز با اختلاف بیش از دو گل شکست نخورده بود.

برای سابقه این شکست‌های سهمگین باید به سال ۱۹۷۸ بازگردیم؛ زمانی که تیم ایران برای اولین بار در تاریخ خود توانست به جام جهانی برود و البته هم‌زمانی جام با تحرکات انقلابی در ایران باعث شده بود حواس بسیاری‌ها به فوتبال نباشد. در جام جهانی ۱۹۷۸ آرژانتین، ایران در اولین بازی خود مقابل هلند، ۳-۰ شکست خورد. در بازی دوم، ۱-۱ با اسکاتلند مساوی کرد تا ایرج دانایی‌فرد اولین گل تاریخ ایران در جام جهانی را بزند و تیم‌ ما به اولین امتیازش در تاریخ این بازی‌ها برسد. در بازی آخر، شاگردان حشمت مهاجرانی مقابل پرو قرار گرفتند که آن زمان در اوج خود بود. ایران ۴-۱ شکست خورد؛ از جمله با سه گل تئوفیلو کوبیاس، مهاجم افسانه‌ای معروف به «ال نِنه» (بچه) که از بهترین‌های جهان بود. این هافبک تهاجمی که در جام جهانی مکزیک ۱۹۷۰ جایزه بهترین بازیکن جوان و کفش برنز را گرفته بود، در کوپا آمریکا ۱۹۷۵، پرو را به قهرمانی قاره رساند و با پنج گلی که در مرحله گروهی جام ۱۹۷۸ زد، تنها یک گل با کفش طلایی فاصله داشت و کفش نقره‌ای را به همراه راب رنسبرینک هلندی گرفت. اما همان باخت مقابل پرو هم تنها با تفاضل سه گل بود و بدین‌سان، باخت ۶-۲ مقابل انگلستان بدترین باخت تاریخ ایران در جام جهانی محسوب می‌شود. مردم به یاد دارند که چند ماه پس از آن باخت مقابل پرو، انقلابی حکومت ایران را سرنگون کرد که اکنون نیز آرزوی اکثر ایرانیان است.

با گذشت دو روز از بازی‌ها، باخت ایران مقابل انگلستان سهمگین‌ترین شکست جام محسوب می‌شود؛ باید دید این رکورد تلخ تا چند روز دیگر پابرجا می‌ماند و اینکه ایران در دو بازی آینده خود مقابل ولز و آمریکا، چه خواهد کرد؟ اما نتیجه در استادیوم‌های قطر هرچه باشد، در کشوری که غلامرضا تختی قهرمان تاریخی‌ آن بود، نگاه مردم به رفتار «پهلوانی» امثال کریمی و دایی خواهد بود.