خیزش انقلابی مردم ایران در آستانه صدمین روز است و خبرگزاری‌های بین‌المللی همچنان روند اعتراض‌ها و وقایع را رصد می‌کنند. بازداشت ترانه علیدوستی، کمک تسلیحاتی ایران به روسیه، خشونت و شکنجه معترضان و احکام اعدام از جمله حکم اعدام امیر نصر آزادانی، بازیکن فوتبال، از موضوع‌هایی است که در رسانه‌های غربی بازتاب گسترده داشته است. در ادامه به تحولات ایران از نگاه شماری از رسانه‌های بین‌المللی می‌پردازیم.

آتش اعتراض‌ها در سال ۲۰۲۳ شعله‌ورتر خواهد شد

جهان در آستانه سال جدید میلادی ایستاده است و تحلیلگران وقایع جاری را در سالی که گذشت و سالی که پیش‌رو است بررسی می‌کنند. رویترز در مطلبی به وضعیت اعتراض‌های سراسری در ایران در سال ۲۰۲۳ پرداخته است، اعتراض‌هایی که تهدیدی جدی برای اولویت اصلی حکومت علی خامنه‌ای است: بقای جمهوری اسلامی و ساختار مذهبی‌اش به هر بهایی.

به نوشته رویترز، خیزش سراسری ایرانیان آسیب‌پذیری جمهوری اسلامی در مقابل خشم عمومی را آشکار کرد و هیچ تضمینی نیست که توسل به زور و خشونت بیشتر به اعتراض‌ها پایان دهد، چنان‌که تاکنون سرکوب خشن فقط به خشم و اعتراض‌های بیشتر منجر شده است.

رویترز در ادامه پیش‌بینی‌ می‌کند جمهوری اسلامی در سال ۲۰۲۳ درگیر «روند انقلابی» خواهد بود که آتش‌ اعتراض‌های بیشتر را شعله‌ور می‌کند و هیچ‌یک از دو طرف عقب‌نشینی نخواهند کرد.

در ادامه مقاله رویترز آمده است مسئله جانشینی رهبر ۸۳ ساله جمهوری اسلامی نیز ممکن است شکاف‌ها در بدنه نظام را عمیق‌تر کند.

رویترز در پایان با اشاره به گسترش برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی، می‌نویسد بحران داخلی احتمالا به قدرت‌های غربی فرصت و آزادی عمل بیشتری خواهد داد تا فشار بر تهران را افزایش دهند.

تاریخ نشان می‌دهد زنان ایرانی به عقب برنمی‌گردند

گلناز فخاری، نویسنده ایرانی‌ـ‌کانادایی، در دیدگاهی که در گلوب اند میل منتشر شده است، بیش از یک قرن مبارزات برابری‌خواهانه زنان ایرانی از دوران مشروطه تاکنون را مرور می‌کند. نویسنده از بی‌بی‌خانم استرآبادی و تاسیس مدرسه دخترانه «دوشیزگان»، به‌رغم فشارها و تهدیدها، در سال ۱۲۸۵ آغاز می‌کند، زمانی که روحانیون معتقد بودند «بر این مملکت باید گریست که در آن دبستان دوشیزگان باز باشد».

فخاری در ادامه به هفت دهه تلاش زنان ایرانی برای آزادی و برابری اشاره می‌کند و می‌نویسد آن‌ها راهی طولانی آمده‌اند و با وجود مردسالاری، تبعیض جنسیتی و خشونت، راه خود را باز کرده‌اند، اما واکنش دستگاه حاکم تغییر چندانی نکرده است، از دوران مشروطه که به‌دلیل تلاش برای تحصیل «فاحشه» خطاب می‌شدند تا امروز که به‌دلیل آزادی‌خواهی انگ اخلاقی می‌خورند.

نویسنده معتقد است اما آنچه امروز تغییر کرده همبستگی است که در اعتراض‌های اخیر شکل گرفته است. زنان ایرانی در گذشته تنها بودند اما امروز کل کشور و حتی کل جهان در حمایت از آن‌ها شعار می‌دهند «زن، زندگی، آزادی». امروز، در خیابان‌های ایران، مردان و زنان دوشادوش هم با مشت‌های گره‌کرده فریاد می‌زنند «زن، زندگی، آزادی»، که بی‌تردید اثری ماندگار در تاریخ به جا خواهد گذاشت.

فخاری در پایان می‌نویسد انسان هرگز به عقب بازنمی‌گردد، از فرد تحصیل‌کرده نمی‌شود سوادش را گرفت و از فردی که طعم آزادی را چشیده است میل به استقلال را. زنان ایرانی دهه‌ها برای آزادی و برابری مبارزه کرده‌اند؛ و اکنون نیز بازنمی‌ایستند.

ایران آماده انقلاب است

فرد کاپلان در تحلیلی که در اسلیت منتشر شده است به وضعیت روسیه، ایران و چین می‌پردازد و هر سه کشور را که در قرن بیستم شاهد چندین انقلاب بوده‌اند، مستعد انقلابی دیگر می‌داند. اما ایران را بیش از دو کشور دیگر در آستانه تغییر واقعی می‌بیند.

او در ادامه دلایل چنین برداشتی را برمی‌شمارد: نخست این‌که اکثریت جمعیت شهری ایران خواهان تغییرند؛ دلیل دیگر شکاف‌هایی است در دولت ایجاد شده و در سخنان متناقض مقام‌های جمهوری اسلامی مشهود است.

کاپلان به گزارش این ماه گروه اوراسیا نیز اشاره می‌کند که در آن آمده است رویکردی ملایم‌تر «می‌تواند به مهار جنبش اعتراضی در کوتاه‌مدت کمک کند اما نارضایتی عمومی را کاملا رفع نمی‌کند؛ و احتمالا تجمع‌های اعتراضی پراکنده در سال ۲۰۲۳ نیز ادامه خواهد داشت».

نویسنده مقاله را با نقل‌قولی از چارلز کرزمن، جامعه‌شناس، به پایان می‌رساند که می‌گوید: «وقتی به انقلاب‌ها در گذشته نگاه می‌کنی، به‌خوبی می‌شود درباره‌شان توضیح داد، اما انقلاب‌ها پیش از وقوع پیش‌بینی‌ناپذیرند.»