کمیته بین‌المللی نجات روز پنجشنبه، اول دی‌ماه، در گزارشی در مورد وضعیت اقتصاد و معیشت در افغانستان اعلام کرد که با آغاز فصل سرما، ۱۸.۹ میلیون نفر در افغانستان با ناامنی شدید غذایی روبه‌رو شده‌اند و این میزان، دو برابر تابستان سال ۲۰۲۱ است. در این گزارش به تصمیم جدید طالبان درمورد ممنوعیت تحصیل زنان در دانشگاه‌ها، به‌عنوان یکی از موانع بازسازی افغانستان و تلاش برای کاهش فقر در این کشور اشاره شده است.

در گزارش این کمیته آمده است: «دولت (طالبان) محدودیت‌های جنسیتی متعددی، ازجمله ممنوعیت تحصیل را برای زنان، وضع کرده است و این به حذف زنان از زندگی عمومی کمک می‌کند.» کمیته بین‌المللی نجات تاکید کرده است که با محرومیت زنان از کار و تحصیل، آنان بیش از پیش در معرض «خشونت مبتنی‌بر جنسیت، ازدواج کودکان و استثمار و سوءاستفاده قرار می‌گیرند».

این در حالی است که بر اساس شاخص زنان، صلح و امنیت موسسه جورج تاون، افغانستان به‌دلیل رتبه پایین در تامین عدالت و امنیت برای زنان، در انتهای فهرست قرار دارد. کمیته بین‌المللی نجات نقض حقوق زنان و دختران در افغانستان را به همراه دیگر چالش‌های موجود در این کشور، زمینه‌ساز یک بحران چند وجهی می‌داند.

براساس گزارش این کمیته، میلیون‌ها دلار در ۱۶ ماه گذشته به‌عنوان کمک‌های بشردوستانه به افغانستان ارسال و دست‌کم زمینه‌ دسترسی ۱۰ میلیون نفر به غذا و خدمات بهداشتی در زمستان سال گذشته فراهم شده است؛ اما این گزارش نشان می‌دهد که این کمک‌ها به‌هیچ‌وجه به مشکل بنیادی اقتصاد افغانستان نپرداخته است، زیرا پیش از سلطه طالبان بر افغانستان، ۷۵ درصد از مخارج عمومی این کشور از طریق کمک‌های بین‌‌المللی تامین می‌شد که دیگر در دسترس نیستند.

 در این گزارش آمده است: «با وجود تلاش‌ها برای تعامل با دولت، طرحی برای رسیدگی به فروپاشی اقتصادی افغانستان مورد توافق قرار نگرفته است. تقریبا کل جمعیت این کشور در حال حاضر در فقر زندگی می‌کنند.»

بر اساس این گزارش، ۹۷ درصد از جمعیت افغانستان در خطر فقر قرار دارند و بیش از نیمی از مردم کشور به کمک‌های بشردوستانه متکی‌اند. در حال حاضر ۹۱ درصد از درآمد یک خانواده متوسط افغان صرف غذا می‌شود و «بسیاری از خانواده‌ها مجبورند به جیره‌بندی و دیگر راهبردهای مقابله‌ای متوسل شوند.»

بررسی‌های کمیته بین‌المللی نجات سال پیش رو را نیز به لحاظ اقلیمی نگران‌کننده پیش‌بینی کرده و هشدار داده است که بازهم خشکسالی در پیش خواهد بود. از آنجایی که معیشت بیشتر جمعیت افغانستان متکی بر کشاورزی است، خشکسالی‌های پیاپی نیز یکی از عوامل عمده گرسنگی و فقر در این کشور به‌شمار می‌روند.

در همین حال، علاوه بر خشکسالی و بحران گرسنگی، نبود دسترسی کافی به خدمات بهداشتی، آموزشی و معیشتی نیز در افغانستان بر شدت بحران افزوده است. به گزارش کمیته بین‌المللی نجات، رهبری طالبان در سال ۲۰۲۲ هزینه‌های خدمات اجتماعی را تا ۸۱ درصد کاهش داد و همزمان «با قطع بودجه بین‌المللی، ارائه خدمات عمومی ضروری در این کشور به‌شدت تضعیف شد».

 پس از آنکه رایزنی‌ها درباره آزاد کردن ذخایر ارزی افغانستان که در بانک‌های آمریکا است، به نتیجه نرسید، بانک جهانی برنامه‌ای را با نام «صندوق امانی برای بازسازی افغانستان» آغاز کرد. اکنون کمیته بین‌المللی نجات اعلام کرده است که «سطوح حمایت انکشافی از افغانستان رو به کاهش است»، به این معنا که اهداکنندگان بین‌المللی مقدار موردنیاز برای تامین خدمات اجتماعی و بازسازی در افغانستان را پرداخت نمی‌کنند.

این کمیته در گزارش قبلی نیز خواستار افزایش کمک‌های بشردوستانه به افغانستان ازسوی کشورهای جهان شده بود. به گزارش این کمیته، خدمات بهداشتی، آموزشی و معیشتی موجود در افغانستان با سطح بالای نیازها هماهنگی ندارد و «به نظر نمی‌رسد که به‌زودی این هماهنگی به‌وجود آید».