شبکه خبری سی‌ان‌ان در گزارشی اختصاصی به‌نقل از منابع خود نوشت ارزیابی‌های دستگاه‌‌‌های اطلاعاتی اوکراین نشان می‌دهد از مجموع ۵۲ قطعه‌ای که در پهپاد ساقط‌شده «شاهد ۱۳۶» به‌دست آمده است، ۴۰ قطعه ساخت شرکت‌‌های مختلف آمریکایی است.

سی‌ان‌ان در گزارش خود، شمار شرکت‌های آمریکایی که از محصولاتشان در ساخت پهپاد انتحاری «شاهد-۱۳۶» ساخت ایران استفاده شده است را ۱۳ شرکت مختلف عنوان کرده است.

یافته‌های دستگاه‌های اطلاعاتی اوکراین، همچنین نشان می‌دهد ۱۲ قطعه دیگر پهپاد «شاهد-۱۳۶»، ساخت شرکت‌های متفاوت کانادایی، ژاپنی، سوئیسی، چینی و تایوانی است.

شبکه خبری سی‌ان‌ان در بخشی از گزارش خود به این نکته اشاره می‌کند که در حال حاضر، هیچ مدرک یا مستندی وجود ندارد که نشان دهد این شرکت‌ها، عامدانه با نقض قوانین مرتبط با تحریم‌ها یا محدودیت‌های وزارت بازرگانی ایالات متحده، تجهیزات و فناوری‌های خود را برای ساخت پهپاد در اختیار حکومت ایران قرار داده‌اند.

به‌نوشته سی‌‌ان‌ان، برای حکومت‌های ایران و روسیه بسیار آسان است که با راه‌اندازی شرکت‌های صوری، محصولات یا قطعاتی که نیاز دارند را خریداری کنند.

000_32QM9KH.jpg

   ۱۲ قطعه پهپاد «شاهد-۱۳۶»، ساخت شرکت‌های متفاوت کانادایی، ژاپنی، سوئیسی، چینی و تایوانی است - AFP

شبکه خبری سی‌ان‌ان، در بخش دیگری از گزارش اختصاصی خود نوشت: برای سال‌ها، دولت ایالات متحده سعی کرده است با اعمال محدودیت‌ها و تحریم‌های مختلف، جلوی دسترسی حکومت ایران به مواد و تجهیزات لازم با کیفیت‌بالا را بگیرد.

با این حال، یافته‌های دستگاه‌های اطلاعاتی اوکراین نشان می‌دهد به‌رغم تمامی این محدودیت‌ها، حکومت ایران همچنان در حال جست‌وجو و یافتن تجهیزات و فناوری‌هایی لازم است.

برای مثال، شرکت سازنده پهپادهای «شاهد-۱۳۶» که نیروهای روسیه از آن‌ها برای حمله به اهداف خود در اوکراین استفاده می‌کنند، ساخت شرکت صنایع هواپیماسازی ایران (هسا) که از سال ۲۰۰۸ در فهرست تحریم‌های ایالات متحده قرار دارد.

به‌نوشته سی‌ان‌ان، هرچند گزینه‌های محدودکننده حکومت ایران پرشمار نیست، اما دولت آمریکا تلاش می‌کنند با نظارت بیشتر روی زنجیره تامین قطعات شرکت‌ها، شرکت‌های واسطه‌ای که قطعات و تجهیزات لازم را در اختیار حکومت ایران قرار می‌دهند را شناسایی کند.

به‌گفته آدرین واتسون، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید، دولت آمریکا قصد دارد از طریق کنترل صادرات و تماس با شرکت‌های خصوصی و تشدید تحریم‌ها برنامه ساخت پهپادهای ایرانی را هدف قرار دهد.

به باور کارشناسان، هرچند شرکت‌های تولیدکننده، وعده نظارت‌‌های بیشتر روی چرخه تامین قطعات و محصولات می‌دهند، اما واقعیت این است که برای اغلب این شرکت‌ها، کنترل بازارهای جهانی کار بسیار دشوار است و آن‌ها نمی‌توانند بفهمند در نهایت محصولاتشان سر از کجا در می‌آورد.

ظرف ماه‌های گذشته، مقام‌های مختلف اوکراین، آمریکا و «ناتو»، بارها حکومت ایران را متهم کرده‌اند که با ساخت و انتقال پهپادهای نظامی به روسیه، در جنگ اوکراین دخالت کرده‌اند.

بر اساس گزارش‌هایی که منتشر شده  است، نیروهای روسیه از نیمه‌های ماه اکتبر گذشته، به‌طور مرتب از پهپادهای ساخت حکومت ایران، از جمله پهپاد انتحاری «شاهد-۱۳۶» برای هدف قرار دادن مراکز انرژی و سایر زیرساخت‌های شهری اوکراین استفاده کرده‌اند.