در حالی که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بار دیگر از ایران خواسته در مورد کشف ذرات اورانیوم در مکانی اعلام نشده که به نظر می‌رسد «تورقوزآباد» باشد، توضیح دهد، کاظم غریب‌آبادی، نماینده ایران در آژانس با تکرار مواضع قبلی تهران اعلام کرده که ایران با آژانس در مورد پرسش‌های مطرح درباره این مکان (که نامی از آن نمی‌برد) همکاری کرده و شفافیت نشان داده و تعامل ادامه دارد.
نام تورقوزآباد پس از سخنرانی بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل در مجمع عمومی سازمان ملل (مهرماه ۱۳۹۷)، بر سر زبان‌ها افتاد. او با استناد به اسناد و اطلاعات به سرقت رفته از آرشیو هسته‌ای ایران (بهمن‌ماه ۱۳۹۶) که در ساختمانی در جنوب تهران نگهداری می‌شد، مدعی شد که مکانی در تورقوزآباد واقع در اتوبان تهران-قم، محل نگهداری اورانیوم بوده است.
مقامات جمهوری اسلامی از جمله وزیر امور خارجه و معاون او عباس عراقچی که همزمان در نیویورک حضور داشتند، در برابر دوربین رسانه‌ها به این ادعای نتانیاهو واکنشی به یاد ماندنی داشتند و ضمن تمسخر نتانیاهو، وجود چنین سایتی یا نگهداری اورانیوم در آن را تکذیب کردند. رسانه‌های داخلی نیز خبرنگاران خود را به تورقوزآباد فرستادند و از «قالیشویی برادران رضایی» در محل مورد ادعای نتانیاهو رونمایی کردند.
اما در همان زمانی که دوربین‌های صدا و سیما از فرش‌های شسته شده در «قالیشویی برادران رضایی» فیلمبرداری می‌کردند ، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از ایران در مورد این سایت توضیح خواست و پس از پیگیری‌های آژانس، بازرسان با حضور در محل، رد اورانیوم را کشف کردند.
اکنون مقامات تهران می‌گویند در حال همکاری با آژانس در مورد موضوعی هستند که قبلا آن را انکار کرده بودند. یکی از جدید‌ترین موضع‌گیری‌های سازمان انرژی اتمی ایران در مورد ردیابی اورانیوم در تورقوزآباد مربوط به بهروز کمالوندی، سخنگوی این سازمان است که گفته بود ذرات اورانیوم می‌توانند به هر جایی پرواز کنند.
آرشیو هسته‌ای مبنای کشف تورقوزآباد که نیروهای امنیتی اسرائیل از قلب تهران به سرقت بردند، مربوط به فعالیت‌های هسته‌ای ایران قبل از برجام است. فعالیت‌هایی که به پرونده «پی‌ام‌دی» مشهور است و در چارچوب برجام مختومه شد.
اما با توجه به سرنوشت نامعلوم برجام و پافشاری آژانس برای دریافت توضیح قانع‌کننده از ایران در مورد ذرات اورانیوم در تورقوزآباد، احتمال جلب توجه بیشتر به پرونده «پی‌ام‌دی» و بازگشایی بخش‌های دیگری از آن دور از ذهن نیست. این پرونده و آرشیو هسته‌ای که بخش‌های زیادی از آن در اختیار اسرائیل است به ابعاد نظامی برنامه‌های هسته‌ای ایران اشاره دارد و در صورت حرکت در این مسیر بخش‌های دیگر این آرشیو اهمیت به مراتب بیشتری از ذرات اورانیوم «غنی نشده» در تورقوزآباد خواهد داشت. موضوعی که پیش از این اولی هاینونن، رئیس سابق تیم بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که اطلاعات به سرقت رفته را مشاهده کرده، به آن اشاره کرده بود.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
تاکید روز گذشته (پنجشنبه) کورنل فروتا، مدیرکل موقت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در جلسه شورای حکام بر همکاری کامل ایران برای حل موضوعات باقی‌مانده، یادآور دوران قبل از مختومه شدن پرونده «پی‌ام‌دی» است. آژانس در آن زمان تقریبا در اغلب گزارش‌ها و بیانیه‌های خود به این نکته اشاره می‌کرد که برخی موضوعات بین ایران و آژانس حل نشده باقی مانده است. ابعاد این موضوعات حل نشده به اندازه‌ای وسیع بود که دولت باراک اوباما به این نتیجه رسید که تنها با چشم‌پوشی از این پرونده، دستیابی به برجام امکان‌پذیر است.
در گزارشی که وب‌سایت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از جلسه روز گذشته شورای حکام منتشر کرده به نقل از فروتا آمده است: «ما از تاریخ هفتم نوامبر که ذرات اورانیوم طبیعی را در مکانی که ایران قبلا به آژانس اعلام نکرده بود، یافتیم، از تهران خواستار توضیح شده‌ایم، اما تا کنون هیچ اطلاعات تکمیلی دریافت نکرده‌ایم و موضوع حل نشده باقی مانده است. در همین راستا نشستی در هفته آینده در تهران ترتیب داده شده تا نمایندگان آژانس و ایران در مورد این مساله گفتگو کنند».
فروتا در بخش دیگری از اظهارات‌اش به این نکته اشاره می‌کند که همکاری ایران برای حل کامل این مساله ضروری است.
ایران در پانزدهم آبان‌ماه سال جاری با آغاز گازدهی به سانتریفیوژهای سایت فوردو در نزدیکی قم، چهارمین مرحله از روند کاهش تعهدات خود در برجام را به اجرا گذاشت. روندی که از اردیبهشت‌ماه امسال و در واکنش به خروج یکجانبه آمریکا از برجام و بی‌تفاوتی اروپا به تعهداتاش آغاز شده و به گفته مقامات تهران تا زمانی که اروپا به تعهداتاش بازنگردد، ادامه خواهد داشت.
واکنش اروپا و آمریکا به چهارمین گام ایران در عقب‌گرد از تعهدات هسته‌ای که با اخراج یک بازرس آژانس از سایت نطنز (به اتهام همراه داشتن مواد مشکوک) همراه بود، در مقایسه با گام‌های قبلی تندتر بود، اما همچنان پیامد ویژه‌ای برای ایران به دنبال نداشته است.
به نظر می‌رسد اروپا توپ را به زمین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انداخته‌اند تا در صورتی که آژانس نقض برجام از سوی تهران را تایید کرد، «مکانیسم ماشه» با چشم‌انداز بازگشت پرونده ایران به شورای امنیت را به جریان بیاندازد.
در چنین شرایطی، ظهور موضوعات حل نشده بین ایران و آژانس و ادامه مسیر کاهش تعهدات ایران در برجام می‌تواند به عنوان یک کاتالیزور در ایجاد یک ائتلاف بین‌المللی دیگر-نظیر آنچه قبل از برجام اتفاق افتاد- علیه ایران عمل کند و مسیر گزارش‌های آژانس را به تایید انحراف در فعالیت‌های هسته‌ای ایران تغییر دهد.
