گفتههای جدید مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی و رزمایش مشترک آمریکا و اسرائیل برای تمرین حمله به تاسیسات اتمی ایران، تنشها بر سر برنامه هستهای ایران را بهشدت افزایش داده است.
همکاری نکردن ایران با آژانس و پاسخ ندادن به سوالهای آژانس درباره آثار اورانیوم کشف شده در برخی تاسیسات نیز تنشها را بیشتر کرده است، بهویژه آنکه بسیاری از طرفین از احیا نشدن برجام سخن میگویند.
رافائل گروسی، مدیر آژانس بینالمللی انرژی اتمی، این هفته گفت ایران اورانیوم غنی شده کافی برای ساخت «چندین» سلاح هستهای دارد. مقام ارشد هستهای سازمان ملل متحد هشدار داد ایران بهاندازه کافی اورانیوم غنی شده سطح بالا برای ساخت «چندین» سلاح هستهای را در صورت انتخاب در اختیار دارد. با این حال به نظر میرسد تلاشهای دیپلماتیک برای محدود کردن دوباره برنامه اتمی ایران بیش از هر زمان دیگری به بنبست رسیده است، چراکه اکنون تهران به یک شریک تسلیحاتی برای روسیه تبدیل شده و خیزش مردم ایران علیه جمهوری اسلامی، احیای برجام را دور و دورتر کرده است.
خبرگزاری اسوشیتدپرس روز پنجشنبه ۲۶ ژانویه در تحلیلی نوشت، هشدار رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در پاسخ به سوالهای قانونگذاران اروپایی طی هفته اخیر نشان میدهد که برنامه هستهای ایران به یک مرحله خطرناک رسیده است. حتی در اوج تنشهای پیشین غرب و ایران در طول ریاستجمهوری محمود احمدینژاد، قبل از توافق هستهای ۲۰۱۵، ایران هرگز به این اندازه اورانیوم غنیسازی نکرده بود.
چندین ماه است که کارشناسان عدم تکثیر سلاهای هستهای اتمی حدس زدهاند که جمهوری اسلامی اورانیوم کافی غنی شده تا ۶۰ درصد برای ساخت حداقل یک سلاح هستهای را دارد، هرچند تهران مدتها است که اصرار دارد برنامه هستهای ایران صلحآمیز است. رافائل گروسی روز سهشنبه هشدار داد که در توصیف برنامه ایران «ما باید بهشدت مراقب باشیم.» او صادقانه اقرار کرد که موجودی اورانیوم غنی شده سطح بالای تهران چقدر رشد کرده است.
رافائل گروسی میگوید: «یک چیز درست است: آنها مواد هستهای کافی برای ساخت چندین سلاح هستهای جمعآوری کردهاند، نهفقط یک سلاح. این دیپلمات آرژانتینی سپس به سخنرانی معروف بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، در سال ۲۰۱۲ در سازمان ملل اشاره کرد. نتانیاهو در این سخنرانی طرح یک بمب را با فتیله روشن در دست داشت و خط قرمزی بر روی آن کشید و از جامعه بینالمللی خواست تا از برنامه غنیسازی اورانیوم تهران جلوگیری کنند.
با وجود اینکه توافق هستهای ۲۰۱۵ موجودی اورانیوم ایران را بهشدت کاهش داد و سطح غنیسازی آن را به ۳.۶۷ درصد رساند، نتانیاهو با موفقیت توانست دونالد ترامپ، رئیسجمهوری وقت آمریکا را برای خروج از این توافق و ایجاد تنشهای بعدی راضی کند. «شما به یاد دارید زمانی که آقای نتانیاهو این طرح را در سازمان ملل متحد با خطوط نشان داد؟ -- خب، الان مدت طولانی از آن زمان گذشته است. ایران ۷۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده ۶۰ درصدی دارد. گروسی افزود: «البته این به آن معنا نیست که آنها حالا سلاح هستهای دارند.»
نمایندگی ايران در سازمان ملل متحد، روز پنجشنبه، به درخواست اظهارنظر درمورد صحبتهای گروسی بلافاصله پاسخ نداد و مقامها در تهران مستقیما به آنها واکنش نشان ندادند. با اين حال، تلويزيون دولتی ايران روز پنجشنبه به نقل از محمد اسلامی، رئيس سازمان انرژی اتمی ایران، اعلام کرد تهران از ديدار گروسی از ايران استقبال میکند. رافائل گروسی گفته است بهزودی از ایران بازید میکند. او گفته است نظارت این سازمان بر برنامه اتمی ایران، با ایرادها و موانعی روبرو است. گفتههای گروسی با رزمایش مشترک آمریکا و اسرائیل در صحرای نقب همزمان شده است که ۱۴۲ هواپیمای این دو کشور شبیهسازی حمله به تاسیسات اتمی ایران را تمرین میکنند.