در حالی که تا چند روز دیگر، دور جدید گفتگوهای صلح در شهر پکن پایتخت چین آغاز می‌شود، گروه طالبان هم تلاش تازه خود را ظاهرا در قالب سفرهای مشورتی آغاز کرده است. پس از این که هفته گذشته زلمی خلیل زاد، نماینده ویژه آمریکا در امور صلح افغانستان، با نمایندگان طالبان در دفتر قطر دیدار و گفتگو کرد. طالبان در نخستین اقدام به تهران رفته و با جواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران ملاقات کردند. طالبان می‌گویند ملا غنی، برادر رئیس دفتر قطر و همچنان رئیس گروه مذاکره کننده با آمریکا، به تهران رفته و درباره روند صلح افغانستان با وزیر خارجه این کشور گفتگو کرده است.

به گفته سخنگوی طالبان در این دیدار در رابطه با وضعیت مهاجران نیز گفتگو شده است. هرچند مقام‌های ایرانی در مورد این سفر تاکنون هیچ گونه اظهارنظری نکرده‌اند. در چند سال اخیر جمهوری اسلامی ایران دیگر مانند گذشته رابطه خود با طالبان را کتمان نمی‌کند. رژیم ایران پس از این که سلطه طالبان از افغانستان برچیده شد و نیروهای ناتو در چهارچوب ماموریت ضد تروریسم وارد افغانستان شدند، با این دشمن قدیمی (طالبان) از در دوستی درآمد و به تعدادی از فرماندهان این گروه را خاک خود پناه داد. مهربانی جمهوری اسلامی نسبت به طالبان از این هم فراتر رفت و پایگاهی نیز در داخل خاک ایران برای آموزش طالبان اختصاص یافت و حتی از سوی جمهوری اسلامی تجهیز و مسلح نیز می‌شدند.

این رابطه با حضور داعش در افغانستان، که دشمن تندروتر جمهوری اسلامی بود، گستردگی بیشتر یافت. جمهوری اسلامی با سرازیر کردن امکانات نظامی به طالبان، باعث شدند نفوذ داعش در غرب افغانستان و نزدیکی مرزهای این کشور با ایران صفر شود و طالبان برای نشان دادن حسن نیت خود به جمهوری اسلامی، تمامی هواداران داعش در غرب افغانستان را از دم تیغ گذراند. سیاستمداران جمهوری اسلامی بار ها عنوان کرده‌اند که این کشور همچنان حامی حضور طالبان در نظام فعلی افغانستان است. به همین دلیل رهبری دفتر قطر گاهی با سفر به ایران با مقام های این کشور، به‌خصوص فرماندهان سپاه پاسداران، دیدار می‌کنند. اما این دیدار در مرحله‌ای صورت گرفته که دولت افغانستان در حال تنظیم فهرست شرکت‌کنندگان‌ مذاکرات چین است.

وزارت خارجه افغانستان گفته است که بررسی‌ها برای تهیه یک فهرست همه‌شمول ادامه دارد و تا کنون غیر از بخشی از این فهرست، هنوز تکمیل نشده است. دولت افغانستان هرچند میگوید از تمامی جناح‌ها برای مذاکره با طالبان دعوت به عمل امده است، اما به تازگی گروه طالبان عنوان کرده است که فهرست تازه به دلیل این که اکثریت آنان دولتی بوده‌اند، برای آنان قابل قبول نبوده و آنان خواهان حضور همگانی احزاب و جناح‌ها در این گفتگوها هستند. طالبان هراس دارند که فهرست یک‌دست و با اکثریت افراد وفادار به دولت آنان را از موضع برتری که در مذاکرات خواهان آنند، پایین می‌کشد. گروه طالبان با همین ترفند در مذاکراتی که سال گذشته در مسکو برگزار شد، توانست کنترل نشست را کامل به دست گرفته و با استفاده از تشتت آرا در میان طرف دولت افغانستان ، دیدگاه های خود را بر نشست تحمیل کند.

تنش میان رئیس جمهوری قبلی و فعلی

به نظر می‌رسد فاصله و اختلاف نظر میان حامد کرزای رئیس جمهوری قبلی افغانستان با رئیس جمهوری غنی بیشتر از گذشته شده است. حامد کرزای در تازه ترین اظهارات خود به رسانه‌ها گفته است آقای غنی از وی خواسته است نام خود را از فهرست اعضای مذاکره کننده با طالبان بیرون بکشد و او نیز چنین کرده است. اما پس از آنکه متوجه شده از تعداد دیگری نیز این درخواست شده است، با آن مخالفت کرده. به نظر می‌رسد منظور کرزای از این گفته‌ها این باشد که حکومت می‌خواهد جلو حضور افراد وفادار به حامد کرزای را در فهرست بگیرد. آقای کرزای که درانتخابات سال 2014 از اشرف غنی حمایت کرده بود، در طول پنج سال حکومت‌داری آقای غنی، با وی بر سر مسائل مختلف اختلاف پیداکرد. این اختلاف به جایی رسید که کرزای در پشت پرده انتخابات ریاست جمهوری ششم مهر، از دکتر عبدالله عبدالله حمایت کرد.

این حمایت باعث شده حکومت در صدد بیرون کشیدن حامد کرزای و هوادارانش از فهرست اعضای گفتگوکننده با طالبان باشد. با این حال به نظر می‌رسد واکنش طالبان در رابطه با فهرست جدید، که به زعم آنان اکثریت دولتی‌ها هستند، عدم حضور حامد کرزای و هوادارانش باشد. زیرا در چند سال گذشته کرزای تلاش کرده دیدگاه‌های خود را به نحوی به طالبان نزدیک سازد. به هرصورت چه حامد کرزی در فهرست حضور داشته باشد و چه نداشته باشد، مذاکرات صلح پکن به زودی آغاز می‌شود. زیرا کارشناسان سیاسی بر این باورند که مذاکرات پکن به سوی یک توافق حتمی حرکت می‌کند. اما سرعت این حرکت بیشتر به این بستگی دارد که  کشورهای حامی طالبان نظیر ایران ، روسیه و پاکستان نسبت به این مذاکرات چه دیدگاهی داشته باشند.