شی جین‌پینگ، رئیس‌ جمهوری ۶۹ ساله چین، روز جمعه برای سومین دوره پنج‌ساله در سمت خود ابقا شد تا هنجار چند ده سال اخیر پکن که دوره ریاست‌جمهوری را محدود می‌کرد، رسما شکسته شود؛ او اینک به سوی ریاست ‌جمهوری مادام‌العمر گام برمی‌دارد. 

اما شی همچنان چرخشی بودن سایر سمت‌ها را حفظ کرده و همین است که دو چهره جدید در ساختار قدرت در پکن به میان آمده‌اند: لی چیانگ، نخست‌وزیر، و ژنرال لی شانگفو، وزیر دفاع تازه. این دو، روزهای شنبه و یکشنبه، ۱۱ و ۱۲ مارس (۲۰ و ۲۱ اسفند)، با رای «کنگره ملی خلق» (مجلس چین) به این سمت‌ها منصوب شدند.

نخست‌وزیری در چین سمتی اجرایی است که در سالیان اخیر وظیفه اصلی‌اش اداره اقتصاد بوده است. اینک لی در حالی باید تصدی دومین اقتصاد بزرگ جهان را در اختیار گیرد که این اقتصاد با چالش‌برانگیزترین اوضاع سال‌های اخیر روبرو است. 

لی پیش از این دبیر حزب کمونیست در شانگهای (و بر آن مبنا، رئیس شاخه حزب در این پایتخت مالی چین) بود. از سیاست‌های معروف سال‌های اخیر او، اعمال قرطینه شدید بود که به سیاست «کرونا صفر» معروف شد. در حالیکه مردم شانگهای از کمبود دسترسی به غذا، مراقبت پزشکی و خدمات ساده گلایه می‌کردند، لی با این کار وفاداری‌اش را به سیاست‌های شی ثابت کرد تا حالا نخست‌وزیر چین شود. آشنایی این چهره ۶۳ ساله با رئیس‌ جمهوری چین به سال‌ها قبل برمی‌گردد؛ زمانی که شی به دبیری حزب کمونیست در استان ژجیانگ، استان محل تولد لی، منصوب شد. این استان نسبتا متمول در جنوب شرقی چین واقع شده و در سال‌های اخیر از مراکز فناوری و صنایع تولیدی بوده است. 

خود لی از ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶ فرماندار ژجیانگ بود و سپس یک سال دبیر شاخه حزب در استان جیانگسو، تا ۲۰۱۷ که به دبیری حزب در شانگهای رسید. او در سال‌های حضور در این سمت‌های مهم، به نزدیکی به بخش خصوصی معروف بوده است و به ارزیابی مثبت شی نسبت به او و انتصابش نیز از همین زاویه نگریسته می‌شود. شی در سال‌های اخیر با افزایش قدرت دولت و کارزار «مبارزه با فساد»، سراغ خیلی از چهره‌های بخش خصوصی رفت و آن‌ها را بیش از پیش مطیع دولت و حزب کمونیست کرد. اینک پیش‌بینی می‌شود که لی نیز از تجربه‌های خود در روابط حسنه با این بخش استفاده کند تا بتواند جانی به اقتصاد چین بدهد که همچنان به گرفتاری‌های سال‌های کرونا دچار است و با معضلات دیگری نیز، از جمله تقاضای ضعیف جهانی برای صادرات چینی، تعرفه‌های سخت آمریکا، نبود نیروی کار کافی و پا به سن گذاشتن جمعیت، روبه‌رو است. 

در جلسه روز یکشنبه مجلس چین، لی کچیانگ، نخست‌وزیر پیشین، از برنامه پکن برای احیای اقتصاد از طریق تشویق مصرف سخن گفت و هدف رشد سال جاری را «حدود پنج درصد» اعلام کرد. اقتصاد چین سال گذشته فقط سه درصد رشد داشت که دومین نرخ ضعیف از دهه ۱۹۷۰ تاکنون بود. اینک باید دید لی چه کارنامه‌ای از خود بر جای می‌گذارد. از مجموع  نزدیک به ۳ هزار نماینده مجلس، سه نماینده رای مخالف و هشت نماینده رای ممتنع دادند که نشان از میزانی، هرچند پایین، از مخالفت دارد.

منصب‌های دیگری که نمایندگان تایید کردند، رئیس جدید «دیوان عالی خلق»، رئیس اداره دادستانی دولتی، و دو معاون رئیس «کمیسیون نظامی مرکزی» است که رهبری ارتش دو میلیون نفری چین را بر عهده دارد. از نکات عجیب و نادر در مورد ارتش چین، این است که این نیروی مسلح رسما شاخه مسلح حزب کمونیست چین است و از این رو، ریاست آن نیز سمتی حزبی است. دیوید شوشیانگ، هه لیفنگ، ژانگ گوئوچینگ و لیو گوژونگ نیز به مسندهای معاونت نخست‌وزیر منصوب شدند که باید به لی چیانگ یاری برسانند. 

اما از دیگر سمت‌های مهمی که نمایندگان روز یکشنبه به نامزد آن رای دادند، وزارت دفاع ملی بود که اینک به ژنرال لی شانگفو می‌رسد. این مهندس ۶۵ ساله هوا‌وفضا و عضو کنونی شورای دولتی، پنج سال رئیس اداره «توسعه تجهیزات» در «کمیسیون نظامی مرکزی» ‌بوده است و پیش از آن، معاون فرمانده «نیروی پشتیبانی راهبردی» و معاون فرمانده «اداره عمومی تسلیحات» در ارتش‌. او ۳۱ سال نیز در مرکز پرتاب ماهواره شیچانگ فعالیت کرده و ۱۰ سال مدیر آن بوده است. ژنرال لی از مبتکران مدرن‌سازی ارتش چین در سال‌های گذشته دانسته می‌شود. 

وزارت دفاع البته سمتی عموما دیپلماتیک و حتی تشریفاتی است، اما انتصاب ژنرال لی برای آمریکا معنای مشخصی دارد. سال ۲۰۱۸، دولت وقت دونالد ترامپ، لی و اداره «توسعه تجهیزات» ارتش چین را که او در‌آن هنگام رئیسش بود، به دلیل خرید تسلیحات روسی، از جمله هواپیمای جنگی سوخو ۳۵ و سامانه موشکی زمین به هوای اس ۴۰۰، تحریم کرد. 

شبکه «سی‌ان‌ان» در تحلیل خود از انتصاب ژنرال لی، اشاره کرد که این انتصاب «زمانی رخ می‌دهد که روابط بین پکن و واشنگتن بیش از پیش پرتنش است». اما کارشناسان نظامی که با خبرگزاری رویترز صحبت کردند، انتصاب ژنرال لی را پاداش اقدامات او در زمینه مدرن‌سازی ارتش کشور دانستند. 

لی در سال ۲۰۱۶ به معاونت فرماندهی «نیروی پشتیبانی راهبردی» منصوب شد که تازه در حکم سپاهی مجزا در ارتش چین برپا شده بود و هدف آن شتاب بخشیدن به توسعه ظرفیت‌های فضایی و سایبری این کشور بود. موفقیت او در این مسند بود که باعث شد به ریاست اداره «توسعه تجهیزات» در «کمیسیون نظامی مرکزی» برسد. 

جیمز چار، کارشناسی از دانشکده مطالعات بین‌المللی اس راجاراتنام در سنگاپور، به رویترز گفت: «پیشینه عملیاتی و فنی وزیر دفاع آتی چین به‌ویژه از این رو حائز اهمیت است که ارتش چین می‌خواهد تا سال ۲۰۱۹ به ارتشی در سطح جهانی بدل شود.»

الکساندر نیل، کارشناس امنیتی مقیم سنگاپور از اتاق‌فکر «مجمع پاسیفیک» در هاوایی، گفت: «به نظرم او را به این علت منصوب کرده‌اند که از نظر شی جین‌پینگ، در زمینه‌های کلیدی مدرن‌سازی موفقیت داشته است. او وجهه مناسبی در بین مخاطبان بین‌المللی خواهد داشت.»