چند هفته‌ پس از آنکه «طوفان استوایی فِردی» برای دومین بار موزامبیک را درنوردید و ویرانی‌های گسترده‌ای برجای گذاشت، اکنون این کشور به ویژه مناطق وسیع آسیب دیده از طوفان با شیوع همه‌گیری وبا مواجه شده است، شمار مبتلایان به شکل تصاعدی در حال افزایش است و تعداد جان‌باختگان نیز روند صعودی دارد.

بنابر اعلام دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل متحد، تا ۲۷ مارس، هفتم فروردین، بیش از ۱۹ هزار مورد تایید شده ابتلا به وبا در هشت استان موزامبیک ثبت شده است و نشان می‌دهد شمار مبتلایان به وبا در این کشور طی یک هفته دو برابر شده است.

طوفان فردی به احتمال زیاد طولانی‌ترین طوفان تاریخ بوده است و بیش از پنج هفته ادامه داشت و در این مدت دو بار موزامبیک را درنوردید. این طوفان استوایی در موزامبیک ۱۶۵ کشته و در ماداگاسکار ۱۷ کشته برجای گذاشت و صدها نفر در اثر آن مفقود شدند.

بنابر آمارهای اعلام شده، کشور مالاوی بیشترین خسارت انسانی در طوفان استوایی فردی را متحمل شده است؛ دست‌کم ۶۷۶ نفر در این کشور جان خود را از دست دادند و با گذشت دو هفته از فروکش کردن طوفان بیش از ۵۳۰ نفر همچنان مفقودند. به این ترتیب تعداد قربانیان این طوفان در مالاوی می‌تواند از هزار و ۲۰۰ نفر نیز فراتر رود.

طوفان استوایی فردی همچنین خسارات گسترده‌ای به موزامبیک وارد کرد و بخش عظیمی از منابع آب همچنان آلوده‌اند.

به گفته ادواردو سام گودو، مدیرکل موسسه ملی بهداشت موزامبیک، روزانه فقط در منطقه  کوئلیمین استان زامبزیا ۶۰۰ مورد جدید و تایید شده ابتلا به وبا ثبت می‌شود. این در حالی است که آمار واقعی ابتلا به وبا در این منطقه می‌تواند بیشتر و حتی تا هزار مورد ابتلا در روز باشد.

بر اساس داده‌های وزارت بهداشت، حداقل ۳۱ نفر بر اثر وبا در استان زامبزیا موزامبیک جان باخته‌اند و بیش از سه هزار و ۲۰۰ نفر بین ۱۵ تا ۲۹ مارس، (۲۴ اسفند تا نهم فروردین)، در بیمارستان بستری شدند.

بیشترین موارد ابتلا به وبا در محله‌های حومه کوئلیمین ثبت شده است. محله‌هایی که اکثر ساکنان آن در کلبه‌های گلی بامبو یا خشتی زندگی می‌کنند و آب را از چاه‌های عمومی تامین می‌کنند.

سیل ناشی از طوفان استوایی فردی، آب بسیاری از این چاه‌ها را در معرض آلودگی ناشی از سرریز فاضلاب و دیگر منابع باکتری‌ها قرار داده است. یکی از راه‌های شیوع وبا نیز از طریق ورود مدفوع یا فاضلاب در منابع وارد آب آشامیدنی است.

تا زمانی که خسارات ناشی از سیل به ویژه خطوط تخریب شده انتقال آب بازسازی و تعمیر نشوند، تنها منبع آب برای ساکنان این مناطق همین چاه‌های آب‌اند.

هم‌اکنون راه حل‌های موقت تنها امید برای جلوگیری از شیوع وبا در موزامبیک است و نیروهای داوطلب خانه به خانه می روند و بطری‌هایی را برای تصفیه آب محلی با کلر توزیع می کنند. هر بطری باید برای یک خانواده دست‌کم یک هفته دوام بیاورد، اما ظرفیت انبارهای نگهداری این بطری‌ها نیز رو به پایان است و از طرفی نیروی انسانی برای توزیع گسترده و سریع این مواد ضد عفونی کننده وجود ندارد.

همزمان کادر بهداشت و درمان در بسیاری از کلینیک‌ها و بیمارستان‌ (با وجود آنکه به شدت در اثر طوفان آسیب دیده‌اند) همچنان برای درمان مبتلایان به وبا تلاش می‌کنند.

مدیر درمان مرکز بهداشت ایسیدورا در حومه منطقه کوئلیمین گفت: «طوفان استوایی زیرساخت‌های را نابود کرده است و ما در بخش‌هایی از بیمارستان که تخریب نشده کار می‌کنیم. حتی برخی از همکاران ما بیرون در فضای باز کار می‌کنند چون فضای کافی برای همه وجود ندارد.»

یکی از مدیران هماهنگ کننده سازمان ملل در موزامبیک گفت: «کنترل شیوع وبا در یک زمین مسطح پر آب، ماموریت غیرممکن است. از طرفی سرویس بهداشتی اکنون مشکل بزرگی است و سیل بر زیرساخت‌های کلیدی، مانند خطوط لوله آب و تامین برق تاثیر گذاشته است و تعمیر این زیرساخت‌ها در مناطق سیل‌زده نیز ماموریت غیرممکن دیگری است.»

با تشدید بحران بهداشت عمومی در موزامبیک، معیشت مادی صدها هزار نفر به ویژه در مناطق آسیب دیده از طوفان فردی در خطر است، ورود سیلاب و آب دریا به زمین‌های کشاورزی، حاصلخیزی خاک را در این منطقه به شدت کاهش می‌دهد و تهدید دیگری را برای ساکنان این مناطق به دنبال دارد.