دو روز پس از صدور حکم دادگاه نظامی تهران در پرونده رسیدگی به شلیک پدافند موشکی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به هواپیمای اوکراینی، «گروه هماهنگی و واکنش بین‌المللی برای قربانیان پرواز پی‌اس۷۵۲» روز سه‌شنبه با صدور یک بیانیه‌ مشترک، ضمن بی‌اعتبار خواندن این حکم قضایی، جلسات رسیدگی دادگاه در ایران را «ساختگی» توصیف کرد و خواهان توجه بین‌المللی، مسئولیت‌پذیری حکومت ایران و رسیدگی شفاف و بی‌طرفانه به این پرونده کیفری شد.

گروه هماهنگی و واکنش بین‌المللی برای قربانیان پرواز پی‌اس۷۵۲، از نمایندگان وزارت خارجه کشورهای کانادا، سوئد، بریتانیا و اوکراین تشکیل شده است.

در بیانیه مشترک روز سه‌شنبه ۱۸ آوریل (۲۹ فروردین ۱۴۰۲) چهار کشور کانادا، سوئد، بریتانیا و اوکراین، حکومت ایران بار دیگر آشکارا متهم شده که در روز ۸ ژانویه سال ۲۰۲۰ عامدانه و «بی‌رحمانه»، پرواز پی‌اس۷۵۲ را در آسمان تهران هدف قرار داده است.

در بخشی از بیانیه روز سه‌شنبه گروه هماهنگی و واکنش بین‌المللی، این طور آمده است: «محاکمه‌های ساختگی که در تهران انجام شد، نباید توجه جهان را از پایبند نبودن حکومت ایران به تعهدات بین‌المللی منحرف کند.»

یکشنبه این هفته، خبرگزاری رسمی قوه قضاییه جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد متهم ردیف اول این پرونده که هنوز نام، هویت و مسئولیت‌هایش روشن نیست، به‌دلیل «مباشرت در قتل شبه‌عمد سرنشینان هواپیمای اوکراینی» به تحمل سه سال حبس تعزیری و نیز به دلیل «لغو دستور ابلاغی و با توجه به گستردگی آثار و تبعات این اقدام»، به حداکثر مجازات (۱۰ سال حبس تعزیری) محکوم شده است.

در رای دادگاه نظامی تهران، از متهمان پرونده هیچ نامی برده نشده است و متهم ردیف اول تنها «فرمانده سامانه دفاعی تور.ام.یک» معرفی شده است.

در همین حال، انجمن خانواده‌های جانباختگان پرواز پی‌اس۷۵۲ روز دوشنبه با صدور بیانیه‌ای ضمن «نمایشی» خواندن دادگاه نظامی تهران اعلام کرد صلاحیت این دادگاه را به‌رسمیت نمی‌شناسد و لاجرم حکم این دادگاه را نیز قبول ندارد.

در هفتم دی‌ماه گذشته، وزرای خارجه چهار کشور کانادا، سوئد، اوکراین و بریتانیا در بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند به‌نمایندگی از کشورهای متبوع خود نخستین گام عملی برای رسیدگی به اتهام‌های حکومت ایران در شلیک عامدانه به هواپیمای اوکراینی را برداشته‌اند.

خانواده‌های جان‌باختگان هواپیمای اوکراینی و بسیاری از فعالان سیاسی و حقوق بشری ایران، از همان ابتدا خواستار پیگیری‌های جهانی برای تشکیل یک دادگاه بین‌المللی، با هدف شناسایی و پاسخگو کردن عوامل اصلی کشتن تمامی ۱۷۶ سرنشین پرواز پی‌اس۷۵۲ بودند.

انتظار می‌رود پس از یک روند اداری در سازمان بین‌المللی هوانوردی کشوری، در نهایت، در دیوان بین‌‌‌المللی دادگستری لاهه به پرونده رسیدگی شود.