جوگی‌ها که سال‌ها است در افغانستان زندگی دشوار و طاقت‌فرسایی دارند، با سلطه دوباره طالبان بر این کشور با مشکلات بیشتری هم مواجه شده‌اند. محمدصابر کولابی، از نمایندگان قوم جوگی در کابل، به ایندیپندنت فارسی گفت که طالبان در تلاش‌اند خانه جوگی‌ها را مصادره کنند و آنان را از همه‌جا برانند.
به جوگی‌ها با گذشت بیش از ۱۲۰ سال زندگی در افغانستان، هرگز شهروندی این کشور داده نشد و با آنان همچنان به عنوان مهاجر برخورد می‌شود. روش زندگی جوگی‌ها در افغانستان دوره‌گردی است و زنان و مردان این قوم در مشاغلی مانند دست‌فروشی، کارگری مشغول‌اند یا گدایی می‌کنند. از تعداد جوگی‌ها در افغانستان آمار دقیقی وجود ندارد اما محمد صابر کولابی می‌گوید تا پیش از سلطه طالبان بر افغانستان، حدود پنج هزار خانوار و اکنون حدود دو هزار و ۵۰۰ خانواده از قوم جوگی در افغانستان زندگی می‌کنند. متوسط تعداد اعضای خانواده‌های جوگی پنج تا هفت نفر است.
جوگی‌ها از ساکنان بومی تاجیکستان به‌ویژه منطقه کولاب در این کشورند که حدود ۱۲۰ سال قبل به افغانستان و برخی کشورهای دیگر منطقه از جمله ایران و پاکستان مهاجرت کردند. دولت اشرف غنی دستور داده بود به اعضای قوم جوگی شهروندی افغانستان داده شود، اما با فروپاشی دولت جمهوری، این فرمان لغو شد.
از آنجا که جوگی‌ها در افغانستان از حق شهروندی برخوردار نیستند، کودکان این قوم از تحصیل محروم‌اند و بی‌سوادی به عقب‌ماندگی و محرومیت بیشتر آنان منجر شده است. این مسئله در شرایط کنونی باعث شده است جوگی‌ها از کمک‌های بشردوستانه سازمان‌های بین‌المللی در افغانستان نیز محروم بمانند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
اردوگاه ببرک یکی از مکان‌های تجمع قوم جوگی در کابل است که تا پیش از بازگشت طالبان به قدرت، حدود ۳۵۰ خانواده آنجا زندگی می‌کردند، اما اکنون حدود ۴۰ خانواده در این اردوگاه باقی مانده و بقیه به ایران و پاکستان مهاجرت کرده‌اند. جوگی‌ها در ۲۰ سال گذشته در این اردوگاه برای خود خانه ساختند، اما اکنون طالبان قصد دارند این اردوگاه را تخریب و به جای آن شهرک بسازند. محمد صابر کولابی می‌گوید طالبان به خانواده‌های جوگی ساکن ببرک تا بعد از عید فطر مهلت داده‌اند خانه‌های خود را ترک کنند.
بیشتر خانواده‌های جوگی در شهرهای مزارشریف، کابل، جلال‌آباد، جوزجان، لغمان، قندهار و هرات زندگی می‌کنند، اما محدودیت‌های طالبان وضعیت زندگی این قوم را هم دشوار کرده است.
محمد صابر کولابی می‌گوید طالبان ده‌ها زن و مرد جوگی را به دلیل تکدی‌گری بازداشت و زندانی کرده‌اند. طالبان اخیرا روند سرشماری متکدیان و تشخیص متکدیان حرفه‌ای و نیازمند را آغاز کردند و مقام‌های این گروه مدعی‌اند به افرادی که نیازمند تشخیص داده شوند، حقوق ثابت ماهانه می‌دهند، اما بسیاری از افرادی که به عنوان متکدی بازداشت شده‌اند، می‌گویند از طالبان حقوقی دریافت نکرده‌اند.
محمد صابر کولابی گفت: «قوم جوگی تمام این سال‌ها به عنوان شهروند افغانستان پذیرفته نشدند و به همین دلیل از تحصیل و مشاغل رسمی محروم‌اند. طالبان با اعمال فشار و بازداشت وضعیت ما را دشوارتر کرده‌اند.» کولابی افزود: طالبان به اعضای قوم جوگی هشدار داده‌اند که اگر هنگام تکدی‌گری بازداشت شوند، شش ماه حبس خواهند شد.
در افغانستان با وجودی که زنان به دلایل سنتی و فرهنگی، کمتر در کارهای شاق مشغول‌اند، زنان قوم جوگی برعکس بقیه زنان افغانستان به سخت‌کوشی شهره‌اند و تا پیش از فروپاشی دولت جمهوری در شهرهای مختلف افغانستان در بازارها فروشندگی می‌کردند.
صدور فرمان منع کار زنان از سوی ملا هبت‌الله آخوندزاده رهبر طالبان، ده‌ها تن از زنان جوگی را نیز بیکار کرد. بخش دیگری از زنان جوگی روزانه در شهرها، روستاها و محله‌ها به فال‌بینی و تکدی مشغول بودند که فعالیت آنان ممنوع شد. صابر کولابی می‌گوید بسیاری از خانواده‌های قوم جوگی به‌سختی روزگار می‌گذرانند و اگر وضعیت همین‌گونه ادامه پیدا کند، احتمال وقوع فاجعه انسانی در میان این قوم وجود دارد.
نگاه تحقیرآمیز جامعه به قوم جوگی، محرومیت آنان از کار در نهادهای دولتی و غیردولتی به دلیل نداشتن سواد و مدارک شهروندی و همچنین اعمال تبعیض از سوی طالبان، جوگی‌ها را در تنگنایی بی‌سابقه قرار داده است. ده‌ها خانواده قوم جوگی در ماه‌های اخیر از مسیرهای غیرقانونی به ایران و پاکستان مهاجرت کردند، اما در کشورهای همسایه افغانستان نیز به دلیل نبود کار و نداشتن مجوز اقامت، زندگی جوگی‌ها به‌دشواری می‌گذرد.
