دیپلمات‌های غربی دوشنبه، ۲۴ آوریل (۴ اردیبهشت)، در جلسه شورای امنیت سازمان ملل متحد، از سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، بابت اقدامات کشورش در اوکراین انتقاد کردند. لاوروف که ریاست جلسه شورای امنیت را با عنوان «حفظ صلح و امنیت بین‌الملل» در این روز برعهده داشت، هدف انتقاد مستقیم و رو در روی دیپلمات‌های غربی قرار گرفت.
روسیه از اول آوریل ریاست دوره‌ای شورای امنیت را بر عهده گرفته است. در آن زمان، شماری از دیپلمات‌ها آن را به «دروغ آوریل» تشبیه کردند.
اوکراین پیش‌تر ریاست موقت روسیه را بر شورای امنیت، «بدترین شوخی تاریخ» خوانده بود. لیندا توماس گرینفیلد، سفیر آمریکا در سازمان ملل متحد، نیز گفته بود که مسکو ممکن است با انتشار اخبار جعلی درباره جنگ اوکراین، از این نقش سوء‌استفاده کند. او همچنین وعده داد که در صورت اقدام روسیه در این مسیر، آماده است که مانع آن شود.
پیش از این، آخرین باری که روسیه ریاست شورای امنیت سازمان ملل متحد را برعهده داشت، بیش از یک سال پیش بود و در آن زمان مسکو دستور حمله همه‌جانبه هوایی، زمینی و دریایی نیروهای خود را به اوکراین صادر کرد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
بر اساس برآوردهای سازمان ملل متحد، از آن زمان تاکنون جنگ جان بیش از ۸۵۰۰ غیرنظامی را گرفته و حدود ۱۴ هزار نفر را مجروح کرده است. بیش از هشت میلیون نفر نیز آواره شده‌اند.
سفیران آمریکا، بریتانیا و سوئیس در سازمان ملل متحد، در سخنان خود در جلسه دوشنبه، حمله روسیه به اوکراین را محکوم کردند و صریح و مستقیم از روسیه و لاوروف بابت جنگ در اوکراین انتقاد کردند. لیندا تامس گرینفیلد روسیه را «رئیس ریاکار» جلسه توصیف کرد و گفت: «روسیه با حمله به همسایه‌اش اوکراین، قلب منشور ملل متحد را نشانه رفت. این جنگ غیرقانونی و نالازم، علیه اصول مشترک ما است.»
او افزود: «اینک که اینجا نشسته‌ایم، جنگ در اوکراین ادامه دارد و قوای روس به کشتن و مجروح کردن غیرنظامیان ادامه می‌دهند و زیرساخت‌های حیاتی اوکراین را نابود می‌کنند.»
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، نیز در آغاز این نشست، اقدامات روسیه را در اوکراین محکوم کرد و گفت: «حمله روسیه به اوکراین، نقض منشور ملل متحد و قوانین بین‌المللی است و رنج و ویرانی عظیمی را بر اوکراین و مردمش تحمیل کرده و ضربه بزرگی به جهان زده است.»
از زمان حمله روسیه به اوکراین، دیپلمات‌های روس عمدتا از نشست‌های بین‌المللی حذف شده‌اند، اما ریاست شورای امنیت که قوی‌ترین نهاد سازمان ملل است، به صورت چرخشی و بر اساس حروف الفبا میان اعضای آن توزیع می‌شود. پنج کشور چین، فرانسه، روسیه، بریتانیا و ایالات متحده اعضای دائمی شورای امنیت‌اند و مجمع عمومی ۱۰ عضو باقیمانده را برای دوره‌های دوساله انتخاب می‌کند.
در جلسه دوشنبه، خواهر پال ویلن، شهروند آمریکایی که از چهار سال پیش در روسیه در بازداشت است، نیز حضور داشت. تلاش‌های واشنگتن برای بازگرداندن او به آمریکا تاکنون به نتیجه نرسیده است.
پیش از شروع جلسه دوشنبه، ۲۴ آوریل، کشورهای اتحادیه اروپا در بیانیه مشترکی، اقدامات روسیه را در اوکراین محکوم کردند و حضور لاوروف را در نشست شورای امنیت به باد انتقاد گرفتند.
اولاف اسکوگ، نماینده اتحادیه اروپا در سازمان ملل متحد، گفت: «روسیه می‌کوشد خود را مدافع منشور سازمان ملل جلوه دهد. هیچ چیز بالاتر از حقیقت نیست و همه ما می‌دانیم که روسیه آنچه ما می‌سازیم، ویران می‌کند و آنچه ما محافظت می‌کنیم، نقض می‌کند.»
لاوروف در آغاز اظهارات خود در جلسه، اتهاماتی علیه اوکراین و متحدان غربی آن مطرح کرد و تقصیر جنگ را بر عهده آنان دانست.
لاوروف بارها دولت اوکراین را با عباراتی چون «رژیم نازی کی‌یف» خطاب کرد؛ عنوانی که مسکو برای توجیه حمله غیرقانونی خود به اوکراین به کار می‌گیرد. لاوروف همچنین از کشورهای غربی را به دلیل به رسمیت نشناختن الحاق شبه‌جزیره کریمه به خاک روسیه، انتقاد کرد. روسیه کریمه را در ۲۰۱۴ به خاک خود ضمیمه، و رفراندومی ساختگی در آنجا برگزار کرد. سازمان ملل متحد آن رفراندوم را غیرقانونی دانسته و انضمام کریمه را به روسیه، نامشروع توصیف کرده است.
یک ماه پیش، دادگاه کیفری بین‌المللی حکم بازداشت ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، را به دلیل اتهامات مربوط به «خارج کردن غیرقانونی کودکان اوکراینی از مناطق اشغالی کشورشان و انتقال آنان به روسیه» صادر کرد. تخمین زده شده است که شش هزار کودک اوکراینی مجبور به ترک اوکراین شده‌اند.
این نخستین حکمی است که دیوان بین‌المللی کیفری در واکنش به جنگ اوکراین صادر کرده است؛ هرچند، اجرای آن بعید دانسته می‌شود.
کرملین پیش‌تر گفته بود که صلاحیت دادگاه کیفری بین‌المللی در لاهه هلند را به رسمیت نمی‌شناسد.
بازرسان بین‌المللی همچنین در حال بررسی اتهام‌های مربوط به اخراج اجباری، شکنجه و خشونت جنسی علیه شهروندان اوکراین و حمله‌های عمدی به زیرساخت‌های غیرنظامی آن کشورند.
آندری کوستین، دادستان کل اوکراین، هفته گذشته به قانونگذاران آمریکایی گفت که مقام‌های منطقه‌ای اوکراین بیش از ۸۰ هزار مورد جنایت جنگی روسیه را از زمان آغاز جنگ تاکنون، به ثبت رسانده‌اند.
گزارشی که ماه گذشته به سفارش سازمان ملل متحد تهیه شد، نشان داد که نیروهای روسیه در اوکراین مرتکب جنایات جنگی متعددی، از جمله اعدام‌های صوری، شکنجه، تجاوز جنسی و سایر خشونت‌های جنسی، علیه غیرنظامیان اوکراینی شده‌اند.
گزارش کمیسیون مستقل بین‌المللی تحقیق درباره اوکراین، جزئیات نقض حقوق بشر و قوانین بین‌المللی بشردوستانه را در کی‌یف، چرنیهیف، خارکف، و سومی، چهار منطقه تحت اشغال نیروهای مسلح روسیه، بیان می‌کند.
تهیه‌کنندگان این گزارش با ۶۱۰ نفر مصاحبه کرده و در سفر به ۵۶ شهر، مکان‌های تخریب‌شده، گورها، بازداشتگاه‌ها و شکنجه‌گاه‌ها و نیز اسناد و عکس‌ها و تصاویر ماهواره‌ای را بررسی کرده‌اند.
در این گزارش توضیحاتی درباره شدیدترین خشونت‌های جنسی، تجاوز، خشونت‌های روانی و شکنجه و ضرب‌وجرح علیه افراد بیان کرده است.
در این گزارش از تجاوزهای گروهی، و حتی در یک مورد تجاوز سربازان روس به یک زن باردار، یاد شده است و می‌گوید که همسران و اعضای خانواده، از جمله فرزندان،مجبور می‌شدند شاهد تجاوز نظامیان روس به عزیزانشان باشند.
این کمیسیون گفت که سن قربانیان تجاوز جنسی از چهار تا ۸۰ سال است.
شرایط نگهداری غیرنظامیان اوکراینی در دست نیروهای روس نیز بسیار غیرانسانی و غیربهداشتی توصیف شده است، چنانکه در یک مورد ۱۰ فرد مسن به دلیل شرایط وحشتناک و غیرانسانی در زیرزمین یک مدرسه جانشان را از دست دادند و اجساد آنان همانجا در میان بازداشت‌شدگان ماند.
این کمیسیون در گزارش خود اعلام کرد که از طریق تحقیقات خود در مناطق کی‌ف، چرنیهف و خارکف متوجه شد که نیروهای مسلح روسیه «مجموعه‌ای از جنایات جنگی، نقض حقوق بشر و زیر پا گذاشتن قوانین بین‌المللی بشردوستانه» را مرتکب شده‌اند.
پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که لاوروف در سفر به نیویورک، ریاست چند جلسه را برعهده گیرد و با آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل دیدار کند.
