علیرضا فیروزجا، شطرنج‌باز پناهنده ایرانی، در جریان رقابت‌های سوپربت رومانی، دین لیرن، قهرمان شطرنج، را شکست داد و به رتبه دوم رده‌بندی جهانی صعودی کرد. فیروزجا به فرانسه مهاجرت کرده است و با پرچم این کشور در مسابقات جهانی شرکت می‌کند.

به‌ گزارش وب‌سایت شطرنج، فیروزجا با پیروزی مقابل دین لیرن چینی در دور پنجم، موفق شد رتبه‌ زنده خود را نزدیک به پنج واحد افزایش دهد. دین لیرن که پس از کناره‌گیری کارلسن و پیروزی مقابل حریف روسی توانسته بود عنوان قهرمانی جهان را کسب کند، در برابر علیرضا فیروزجا، نخستین شکست خود را شاهد بود.

ماگنوس کارلسن، شطرنج‌باز نروژی که چندین سال عنوان قهرمانی جهان را برای خود حفظ کرده بود، در رقابت‌های ۲۰۲۳ رومانی شرکت نکرد.

اکنون علیرضا فیروزجا، استاد بزرگ ۱۹ ساله شطرنج با امتیاز ۲۷۸۷.۸ پس از کارلسن با امتیاز ۲۸۵۳ در رتبه دوم رده‌بندی جهانی قرار دارد. او در دور چهارم رقابت‌های جهانی نیز دنیل دناک از کشور میزبان را شکست داده بود. دور ششم این رقابت‌ها روز پنجشنبه ۲۱ اردیبهشت برگزار می‌شود.

علیرضا فیروزجا خرداد ۱۳۸۲ در بابل متولد شد و سال ۱۳۹۷ در‌ حالی‌ که ۱۵ سال داشت، به درجه استاد بزرگی شطرنج رسید. او در سن ۱۶ سالگی، به دومین بازیکن جوان تاریخ شطرنج تبدیل شد و حالا به عنوان جوان‌ترین استاد شطرنج در جهان شناخته می‌شود.

پاییز ۱۳۹۸ پس از اینکه مقام‌های جمهوری اسلامی ایران از اعزام اعضای تیم ملی شطرنج ایران به رقابت‌های جهانی ممانعت کردند تا مانع رویارویی آنان با حریفان اسرائیلی شوند، فیروزجا اعلام کرد که دیگر با پرچم و نام ایران در مسابقات شرکت نمی‌کند. اندکی بعد، مسئولان وقت فدراسیون شطرنج خبر دادند که علیرضا فیروزجا همراه خانواده‌اش به فرانسه مهاجرت کرده است.

علیرضا فیروزجا تنها شطرنج‌باز پناهنده ایرانی نیست؛ طی سال‌های پس از انقلاب، شماری از شطرنج‌بازان مطرح ایرانی مهاجرت کردند و اکنون با پرچم کشورهای دیگر در رقابت‌های جهانی حضور دارند. این روند در سال‌های اخیر شتاب بیشتری پیدا کرده است.

سارا خادم‌الشریعه، استادبزرگ شطرنج ایران، در جریان جنبش «زن، زندگی، آزادی» بدون حجاب اجباری در مسابقات جهانی حضور یافت و پس از آن به اسپانیا پناهنده شد. پیش از او نیز خبر رسید که آتوسا پورکاشیان، شطرنج‌باز ایرانی که درجه استاد بزرگ زنان را در کارنامه دارد، به تیم ملی آمریکا پیوسته است و از این پس با پرچم این کشور در رقابت‌های بین‌المللی حاضر می‌شود. پورکاشیان در سال ۱۴۰۰ یکی از سه زن شطرنج‌بازی بود که امتیازی بالاتر از ۲۳۰۰ داشت.

دست‌کم هفت شطرنج‌باز ایرانی دیگر نیز به کشورهای دیگر مهاجرت کرده‌اند. الشن مرادی از سال ۱۳۹۵ در مسابقات بین‌المللی با پرچم آمریکا شرکت می‌کند. کامران شیرازی هم یکی از نخستین قهرمانانی بود که ایران را ترک کرد. مهرشاد شریف، استاد بین‌المللی شطرنج و قهرمان شش دوره مسابقه‌های بین‌المللی، هم از سال ۱۳۶۳ تاکنون با پرچم فرانسه در رقابت‌ها حضور دارد. درسا درخشانی، استاد بین‌المللی شطرنج ایران، نیز در سال ۱۳۹۶ به تیم ملی آمریکا پیوست. غزل حکیمی‌فرد، استاد بزرگ زنان و قهرمان شطرنج زنان ایران، نیز از سال ۱۳۹۹ به تیم ملی سوییس ملحق شد. شهره بیات، داور بین‌المللی شطرنج هم در همین سال به عضویت تیم ملی انگلستان درآمد. میترا حجازی‌پور، استاد بزرگ زنان و قهرمان شطرنج زنان ایران، نیز از تیر ۱۴۰۰ به تیم فرانسه پیوست.