فشارهای اقتصادی و امنیتی روی مردم بلوچستان کماکان ادامه دارد و از کشته یا زخمی شدن سوختبران و مردم این منطقه نیز هرچند وقت یک بار خبرهایی منتشر میشود. در همین راستا، کمپین فعالین بلوچ از کشته و زخمی شدن دو جوان بلوچ در پی تیراندازی ماموران نظامی پاسگاه جونآباد خبر داد.
بر اساس این گزارش، در پی تیراندازی ماموران پاسگاه جونآباد در روز ۱۸ اردیبهشت، یک سوختبر کشته و یک سوختبر زخمی شد. این دو سوختبر بلوچ که در حال عبور از جاده جونآباد در محور زاهدان به خاش بودند، نرسیده به روستای شورک خاش هدف تیراندازی ماموران پاسگاه جونآباد قرار گرفتند.
هویت سوختبر کشته شده ابراهیم براهویی، فرزند یارمحمد، گزارش شده و سوختبر زخمی هم اکبر براهویی، فرزند جلال، متاهل و دارای شش فرزند معرفی شده است. ابراهیم که ۲۱ سال داشت، مجرد و ساکن زاهدان بود و برای امرار معاش به عنوان شاگرد خودرو کار میکرد.
اما این دو تنها کشتهشدگان استان سیستان و بلوچستان در روز دوشنبه نبودند و کمپین فعالین بلوچ گزارش داد که یک مرد میانسال بلوچ در روستای گواش از توابع فنوج هم به دست افراد مسلح ناشناس کشته شده است. بر اساس این گزارش، هویت این فرد پیرداد سردارزهی، فرزند صاحبداد، اعلام شده است.
بر اساس گزارش سال ۲۰۲۲ کمپین فعالین بلوچ، در مجموع ۱۱۴ گزارش درباره کسانی که به دست افراد مسلح و ناشناس کشته یا زخمی شدهاند به دست این کمپین رسیده است که بر اساس آنها، ۱۱۳ تن کشته و ۳۷ تن زخمی شدند.
طی دو هفته اخیر اعدام شهروندان بلوچ نیز افزایش یافته و کمپین فعالین بلوچ روز سهشنبه از اجرای یک حکم اعدام دیگر در همین راستا خبر داده است. این زندانی بلوچ فاقد شناسنامه بود و در زندان مرکزی سمنان به دار آویخته شد. این در حالی است که افراد فاقد شناسنامه امکان هیچگونه اشتغالی ندارند و بسیاری از این افراد به ناچار به کارهای سیاه یا غیرقانونی جذب میشوند.
بر اساس این گزارش، حکم اعدام این زندانی بلوچ به نام نجمالدین محمدی هم روز ۱۹ اردیبهشت در زندان مرکزی سمنان به اجرا در آمد. نجمالدین ۳۶ ساله، فرزند محمدعلم، متاهل، دارای دو فرزند و ساکن دامغان بود. گفته میشود این زندانی بلوچ به اتهامی مربوط به مواد مخدر در سال ۱۳۹۹ در سمنان بازداشت شده بود.
فعالین بلوچ و واکنش به تداوم بازداشت روحانیون اهل سنت
جمعی از علمای کنارک، کهیر، سرگان، تنگ، چاهان، بنت و زرآباد در جنوب استان سیستان و بلوچستان روز چهارشنبه در دیدار با مولوی عبدالحمید، حمایت خود را از او اعلام و بر لزوم «اجرای عدالت، آزادی زندانیان سیاسی و توقف بازداشت علما» تاکید کردند.
روحانیون اهل سنت جنوب استان سیستان و بلوچستان در این دیدار با قرائت بیانیهای، ضمن اعلام حمایت از مواضع مولوی عبدالحمید، مطالبات او را «خیرخواهانه، به نفع ملت و دولت و تنها راه برونرفت کشور از مشکلات» دانستند.
در این بیانیه همچنین بر «اجرای عدالت در حق آمران و عاملان جنایت جمعههای خونین زاهدان و خاش، پایان دادن فشارها بر مولانا عبدالحمید، پایان دادن به دستگیری علما و مردم معترض، آزادی زندانیان سیاسی و رفع جو امنیتی در استان سیستان و بلوچستان» تاکید شده است.
فشارها بر روحانیون اهل سنت در طی یک ماه اخیر شدت یافته است. ماموستا سید جلال اکبری، امام جمعه و جماعت روستای دگاگا شهرستان سروآباد، روز چهارشنبه به دادگاه ویژه روحانیت همدان احضار شد. پیش از او ماموستا فتحالله رستمی، امام جمعه و جماعت روستای مراغان از توابع سردشت هم در تاریخ هفتم اردیبهشت به دادگاه ویژه روحانیت ارومیه احضار شده بود. این روحانی کرد در نوبت قبلی بازداشت خود در پانزدهم اسفندماه ۱۴۰۱، با تودیع قرار وثیقه به صورت موقت از زندان ارومیه آزاد شد.
همزمان با تداوم فشارهای امنیتی بر روحانیون اهل سنت و بازداشت آنها، نیروهای لباسشخصی اداره اطلاعات روز یکشنبه دهم اردیبهشت هم مولوی عبدالعزیز عمرزهی، یکی از استادان دارالعلوم مکی زاهدان را در خیابان غدیر ۱۲ زاهدان و بدون تفهیم اتهام، بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل کردند.
در ادامه همین فشارها، ماموستا صابر خدامرادی، امام جمعه شهرک قوخ سقز، نیز در دادگاه ویژه روحانیت همدان به تحمل هفت ماه حبس و ۷۲ ضربه شلاق محکوم شد. اداره اطلاعات ماموستا خدامرادی را تهدید کرده است در صورتی که در مسجد به انتقاد از جمهوری اسلامی ادامه دهد، حکم او بلافاصله اجرا خواهد شد.
اداره اطلاعات سقز درصدد است کتابخانه و مسجد محوی این شهر را که خیرین اهل سنت احداث کردهاند، تخریب کند. بر اساس گزارش رسانههای محلی، این فشارها در راستای تصمیم نهادهای امنیتی است و جمهوری اسلامی قصد دارد با حذف محل تجمع و عبادت اهل سنت، جلو اعتراضها و انتقادهای آنان را بگیرند.
در حکمی دیگر، ماموستا محمد آرمان صادقی، امام و مدرس مسجد روستای هوسینی دهگلان، نیز به ۷.۵ ماه حبس و ۷۴ ضربه شلاق و خلع لباس روحانیت به صورت لازمالاجرا محکوم شده است. محکومیت این روحانی اهل سنت واکنش بسیاری از اهل سنت را به همراه داشت و ماموستاهای آیینی، انجمنها و نهادهای مدنی و صنفی و دیگر اقشار اجتماعی و آحاد مردم شهرستان سقز با صدور بیانیهای به صدور «احکام غیرقانونی و توهینآمیز» برای ماموستا صابر خدامرادی و ماموستا آرمان صادقی واکنش نشان دادند و «لغو و ابطال» احکام صادره و همچنین «آزادی بیقیدوشرط سایر معترضان دربند» را خواستار شدند.
این افراد در بیانیه خود ضمن محکوم کردن احکام صادره علیه این دو روحانی اهل سنت، تصریح کردند: «به مسئولان دستگاه قضا هشدار میدهیم صدور چنین احکامی جز ایجاد نفرت بیشتر از نهاد قضا در جامعه و شکاف میان حاکمیت و مردم نتیجەای نخواهد داشت. پس بهتر است هرچه سریعتر این احکام ناروا را لغو و برای آزادی بیقیدوشرط سایر معترضان دربند اقدام کنید و به این قانونشکنیها و بیدادگریها پایان دهید.»
استادان و مدرسان دارالعلوم زاهدان نیز با صدور بیانیهای، به بازداشت مولوی عبدالعزیز عمرزهی واکنش نشان داده و «بازداشت مولوی عبدالعزیز عمرزهی و سایر استادان دارالعلوم زاهدان و دیگر علما و اندیشمندان ایرانی» را محکوم کرده بودند. مدرسان دارالعلوم در این بیانیه نوشتند: «مولوی عمرزهی که جز خدمت به مردم و طلاب کاری نداشت، بدون هیچ دلیل موجهی بازداشت شد و اتهامات وارده به ایشان از سوی رسانههای وابسته به نهادهای خاص سراسر کذب و بیاساس است. همه ما بهخوبی میدانیم علت این بازداشتها اعمال فشار بر مجموعه دارالعلوم مکی و مخصوصا واکنش به بیانات روشنگرانه و حقطلبانه شیخالاسلام مولانا عبدالحمید است.»
پیش از این جامعه مدرسین و طلاب عینالعلوم گشت سراوان، علمای شهرستان ایرانشهر و مدیریت و جامعه مدرسین حوزه علمیه مخزنالعلوم خاش نیز در بیانیههایی، ضمن حمایت از مولوی عبدالحمید به فشارهای امنیتی و بازداشت روحانیون اهل سنت اعتراض کرده بودند.